Вольга Іпатава: Парасткі

Глядзіцца ласкавае сонца праз шыбы.
А вецер пранізлівы. Восень ідзе.
I лісце лускою нябачанай рыбы
Плыве па азёрнай ссінелай вадзе.

Шумяць трыснягі. Віснуць слівы над плотам.
Сланечнікі гнуцца. Гудуць правады.
А старшакласніцы шэпчуцца ўпотай,
Што новы настаўнік — такі малады...

Чую звон твой, Сафія, чую
Скрозь стагоддзі і скрозь муры
У бяскрайнюю ноч глухую
I пад час світальнай зары!
Паімкне парой на палёгку,
Адарвуся ад роднай зямлі —
Ціха звон ударыць далёкі,
Сэрца водгукам забаліць.
Не ўзбунтуюся — а нашто мне
Працінаць і ўзносіць душу?
ПІто забыта — усё успомню.
Нежывое — уваскрашу.
Хай баляць мне, баляць, Сафія,
Дзіды тыя усе і мячы,
Што прымалі ў грудзі тугія,
Не скараючыся, крывічы!
Чую звон твой, Сафія, чую!
Аднаго прашу — не маўчы,
Дай мне моцы ў поўнач глухую,
Сваёй мудрасці навучы...

Бесклапотнасцю, злом, адвагай
Пакаленні на спад сышлі.
На блакітных сузор'евых вагах
Вырашаецца лёс Зямлі.
Над налітаю стомаю пожняй
Пераліўся праменны Марс.
Кіньце жэрабя: быць апошнім
Выпадае камусьці з нас.
Напаўняючы акіяны,
Хлыне кроў. Дарагі н аш мір!
На Купалле ўзыходзіць рана
У сэрца раненая Чагір [ 2 2 Чагір — старажытная назва зоркі Венеры. ].
I пакоціцца колам сонца,
I пакажа паганскі знак.
Ты трывож нас, трывож, бясконцы,
Неспасцігнуты Задыяк!
Твае Вагі — на ўсе рамёны,
I на ўсіх твая абалонь.
I на вогненныя пісьмёны
Пакладзецца мая далонь...

Пагадай мне, бабка-варажбітка!
Выклічы з аетральнай цемнаты
Контурную карту, дзе адбіткам
Будучага праляглі сляды.

Ды няўжо і там шлях не адзіны,
Выбар нават там — дабро ці грэх?
Значыць, ува ўсім сама я вінна,
Значыць, я сама сабе стратэг!

Снег сцякае па сшарэлых схілах
Неадольным наступам вясны.
Хай пранізвае пякуча жылы
Свет цудоўны, колкі і скразны!

А каторы раз мне быць палоннай
У цябе, прымаць нядобры смех?
Ападае белаю заслонай
Красавіцкі, гэткі позні, снег.

Суцяшальнікам адвечным — Лелем —
Адбірае тлум, адводзіць етрах...
Незабыты і нязбыты вэлюм
Растае на тонкіх валасах.

Толькі не спыніцца нам, бо пожню
Растаптаў даўно шалёны бег...
Ападае белы, асцярожны,
Красавіцкі запазнелы снег...

Алелька! Човен твой на беразе,
А я заблыталася ў верасе.
Самлелі ногі неспадзеўкі,
Нібы ў якой дурненькай дзеўкі.
А я ж бруслёнам і блакіткаю
Так вышыла кабат з наміткаю,
Каб сустракаць цябе, як зорачка,
Ды басанож стаю — во горачка!
А я ж так бегла да цябе хутчэй!
Але не ўзняць цяпер сваіх вачэй:
Стралою да сасны прыбіта я,
Бо не табой была прапітая.
Табой была я толькі мучана —
Што перавяслам тым пакручана.
Якое век не растрасаецца,
Якое ў смсрці ўваскрасаецца...
Сасна стралою той патрушчана,
А я на волечку адпушчана...

Баранавалі жанчыны поле,
Намёртва ўвязаныя ў барану.
Іржышчам ногі свае калолі,
А ім глядзелі штыкі ў спіну.

Штыкі штыкецінамі стаялі —
Не азірнуцца, не уцячы!
Жанчыны поле баранавалі,
Што замініравана па начы...

Вось ззаду выбух... Вось зноўку енкі...
Шчаслівай — цётка мая была.
Ідзе сягоння яна з даёнкай,
А грэчка пахне, нібы смала.

I памяць коле, і памяць коле:
«На гэтым полі, на гэтым полі...»

Цяпер шматколернасцю жывою
Яно красуецца і здаля.
Таму, напэўна, што, як вадою,
Крывёй напоена тут зямля...

Сустракаюся — і вітаю,
I развітваюся назаўжды.
Колькі кніжак не прачытаю,
I не ўбачу вас, гарады!

Шызым крыллем махаюць хвалі,
Крохкім лісцем дыхае сад...
За якой нарадзіўся даллю
Незнаёмы, чужы пагляд?

Незнаёмай зямлі і расы...
Пахне ружамі парапет.
Усяго на аднойчы разам
Увайшлі мы ў вялізны свет.

Хіба мала, каб азірнуцца,
Хіба шмат, каб загаварыць?
А над морам аблокі рвуцца,
I ў гарах агеньчык гарыць...

А што за нашым гарызонтам?
З паглядам стрэнецца пагляд,
I сад задыхае азонам,
I час паверне нас назад.