Сяргей Грахоўскі - Сустрэча з самім сабою

— Не тушуйцеся — навучым. Класная бетоншчыца выйдзе, а там і журналістка будзе свая.

* * *

Праз два дні Надзя выйшла на работу. На пляцоўку яе вёў брыгадзір.

Зграбная, лёгкая і чысценькая, яна пераскоквала калюжыны, каб не вельмі перавэдзгаць свае блішчастыя гумавыя боты.

Хлопцы сядзелі ў бытоўцы, курылі і пакеплівалі адзін з аднаго. Праз акно нехта ўбачыў брыгадзіра з «новым папаўненнем». Сказаў хлопцам. Колька ўсхапіўся першы:

— Нішто тавар. Цікава толькі, каму дастанецца.— Алёшка праз верх акуляраў зірнуў на яго доўгім дакорлівым поглядам, а Юрка папярэдзіў:

— Ты, хлопец, свае блатныя кепікі кінь і не палохай дзяўчыну. Разумець трэба.

— Няўжо паспеў урэзацца? — зарагатаў Колька, але ўсе сурова маўчалі. Збянтэжаны рагатун «папоўз на тармазах».— Будзьце спакойны, забяспечым галантарэйнае абыходжанне,— ён зняў маленькую кепачку і нязграбна, як у дрэнным спектаклі, зрабіў рэверанс.

Дзверы адчыніліся, і Сымон Пятровіч спачатку прапусціў Надзю. Яна прывіталася і стала ў парозе.

— Знаёмцеся, хлопцы. Папаўненне нашай брыгады, Надзя Радкевіч.

— Да ручкі падыходзіць па старшынству ці па алфавіту? Хоць так і так Акінчыц першы,— не вытрымаў Колька. Хлопцы пырснулі ад смеху. Усміхнулася і разгубленая Надзя. Яна працягвала сваю маленькую чысценькую ручку і кожнаму гаварыла «Надзя». Апошні падышоў Колька. Ён цырымонна расшаркаўся перад ёю: «Мікола. Да сённяшняга дня лічыўся «новенькім», а цяпер «новенькая» ты. Дзякую. Выручыла. Адзью!» — ён тэатральна крутнуўся, дастаў з-за вуха папяроску і закурыў.

Надзя не ведала, куды прыткнуцца, і стаяла пасярод бытоўкі. Усё было не так, як ёй здавалася. Яна бачыла твары, падобныя на тыя, што былі на газетных здымках, але хлопцы тут, на рабоце, выглядалі прасцей. І панарама зусім не такая. Больш прастору і ўсё сапраўднае: і дождж, і раскоўзаная гліна, і луг за рэчкаю, і Красікаў зусім не волат, а чалавек ніжэй сярэдняга росту. А хлопцы? Вось пазнаёмілася з імі, а ўсіх не запомніла. Вунь той, у акулярах, здаецца, Аляксей, гэты, з прыгожымі цыганскімі вачыма,— Юрка, а вяртлявы жартаўнік, зусім хлопчык, Коля. Іх яна запомніла. А каторы Роберт, Валодзя і другі Валодзя, Антон і Стась — не разбярэш адразу.

Яна абвяла позіркам цьмяныя сцены. На цвічках віселі авоські з полуднем. А яна ж нічога не ўзяла з сабою — і пачырванела. Прыйдзецца хлусіць, што зусім не хочацца есці. Яна яшчэ раз абвяла позіркам усіх хлопцаў і падумала: пройдзе тыдзень, ну няхай месяц, і яна будзе ведаць і характары, і звычкі, і біяграфію кожнага, напэўна, пасябруе з імі. І тут жа дала сабе слова — быць аднолькаваю да ўсіх. «Буду весці дзённік,— думала яна,— а пасля напішу нарыс пра сваю брыгаду». Яна яе ўжо называла сваёю.

Сымон Пятровіч разгарнуў на стале складзеную ў дзесяць столак сіньку. Алёшка і Юрка адразу звесілі чубы над чарцяжом.

Брыгадзір кожнаму сказаў, што рабіць, зірнуў на наручны «будзільнік» і скамандаваў: «Пайшлі».

Надзю ён паставіў разбіраць арматуру. Чула гэтае слова і раней. Ведала, што ёсць арматуршчыкі, арматура, а ніколі не думала, што гэта ржавыя пераплеценыя жалезныя прэнцікі.

Колька мімаходзь кінуў ёй свае брызентавыя рукавіцы:

— Трымай, намесніца, а пальчатачкі схавай — не па сезону.

Надзя нагнулася над іржавымі жалезнымі пляцёнкамі і пачала іх разбіраць. Было ветрана і няўтульна. Нізка вісела шэрае неба. Добра яшчэ, што не ішоў дождж. Успомнілася матчына цёплая хата вось у такія дні позняй восені. Патрэскваюць дровы ў печы, вецер дзынкае шыбінаю, чэкаюць ходзікі на сцяне. І так зрабілася сумна, так захацелася дамоў, аж нешта даўкае заказытала ў горле.

Яна глядзела на рабочых у пакамечаных, заляпаных глінаю спяцоўках, бачыла напружаныя постаці і твары без «газетных» усмешачак. Усе спяшаюцца, мітусяцца, цягнуць бярвенні і дошкі ў нейкі катлаван, грузаюць у перамешанай трактарамі багне. Гэта нялёгка. Вось і пісалі б так, як ёсць. Няхай бы кожны ведаў, як цяжка трапіць на Дошку гонару, на газетную старонку, як нялёгка заслужыць працоўную славу.

Надзя ўспомніла, што сёння субота, кароткі дзень. Яна рана прыйдзе дадому, скіне цяжкія боты, гаматную целагрэйку і ў лёгкіх туфельках пабяжыць у кіно. І тут жа ловіць сябе на думцы: гэта ж першы рабочы дзень у яе жыцці, а ўжо хочацца хутчэй у цёплы пакойчык у інтэрнаце, яна марыць пра свой беленькі ложак, пра туфелькі і кіно.

Можа, сумна таму, што яна яшчэ нічога не ўмее рабіць, што ніколі не рабіла і не любіць аднастайнай работы, пра якую кажуць: «паднімі і кінь».