Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

Яшчэ туман курыцца над вадою
I бакены падміргваюць здаля,
А мне здаецца — пахам сырадою
Набракла ўся палеская зямля.

Я чую салаўёў каларатуру,
Гудуць паводкай Прыпяць i Стаход,
I на світанні у туманны Тураў
Прыходзіць першы белы параход.

1964 г.

БЫЦЬ ПАЭТАМ

Нас прадзімае
Вецер свежы,
Мы ловім пырскі
I дрыжым.

Давай з табою
З узбярэжжа
Па зорнай сцежцы
Пабяжым.

Чаму няёмка
I нясціпла?
За што пашлюць
Услед дакор?

Зірні, чырвоны
Месяц выплыў,
Як добры дзядзька
Чарнамор.

Гарачым прысакам
I срэбрам
Ён сцежку вымасціў
У даль,
I паласатыя,
Як зебры,
Варочаюцца
Спіны хваль.

А сцежка просіць,
Сцежка кліча
За небакрай,
За небасхіл,
Туды,
Дзе аніхто не злічыць
Сузор'яў, зорак
I свяціл.

Хадзем!
Патрэбна быць паэтам
Не за сталом,
А у жыцці,
Адважыцца —
I над Сусветам
Па сцежцы месячнай
Прайсці.

1964 г.

ДРУГІ ПАРЫЖ

Парыж мне сніўся,
Сніцца,
Будзе сніцца,
З бульварамі,
З ухмылкамі хімер.
Грукоча у завулках
Калясніца —
На плошчы памірае
Рабесп'ер.

Парыж, Парыж! —
Заканадаўца моды.
Прыдуманы
Ці вычытаны мной:
Вось на званіцы
Плача Квазімода,
Эжэн Пацье
Ў апошні кліча бой.

Другі Парыж,
Другі i той жа самы:
Наўкол жывуць
Гісторыі сляды:
Стагодні пыл на вежах
I на брамах,
I тыя ж плошчы
Згоды i Звязды.

Другі Парыж,
Не бачаны ніколі,
Ты ці не ты
Пад сонцам i дажджом
Шумяць лістотай
Тонкія таполі,
Каханыя накрыліся
Плашчом.

Спяшаецца Парыж,
Смяецца, плача,
Глядзіць «Мысліцель»
На цябе ўначы,
Прыпамінае
Страты i няўдачы,
Шкадуе, што не мог
Дапамагчы.

Ён думае,
Яму даўно не спіцца,
Ён верыць
У загаданыя сны,
У «Чырвоны пояс»
Вечнае сталіцы,
У сілу праўды,
Mipy i вясны.

Гляджу з высокай
Плошчы Тракадэра,
Як ты снуеш,
Іскрышся i гарыш.
Я пазнаю цябе
I цвёрда веру
У сённяшні
I ў заўтрашні Парыж.

1966 г.

РЭКЛАМНЫ БУСЕЛ

Сержу Бярэжнікаву — рускаму парыжаніну

Стаіць маркотны, у глыбокай скрусе,
Старэе i сівее пакрысе,
З чырвонай дзюбай галянасты бусел,
Гайдаючыся на адной назе.

Пад ім — кафэ, над ім — гатэль прыгожы,
За парапетам плешчацца вада,
А ён сумуе i ніяк не можа
Пакінуць бутафорскага гнязда.

Ляцяць буслы над Эйфелевай вежай
I кружацца, i клічуць: «Паляцім
На ціхія азёры Белавежы»,
Але маўчыць рэкламны пабрацім.

Яго даўно не слухаюцца крылы,
I вылінялі вочы ад тугі,
Ён не пабачыць узбярэжжы Ніла
I беларускіх рэчак берагі.

1966 г.

ДЭЛЬФІНЫ, ЧАЙКІ I ПІЛОТ

I дзень i ноч — адна марока:
Салёны вецер б'е у твар,
Спякотай дыхае Марока,
закіпае Гібралтар.

Яшчэ ахутаны смугою
Вяршыні афрыканскіх скал,
Грывастай пенаю, тугою,
У бераг б'е дзевяты вал.

То вынырнуць крутыя спіны,
То зноў у хвалях прападуць, —
Нібыта лоцманы, дэльфіны
Нас у фарватэры вядуць.

За цеплаходам — завіруха
Біскайскіх чаек, белых крыл,
Яны крычаць i стогнуць глуха
I ўслед ляцяць з апошніх сіл.

У прорву падаюць таропка,
Гайдаючыся на вадзе...
A ў чыстым небе кружыць кропка,
Расце, зніжаецца, гудзе.

То на крыло спакойна ляжа,
То дзюбу звесіць, як сава,
I на хвасце i фюзеляжы
Чарнеюць знакі «USA».

Здаецца, хвалі заміраюць
I болей чаек не відно,
Дэльфіны стогнуць i ныраюць,
I скаты коцяцца на дно.

На лётчыка гляджу з папрокам
Няма дэльфінаў, чаек, рыб...
Смуга над горамі Марока
Плыве, нібыта белы грыб.

Скажы, пілот, чаго шукаеш?
Куды спяшаешся ў прасцяг?
Куды ляціш? Чаму знікаеш,
Убачыўшы чырвоны сцяг?

1966 г.

ЭЙФЕЛЕВА ВЕЖА

Трывалыя сталёвыя мярэжы
Трымаюць рэстаран i павільён,
На трох паверхах Эйфелевай вежы —
Турысты ўсіх народаў i плямён.