Сяргей Грахоўскі - Сустрэча з самім сабою

Брыгада Красікава спынілася каля дарогі, каб дачакацца якога-небудзь самазвала і даехаць на ім да шашы. Не мясіць жа гразь яшчэ тры кіламетры, намясіліся! Хлопцы перакульваліся праз жалезныя барты самазвалаў у гулкія кузавы, перамазаныя бетонам або цагляным пылам, і выязджалі на магістраль. З машыны добра відаць уся будоўля. І сёння за гэты кароткі дажджлівы дзень тут нешта прыбавілася, нешта змянілася. Што — адразу не ўбачыш, а пройдзе тыдзень, і ўжо многага не пазнаеш.

Сымон Пятровіч пастукаў па кабіне і, як толькі самазвал прытармазіў, саскочыў і падаўся ў трэст. Ён узбег на трэці паверх і пайшоў па доўгім гулкім калідоры.

На ўслончыку каля аддзела кадраў сядзела дзяўчына ў цёмна-чырвоным паліто, у новенькіх сацінавых шараварах і ў туфельках на высокіх абцасіках. Убачыўшы Сымона Пятровіча, яна паднялася і пайшла насустрач.

— Прабачце, ці не вы таварыш Красікаў?

— Я.

— Сымон Пятровіч?

— І гэта праўда. Адкуль вы мяне ведаеце?..

Кадравік за дзвярыма пачуў голас брыгадзіра і крыкнуў яму:

— Колькі ж можна чакаць? Заходзь, Пятровіч!

Дзяўчына памкнулася затрымаць брыгадзіра, хацела яму нешта сказаць, але дзверы адчыніліся, і на парозе з'явіўся Асмаловіч.

— Ну вось і дачакалася сваяка. Заходзьце, калі ласка,— ён паціснуў руку Сымону Пятровічу, прапусціў дзяўчыну ў кабінет, ухапіў яе цяжкі фанерны чамадан і ўнёс следам за ёю.

Красікаў нічога не разумеў: чаму «сваячка»? Чаму перад ёю так увіхаецца Асмаловіч? Наогул, што ўсё гэта значыць?

Дзяўчына першая ўвайшла ў кабінет, пачырванела і разгубілася. Моўчкі паглядаў на яе і Сымон Пятровіч. Не, ён яе бачыў упершыню!

— Вы, калі ласка, прабачце,— загаварыла яна.— Я сказала няпраўду, што ваша сваячка. Ведаю вас толькі па газетах. Таму і прыехала ў вашу брыгаду.— Яна вінавата ўсміхнулася, збянтэжылася і па-дзіцячаму наіўна дадала: — А вы мне здаваліся высокім, дужым і чамусьці чарнявым.

— А ўбачылі і расчараваліся? — спытаўся Красікаў.

Дзяўчына не паспела нічога сказаць. Яе перабіў начальнік аддзела кадраў:

— Адразу б так і сказала. Даўно б аформілі, і быў бы поўны парадак.

— Баялася, што пашляце ў іншую брыгаду. Вось і чакала Сымона Пятровіча.

Брыгадзір заўважыў, што як толькі гэтае дзеўчанё перастала быць яго «сваячкаю», адразу знікла ўсё далікацтва кадравіка. Ён ужо да яе звяртаўся на «ты», тон стаў службовы, нібыта аднекуль пацягнула скразняком.

— Як вас хоць завуць? Адкуль вы? А то прыбег да «сваячкі» і нічога пра яе не ведаю.

— Надзя. Прозвішча Радкевіч. Родам з Баранавіч. Скончыла адзінаццаць класаў, паступала на факультэт журналістыкі, але туды без стажу не бяруць. Кажуць, жыцця не ведаеш. Вось я і прыехала да вас вывучаць яго.

— А можа, вам толькі даведка патрэбна?— нахмурыўся Красікаў.

— Мне трэба работа... у вашай брыгадзе. Я многа ў газетах чытала пра вас, па радыё чула... вось і прыехала.

— У газетах пра нас складна пішуць. Кожнага такім анёльчыкам размалююць, што самому сорамна чытаць. Эх, і ўмеюць жа яны: «Усмешачка, здымаю! Дзякую. Наступны». Вось і выглядаем мы, як тыя Мурамцы, з-пад мантажніцкага шалома. І адзяём мы яго толькі, калі фатограф прымусіць ды на дэманстрацыю. А так нязручна ў ім. Начытаецеся і думаеце — рамантыка. А вы зірніце ў акно на гэтую рамантыку: гразь па самую рэпіцу, мокнем, як тыя вадзянікі, і «ўкалваем», бо ведаем, што за нас ніхто не зробіць. План ёсць план, а дзеці ёсць дзеці, яны есці хочуць. А вам стаж патрэбен і моднае імя «будаўнік Нафтаграда». Гучыць! Пачуе камісія і растане. А да нас праз некалькі год прыедзе яшчэ адзін карэспандэнт. З магнітафонам ці фотаапаратам?

Надзя зразумела ўсё і, хаваючы крыўду, сказала:

— Я працаваць хачу, а даведка — неабавязкова. Вазьміце мяне, Сымон Пятровіч.

— Памокнеце, памерзнеце разам з намі, пабоўтаецеся ў гразі, тады сапраўднаю журналісткаю станеце. Душу рабочую зразумееце. А яна не такая просценькая, як некаторыя думаюць.— Брыгадзір падвёў Надзю да акна. Асмаловіч нецярпліва барабаніў худымі валасатымі пальцамі па стале. Яму хацелася хутчэй аформіць і выправадзіць гэтую дзяўчыну, а Красікаў ёй чытае лекцыі:

— Зірніце, у якой багне працуем. Вунь электразваршчыцы ідуць. Бачыце? Слаўныя дзяўчаты, прыгожыя, начытаныя, сціплыя, ім бы ў туфельках на шпілечках, у капронах ды ў нейлонах там розных хадзіць, а яны ў брызентавых робах ды ў гумавых ботах гразь месяць. Для стажу, думаеце? Тут нешта вышэйшае ёсць. Папрацуеце — зразумееце...— Яны памаўчалі.— Ну, дык як, не страшна? Людзі нам патрэбны. Афармляй, Леанід Кандратавіч.