Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

Зірнеш назад, а шлях кароткі.
Калі б ізноў усё прайсці:
Баракі першай пяцігодкі,
Трывогі першыя ў жыцці,

Другога не хацеў бы шчасця,
Другіх бы не шукаў дарог,
I так пачаў бы сцены класці,
I так бы любую бярог,

I так бы радавала стома,
I мары светлыя, i сны,
I стаў бы самым родным домам
Зялёны горад ля Дзвіны.

На стол парэпаныя рукі
Паклаў руплівы брыгадзір.
Пытаюцца паціху ўнукі:
«А мы
паедзем у Сібір?»

1961 г.

ПАРТОРГ

Мікалаю Чэчату

Адзін ён не мае кароткай суботы:
Як толькі развіднее — зноў за парог.
Рыпяць па дарозе гумовыя боты —
Ідзе на работу парторг.

Ён першы садзіцца у мулкі аўтобус,
Упалі на вокны расінкі з галля.
Пад коламі, быццам раскручаны глобус,
Насустрач світанню імчыцца зямля.

То ўлева, то ўправа нахіляцца сосны,
То кружацца ў шыбах густыя rai,
I чутна, як побач пра раннія вёсны
Пяюць нафтабудаўскія салаўі.

Парторг па характару трошачкі лірык
(Без лірыкі кожнаму цяжка пражыць),
Прарабы — рамантыкі,
a брыгадзіры
Гатовы найлепшую песню злажыць.

I вось яна, вось яна — гэтая песня:
Укладзены сцены, нібыта радкі,
Як самыя поўныя рыфмы,
на ўзлессі
I рана i ноччу звіняць цягнікі.

Падумаў парторг: каб праз дзвесце ці трыста
Гадоў зазірнуць выпадкова сюды,
Адразу пазнаў бы, што тут камуністы
Дамы будавалі, саджалі сады

I слухалі часам пагрозы i ноты,
Ды толькі адзіным жаданнем жылі —
Зрабіць як найболей патрэбнай работы,
Паспець як найболей стварыць на зямлі.

У майцы i ў форменнай шанцы танкіста
Вядзе экскаватар нядаўні маёр.
Куды ні паглядзіш, — ідуць камуністы —
Бетоншчык, маляр, трубаклад i шафёр.

У ботах гумовых i сіняй спяцоўцы
Для радасцей новых i новых трывог
На самай адказнай, ударнай пляцоўцы
Ад рання да ночы працуе парторг.

1961 г.

СУПРАЦІЎЛЕННЕ МАТЭРЫЯЛУ

Аўтобус «Полацк — Нафтабуд»
Заўсёды поўны пасажыраў:
I муляры, i цеслі тут,
I капітаны без мундзіраў,

I маладыя лейтэнанты.
Ад службы толькі засталіся канты
I звычка добрая, старая —
Быць першым на пярэднім краі.

Ідзе аўтобус поўным ходам,
Туман курыцца на Дзвіне.
Жартуе хтось: «Замест узвода
Цяпер брыгада у мяне».

Гартаюць ля акна дзяўчаты
Падручнікі па сапрамату,
Складаныя вядуць разлікі —
Сягоння ім здаваць залікі,

I новы дом, i цэх здаваць
У лік наступнага квартала,
I кожным рухам адчуваць
Супраціўленне матэрыялу:

Бетонныя укладваць пліты
І заліваць гарачы бітум,
Вучыць механіку ўначы
I ўсё
самім
перамагчы.

A заўтра зноў усё пачаць,
I скрозь паспець, хоць часу мала.
Нашчадкі будуць вывучаць,
З якога вы матэрыялу.

1961 г.

ДЫСПЕТЧАР

Усыпаны зорамі вечар,
Ля клуба іграе баян.
Танцуюць усе,
а дыспетчар
Глядзіць на блакітны экран,

Глядзіць на сігналы на пульце,
А пальцы, нібыта на пульсе, —
Пад імі гудуць правады:
«Канчаем адкачку вады»,
«Гатова другая калона»,
«Чаму не падвозяць бетону?»

Дыспетчар хвалюецца, кліча
То Оршу, то Віцебск, то Крычаў,
A ў вокнах, нібы на экране,
Ужо занімаецца ранне.

Туман за ракою густы
Паслаўся на буйныя травы,
Грукочуць на станцыі Кеты
З цэментам i шчэбнем саставы.

«Бетон адпраўляем i трубы», —
Пачуўся ў селектары свіст.
Дыспетчар не спіць. А ля клуба
Чакае яе баяніст.

1964 г.

ДАЛЬНІ ПРЫПЫНАК

Пры дарозе — толькі слуп,
Бо прыпынак дальні,
Але тут, нібыта клуб,
Школа i чытальня.

Тут i песню запяюць,
Пажартуе майстра,
I пытанні задаюць
Пра Фідэля Кастра.

Тут завочнік на пяску
Піша, піша штосьці,
Тут гавораць, што з Баку
Прыязджаюць госці.

А з-за Новага Двара,
З невялічкай хмары,
Нечакана як з вядра
Цёплы дождж ударыў.

Заскакалі басанож
Хлопцы i дзяўчаты —
Спорны дождж, харошы дождж
Мые, як на свята,

Прабірае да касцей,
Хвошча, як у душы.
Мо таму у ix чысцей,
Чым у іншых, душы.