Вольга Іпатава - Парасткі

А як балюча спачываць рукам!»
Ды — нешта ціха ценькнула пад дахам,
Пранеслася: «Скажы ты сваякам...»
Ужо здалёку азалелай птахай.

...Але расказ раўніва прынялі.
Разважыла нервовая залоўка:
«А пенсіі б назад ёй не далі!
А дзе б яна набрала на налогі?

Бярвенні, дзякуй, глянем у куце.
Але сюды ёй болей не пралезці!»
Яе маліла я аб дабраце,
Успамінаючы — чакае дзесьці...
Успамінаючы — спявала столь,
Аб ногі церлася, як кот, масніца...
Я ведала, што развітання боль
Яшчэ ў аконнай скроні будзе біцца!

...Аттыргнутая крыжам і вадой,
Бабуля спачывае пад бярозай.
Дом гасцяваць мяне не просіць той,
А сваякі, чуваць, мой ганяць розум...

З табой упоравень кашу
Ячмень, ужо васковы.
I вёдры поўныя нашу
Для лазенькі вясковай.

Прылазнік вузенькі прапах
Распаранай бярозай,
I атулілі дымны дах
Галінкі вербалозу.

Бліжэй душою, як калі,
Мы ў гэтых ціхіх нетрах.
Агонь у грубцы запалі!
Я ж — атулю ад ветру.

Нам гаспадарыць удваіх
Нязвыкла, ды так згодна.
I дотык цёплых рук тваіх —
Нібы адвеку — родны.

Шапоча на двары лісцё,
I дзень складае крылы,
Адзін з тых дзён, што нам жыццё
Так шчодра падарыла...

Трапяткою юнаю жанчынай —
Праз вякі! Ды там, на жорсткім зрэзе,
Тросся дол... Там падалі мужчыны,
Плавіліся камень і жалеззе.

Водбліск фарбы, пэндзаль, прасвятленне,
Што вы прад вайны тупой хадою,
Прагай чужаземнага імкнення,
Прад усенароднаю бядою?!

Як бязлітасна гулі над краем
Навальніц грымотных пералівы!
Непахіснасць ад чаго такая
У вачах бяздонных і тужлівых?

Хто, і паміраючы, ад латаў
Захіліў цябе — адчайна, рэзка?
Не кажы, як зроблена была ты.
Раскажы, як ты ўцалела, фрэска!

Гэты горад, дзе згінае спіны
Аркам даўніны цяжар прарочы...
Дзе фантаны — белыя паўліны —
Пер'ямі струменнымі зіхочуць...

Горад на вячэрнім акаёме
Матрыцай адціснуты срабрыстай...
О, як вуснам вулачак знаёмы
Голас яго, крышку ганарысты!

Там — жанчына. Яблыняй на полі.
I ўмясціліся ў кватэрцы чыстай
Скарб яе, бязладнасць і бяздолле,
Свет яе — па-царску размаісты.

Неба, ты за што яе дарыла
Літасцю спакою і прымання?
Нездарма прыязні нашай сіла
Ад яе патрабавала: «Мама!»

Хоць саміх паіла, як атрутай,
Да сям'і сляпое непрычасце...
Што ж, сябры, вас знадзіла парука
Падзяліцца пошукамі шчасця?

Я не еду з вамі ў горад мілы,
Каб знянацку не ўпікнуць жанчыну,
Што яна калісьці адпусціла
Нічыю мяне у свет нічыйны,

Дзе хацела я спазнаць няўтольна
Слодыч будняў і гаркавасць свята,
Дзе жыву бязладна і бяздольна...
А яна ж у тым не вінавата...

За гаманлівасць звонкіх завушніц,
За пыху каляровае сукенкі
Плачу святлом, што пакідае зрэнкі...
Але і мілых мне шкада дурніц,

Што лашчацца да шыі, да плячэй
I цешацца надзеяй шчабятлівай
Зрабіць мяне прыгожай і шчаслівай...
Прыгожай, праўда, толькі для вачэй!

Я іх люблю. Крыўдлівым галаскам
Адказваю маўчаннем і тугою.
Ды за святлом дарогаю другою
Спяшаюся. У ім — мой скарб і скам.

Усё ж падчас адчайна я крычу:
«Ці мне спазнаць гармонію рамонкі,
Калі нямеюць вусны без гамонкі
I без пяшчоты холадна плячу?!»

Згаладнелая вавёрка
Скача ў гушчы сасняку.
Абірае, быццам пёркі,
З шышак хрумсткую луску.

Чырвань-гронкаю каліны,
Першы промень лёг на шкло.
След бяссонны і павінны
Каля ганка замяло...

Пахне кменам. Пахне цёплым сенам.
Травамі прапахла ўся зямля.
Ліпень, пасадзі мяне ў калені,
Як малую, ціха палюляй.

Раскажы мне ў прыцемку паўшэрым
Казку — каляровае кіно.
Я табе паверу! Я паверу
Усяму адрынутаму — зноў!

На шляхі пазнання ляжа ветам
Вецер у нектаравай расе.
Раскажы мне казку — па-за светам
Шэры воўк царэўну ўдаль нясе...

Недзе дзверы бразнулі,
Рыпнула сасна...
У асеннім Браславе
Цёмна да відна.
Над бальнічкай соннаю,
Ціхай ды старой,
Над трызненнем, стогнамі —
Дождж — Ілля-прарок —
Мокраю і рэдкаю
Барадой трасе.
А губам парэпаным —
Мроіць аб расе,
А гарачай скроняю —
Уціскацца ў сталь...
Будзе як старонняе
Для мяне: «Устань!»
Ды пайду, няўцямная,
У заглухлы лог,
Дзе пад поўнач сцягнуцца
Петлі трох дарог,
Слухаць хмары дольнія,
Возера, траву...
I ўсё гэта доляю
Потым назаву...