Сяргей Грахоўскі - Табе зайздросціць сонца

Здавалася, я сустракаўся з табою,
Чытаючы Пушкіна ў даўнія дні.
I косы былі, як надзейная зброя
Тваёй чысціні.

Здавалася ты гераіняю казкі,
Здавалася ціхаю песняй заўжды,
I я забываўся пра ўсе абавязкі,
Як толькі сустрэнешся ты.

Ты мне уяўлялася то Бандароўнай,
То даўняй сяброўкай юнацтва майго,
Зусім незнаёмай i самаю кроўнай,
Ды я не паспеў зразумець аднаго,

Што толькі здавалася так. А сягоння
Сустрэў i не ведаю — ты ці не ты.
Зірнуў i жахнуўся: на лоб i на скроні
Звісалі рудыя хвасты.

Калматая, быццам экранная дзіва,
Што кажа замест прывітання: «Салют».
Даўно рэкламуе усюды крыкліва
Такіх Галівуд.

I робіцца крыўдна, i робіцца шкода,
Што нехта цябе прыгажуняй заве,
Што чорнаю воспай уелася мода,
Што косы раслі не на той галаве.

1960 г.

ДРУЖЫННІЦЫ

( Жарт )

Расінкі дрыжаць на ажыне,
I падаюць зоры ў раку.
Чацвёра сур'ёзных дружынніц
Па ціхім ідуць гарадку.

Прыбраныя, быццам на свята,
У пышных каронах валос,
Сур'ёзныя, ходзяць дзяўчаты
I шчасцем свіцяцца наскрозь.

Выходзяць на ціхую Прыпяць,
I вецер ляціць наўздагон.
Зірнеш i адважышся выпіць,
Каб трапіць да ix у палон.

ШЧЫРАСЦЬ

З гадамі мой не прытупіўся зрок,
I вастрыні пачуццяў я не трачу:
Твой кожны pyx, твой кожны крок,
I радасць, i тугу навылет бачу.

Перада мной душою не крыві,
Здавацца не імкніся самай лепшай
I як мяне пяшчотна ні заві,
Я не паверу, нават i аслепшы,
У шчырасць i праўдзівасць пачуцця,
У чысціню імкненняў i намераў,
Во на парозе сталага жыцця
Я мала бачыў, а табе паверыў.
Паверыў, што ca мною ўсе гады,
Куды ні кіне лес, заўсёды будзеш разам
Але шкада, што я не змог тады
Адрозніць шчырых ад прыгожых сказаў
Але, як май на змену йдзе зіме,
На змену гору надыходзіць шчасце,
І я, жыццё пазнаўшы, зразумеў —
Цяжэй устаць бывае, чым упасці.
Во сам знячэўку ледзьве не упаў,
Ды нечакана каля самай стромы
Руку ў бядзе мне моцную падаў
I шчыра усміхнуўся незнаёмы.
Дык што ты мне цяпер ні гавары,
Больш не крануць ні лаекі, ні дакоры,
Во добра ведаю, што шчырыя сябры
Аднолькавыя ў радасці i ў горы.

1956 г.

ЖОНКА

Калісьці самаю прыгожай
З усіх дзяўчат яна была,
I ты за ёю вечар кожны
Хадзіў па вуліцах сяла.

Здавалася, у цэлым свеце
Такіх яшчэ не сустракаў,
I у пралескавым букеце
Ты ёй запіскі пасылаў.

Чакаў яе i спадзяваўся,
Здалёк у вокны паглядаў,
На роўным месцы спатыкаўся
I песні пра яе складаў.

Спяваў аб харастве дзявочым,
A ў змроку восеньскіх начэй
Табе яе свяцілі вочы,
Што прыгажэй за ўсіх вачэй.

Яна цябе назвала любым,
I у апошні мірны год
Яе ты песціў i галубіў
I піў гарачых вуснаў мёд.

Яна ў паход цябе збірала,
Як толькі грымнула вайна,
Яна касіла, жыта жала,
Лісты табе на фронт пісала,

Табой жыла, цябе чакала,
I дачакалася яна.

Прыйшоў дамоў.
У кожнай хаце
Ты быў для ўсіх жаданы госць —
Знайшоў сяброў, ды хутка страціў
Сваю былую маладосць.

I песень не складаеш болей,
Знаходзіш сотні розных спраў
I топчаш тыя кветкі ў полі,
Што колісь для яе збіраў.

I у асенні змрочны вечар
Яна дамоў ідзе адна,
Во ты забыў пра ўсе сустрэчы,
Бо стала жонкаю яна.

1955—1956 гг.

* * *

B. M.

Я цябе прыгадаў
Басаногаю, шустраю, тонкай.
Пад нагамі рассыпала
Раніца зерні расы,
I тады, у далёкія тыя часы,
Я цябе уяўляў
Залатою сасонкай,
I здавалася, будзеш такою заўжды —
Маладою, іскрыстаю, крышачку колкай.
Ды хіба ж загадаеш,
Каб вечна квітнелі сады
I у небе ніколі не гаслі вясёлкі?
Ды хіба ж загадаеш каму,
Каб гады
Над табою i мною улады не мелі,
Каб спынілася плынь веснавое вады,
Каб да старасці скроні у нас не сівелі?
Пасівелі, а сэрца не хоча старэць —
Мабыць, вызнана мала i зроблена мала.
Мы гарэлі ў агні, але нам не згарэць,
Навальніца прайшла, але нас не зламала.
Ты заўсёды была клапатліваю жонкай,
Ты суровай была міласэрнай сястрой.
Я цябе i цяпер уяўляю сасонкай,
Што яшчэ палымнее вячэрняй зарой.