Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

Яна мяне ў наступны кліча век,
Дае тугія крылы для палёту,
У поўнач дакранаецца павек,
Вядзе к сталу, саджае за работу.

Мне без яе i тыдня не пражыць,
Бо звяне лес i перасохнуць рэкі,
На голас не азваўшыся, збяжыць
I змоўкне напалоханае рэха,

Ад шчасця не аглухнуўшы, глушцы
Забудуць пра шчаслівую хвіліну,
Затупяцца сталёвыя разцы,
Не ажывіўшы мармур або гліну.

Другая мне каханая штодня
Расказвае пра радасці i слёзы.
Яны абедзве — блізкая радня,
Адна паэзія, другая — проза.

1966 г.

ПАВЕРКА

Яшчэ i не развіднела як след,
A ўжо грыміць трамвай на скрыжаванні,
Аўтобусы праклалі першы след
У залатое чэрвеньскае ранне.

Спыняецца аўтобус на рагу,
З кабіны усміхаецца дзяўчынка,
I я, не азірнуўшыся, бягу
Да ціхага суседняга прыпынка.

Адчуўшы сілу добрае рукі,
Заціснуты шырокімі плячамі,
Я паглядаў у розныя бакі
Шчаслівымі i прагнымі вачамі.

Спяшаецца ў далёкі рэйс пілот,
Прараб — на будаўнічую пляцоўку,
Бяжыць хлапец на трактарны завод
I на хаду зашпільвае спяцоўку.

Па новай вуліцы ідзе
I наш аўтобус невялічкі,
Кандуктар з раніцы вядзе
На ўсіх прыпынках пераклічку.

I выклікае кожны раз
Усім знаёмыя імёны,
А мне здаецца, што на нас
Глядзіць Купала задумёны

I Колас шэпча новы верш,
Народжаны ў будзённым гуле,
Здаецца, раіцца ідзеш
Да Чорнага або Бядулі.
Яны, як блізкая радня,
Запісаны у нашы сэрцы,
Мы ўспамінаем ix штодня,
Нібы салдатаў на паверцы.

1966 г.

УСПАМІН

Неба вясной залатое i сіняе,
Вецер пялёсткі кружыць па плошчы.
Некалі Полацкаю Ефрасінняю
Тут называлі струхлелыя мошчы.

Некалі тут гадаваліся княжычы,
Білі паклоны сівыя манахі,
Стражнікі, рукі вяроўкамі вяжучы,
Прадзедаў нашых цягнулі на плаху.

А неба было i тады залатое,
У буйнай расе прачыналіся ранкі,
Ды плакалі горка над Палатою,
Ломячы рукі ў бядзе, палачанкі.

На Полацк ішлі чужаніцы вайною —
Крышыліся коп'і, ўзрываліся танкі,
A горад стаяў i стаіць над Дзвіною,
I песні пяюць пра яго палачанкі.

Каштаны i ліпы
шумяць над бульварамі,
Да раніцы сыплецца спеў салаўіны,
Ідуць у Задзвінне шчаслівымі парамі
Насустрач світанню
патомкі Скарыны.

Ступаючы мякка па стоптаным верасе,
Каханую любы заўсёды сустрэне
На вежавым кране, на сонечным беразе,
У першай, яшчэ не закончанай змене.

У вочы зірне, залатыя i сінія,
Што ззяюць, як росы ліпнёвага ранку,
I скажа: «Дзень добры табе, Ефрасінія».
«Дзень добры», — адкажа яму палачанка.

1959 г.

УСПАМІН

Да поўначы стаіць гарачыня,
I маладзік засланы белым пылам.
Палеглі травы, ім да дня
Устаць наўрад ці хопіць сілы.

Зачахла лісце у гаях,
I хвалі на Дзвіне замёрлі,
Расінка толькі ў салаўя
Ледзь чутна булькае у горле.

Трызніць самлелая зямля
Аб росах, аб дажджы i громе,
Прыслухаўшыся, як здаля
Гудзе лябёдка на пароме.

I зноў навокал цішыня,
Далёка бліскаюць зарніцы.
Табе i сёння, пэўна, сніцца
Пачатак леташняга дня.

У полі сіні-сіні лён
I ветразі сямі палатак.
Здаецца, тут дасюль відзён
Твой першы след i той пачатак

Яшчэ няходжаных дарог,
Яшчэ не зробленай работы,
Калі ў гразі спаўзалі з ног
Старыя кірзавыя боты,

Як на спіне трашчала соль,
Як завіхаліся дзяўчаты,
I першы на руцэ мазоль,
I радасць першае зарплаты.

Як часам не было папіць
Вады ў дзявочым інтэрнаце.
Ты спала, а над ложкам маці,
Здавалася, ўсю ноч не спіць

I шэпча: «Пацярпі крыху.
Я веру — зробяць без прынукі
I дом i новую страху
Твае маленечкія рукі».

Ты чуеш? — спорны дождж ідзе.
Гарачыня адразу спала,
А ты нібыта i не спала,
Ты моўчкі маці ўспамінала
I пачынала новы дзень.

1959 г.

КРАНАЎШЧЫЦА

Кранаўшчыцы Полацкага нафтабуда Валі Забаронька

Над лесам занялося ранне
У буйных кроплях дымных рос,
A ўжо гайдаецца на кране,
Нібы струна, нацяты трос.