Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

Арлы з маланкай, як блізняты,
Пад чорнай хмарай зіхацяць.
I ў першы вылет арляняты
Услед за імі паляцяць.

1956 г.

НАРОДНАЯ НАСТАЎНІЦА

Дакошаны лугі, адшапацела жыта,
На сцежкі падаюць пажоўклыя лісты,
Пра што ты думаеш i марыш, раскажы ты,
Куды ідзеш, каго шукаеш ты?

Ці мо сяброў сваіх успамінаеш
I думаеш, што тут зусім адна?
Чаму начамі роснымі блукаеш,
Чаму не спіш да самага відна?

Усе заснуць, а ты святла не гасіш,
У шыбу стукае асенні матылёк,
Ты доўга думаеш, якім у першым класе
Твой будзе першы у жыцці урок,

Якім святлом, якім гарачым словам
Дарогу к сэрцу кожнаму знайсці,
Каб гэтым хлапчукам белагаловым
Патрэбнай быць заўсёды у жыцці,

Каб кожны стаў i мужны i шчаслівы,
Каб з імі ты шчаслівая была...
За вокнамі шумяць у садзе слівы,
I месяц стаў над стрэхамі сяла.

A раніцаю ясна сонца свеціць,
Сланечнікі даспелі на градзе,
I ціха шэпчуць за парканам дзеці:
«Вунь новая настаўніца ідзе».

Настаўніца! A ці даўно самую
Вяла у школу маці за руку?
Яна i сёння па табе сумуе
У ціхім прыдняпроўскім гарадку,

Яна штодня лістоў тваіх чакае
I журыцца: «Ну як яна адна?»
Але цябе, як маці, сустракае
Ласкавая лясная старана —

Шумлівыя бары, рачныя кручы
I белыя лілеі на вадзе,
I хлапчукі бягуць табе насустрач
I соты раз гавораць: «Добры дзень!

Ты узышла на ганак новай школы,
Ты гэтым дзецям блізкая, свая,
I ўжо сябе не лічыш навасёлам,
Бо тут твой дом i тут твая сям'я.

Тут будуць слёзы, тут i шчасце будзе
I — першыя маршчынкі на ілбе.
A ўжо i сёння называюць людзі
Народнаю настаўніцай цябе.

1957 г.

ДВАЦЦАТЫ ГОД

Усе мы бачым, як піжон
Часамі лезе на ражон,
Як з тонкай модніцай у пары
Яны шліфуюць тратуары,
Як сноўдаюцца у абдымках,
Нібы на галівудскіх здымках,
Ад вечара i да світання,
Даўно не верачы ў каханне.

Нібыта аплявухай звонкай,
Мы ахрысцілі ix — «падонкі»
I адхрысціліся ад ix,
Хоць шум на вуліцы не сціх,
Хоць пазнаём мы ix здалёку.
Яны — нібы бяльмо на воку,
Што засланіць ужо гатова
I ясны дзень, i ранак новы.

Ды сонца нельга засланіць —
Яно палае i звініць,
Яно ў рабочыя кварталы
Плыве расплаўленым металам.
I па шырокім тратуары
Ужо сланяюцца не пары,
А хлопцы крочаць на завод,
I кожнаму — дваццаты год.

Ідуць шафёры i шахцёры,
Геолагі свідруюць горы,
Гідролагі шукаюць брод,
I кожнаму — па дваццаць год.
А нашы дочкі i сыны
Нам пішуць пісьмы з цаліны,
Частуюць самым смачным хлебам
I ўсё часцей глядзяць у неба.

Саджаюць кветкі, быццам дома,
Дзяўчаты каля касмадрома.
I дзень у дзень ідуць упарта
Ад баракамеры да старта
Вясёлыя зямныя зоры —
Дублёраў верныя дублёры,
Даўно гатовыя ў палёт,
I кожнай з ix — па дваццаць год.

A ў дождж, у спёку, ў навальніцу
Каля дзяржаўнае граніцы,
Ад Брэста i да Сахаліна,
Не спяць бязвусыя мужчыны,
I ў акіяне маракі
Глядзяць удалеч з-пад рукі,
У першы ідучы паход,
I кожнаму — па дваццаць год.

Такія нашыя сыны.
На нас падобныя яны,
Патрэбна толькі сёння бачыць,
Што кожны будзе заўтра значыць.

1963 г.

ЖНІВЕНЬ

Адшумелі ліпеньскія ліўні,
Навальніцы ў полі адгулі.
Толькі ледзьве чутна,
як у жніўні
Стукаюць зярняты па зямлі.

Шапаціць сухімі каласамі
Сонечны празрысты летні дзень,
I ляжыць з калючымі вусамі
На загонах ядраны ячмень.

Пахне хмелем i дарожным пылам,
Пахне цёплай вільгаццю раллі,
Бусляняты ўжо спрабуюць крылы,
Што у ix за лета адраслі.

Выбіраюць зорную дарогу
Да чужой далёкае зямлі,
I,
нібыта чуючы трывогу,
З крыкам пралятаюць жураўлі.

А мяне заўсёды цешыць восень,
Радуе грыбоў i яблык пах,
I тугое спелае калоссе,
I абед у полі на снапах,

Вабяць ледзь прыкметныя сцяжынкі,
Радуюць жытнёвыя вянкі,
Што плятуць заўсёды на дажынкі
Самыя дасціпныя жанкі.

Хай іржэўнік пасівеў на ніве,
Верасень стаіць каля двара —
У маім жыцці пачаўся жнівень
Самая багатая пара.