Вольга Іпатава - Задарожжа

I кабета крамяная, што сваю тачку
З гноем - вывальвае на палеткі,
I на магілах забытых Плачка,
I выхавацель з чародкай дзетак,

I трактарыст, што пажадліва - п'яна
Даярку заманьвае на любошчы,
I ўнук, што бярозавым веццем старанна
Дзедавы косці ў лазні хвошча,

I фрэзероўшчык, што адмыслова
Кіне салёна суседу пацешку -
Гэта - народ.
Народ мой, і ластаўка -мова
Жыве ў яго сэрцы, нібы ў падстрэшку.

I гэты падстрэшак з самою страхою
Дзяруцца сарваць з беларускае хаты
Часінай і горкаю, і ліхою
Нешаноўныя збродні і саноўныя каты.

Ды пакуль на зямлі між Рубонам і Бугам
Кліча Янка Алёну ў спелае жыта,
I здзічэлы быльнёг заварочваюць плугам-
Як жыла беларуская мова, так - жыцьме!

Ён падаў у жахлівы той пралёт,
Як падае падбіты самалёт,
Як сейбіт ва ўзараную раллю,
Ці метэор агністы ў зямлю.

Зрабіў не ўсё, што моц яго магла...
А змогся ад зламанага крыла,
Ад шэпату атрутнага ўначы
I ад таго, што ўсюды - крумкачы,

Што павуцінне ліпне па плячах,
Святло згасае у людскіх вачах
I ніву, што паэт засеяць змог,
Ачольвае пусты чартапалох...

Купала падаў - выбух і праклён.
I ззяў гатэль, як новы Вавілон.
Чало накрыла небам назаўжды,
Ды падалі наўсцяж сябры, браты

У доўгую, без слова, немату,
У вечную Сібір і мерзлату,
У допыты цямніц, жалеззе крат,
У д'ябальшчыну, дзе за чорта кат...

Ды чорных дзірак ультрафіялет
Адольвае паэта вечны свет.
3 каленяў уздымаецца народ...
I - не ў пралёт Купалавы палёт!

2004 г.

Гэта тут тварылі шабас чорны,
Бралі ноч і сосны у хаўрус.
Тут малолі д'ябальскія жорны
Дух твой несмяротны, беларус!

Прарасці б травою скрозь прадонне!
Выцерці раздзёрты кляпам рот!
Ды у катаў учарашніх й сёння
Цяжкі, нібы жвір магільны, бот.

Толькі з-пад крывавае падэшвы
Рвецца крык - нібы з глыбінь зямлі:
"Дзетачкі мае! Унукі! Дзе ж вы,
Памянуць прыдзіце хоць калі!"

Тут яны — пяюць у карагодзе,
Дзетак цягнуць на атракцыён...
Ды калі ж ты скінеш, мой народзе,
Як наркоз, беспамятны свой сон?!

Над святынямі ўзламаеш краты,
Ўспомніш і падзеі, і часы.
Жменю ацалелую зярнятаў
Вырасціш калісьці ў каласы!

2000 г.

Генерал беларускага войска Кастусь Езавітаў,
Ты ў Нямеччыне. Судны твой дзень настае.
Ачапленнем сталёвым апошні прытулак абвіты,
I ўнукі Дзяржынскага крылы ламаюць твае.

А пасля павязуць на Усход. I ў спецсховах Лубянкі
Упырамі ўвап'юцца ў душу, каб не помніў ані,
Як на снежнае поле кладзецца чырвона заранка,
Як сярэбраны Вершнік імчыцца на грозным кані.

Як у дзень сакавіцкі ўстае Беларусь - не, не мітам:
Сонцам, што над хлуснёю і гвалтам плыве.
Генерал і настаўнік, гісторык святла Езавітаў,
У адказ на "жыла" ты упарта гаворыш: "Жыве!"

Адступаюць жаўнеры твае. Пыл на вуснах каменны.
Зрэнкі падаюць долу. Сышліся дарогі ў пятлю.
Як у гулкую студню быцця, у гнілым сутарэнні
Шэпчаш шэраму небу: "Радзіма... Люблю..."

З крохкай восі зямное сарваўшыся метэарытам,
Адляцеў ў паднябессе – і ў варце да гэтай пары...
Дэміург БНР, Беларусі святар Езавітаў,
За яе і за нас ты няспынна малітву твары!

25 сакавіка 2004 г.

Над парасткам, безабаронна-юным
Зноў груганоў таропкія кругі...
I цягнуць мерцвякі з сатлелых трунаў
Як саваны, чырвоныя сцягі...

* * *

Купаюцца ў дажджы далонькі клёна.
Скупое сонца сёлета чамугь.
Няўжо прырода шле табе праклёны
За рабскае маўчанне, Беларусь?

1997 г.

Вецер вухам трэцца аб страху
I гудзе, як ракавіна, гмах.
Мне здаецца, што бягу, бягу
I спыніцца не магу ніяк,