Грахі маленства

У натоўпе пачуўся шэпт:

— Зірніце!.. Што ён робіць?..

— Ціха!

— Божа добры, злітуйся! — гукаў паранены, рыдаючы ад болю.

— Іду! Іду!.. — сказаў Міхалка і... пайшоў у руіны.

— Абодва загінеце! — крыкнуў цесля.

Міхалка быў ужо каля прыціснутага. Убачыў яго раструшчаныя ногі, лужыну крыві, і ў вачах яго пацямнела.

— Браце мой! Браце! — шаптаў паранены, абдымаючы яго за калені.

Дзяцюк падсунуў друк пад бэльку і адчайным рыўком падважыў яе. Пачуўся трэск, а з вышыні трэцяга паверха звалілася некалькі кавалкаў цэглы.

— Валіцца! — закрычалі, разбягаючыся, рабочыя.

Але Міхалка не чуў, не думаў, нічога не адчуваў. Дужым плячом ён зноў падпёр свой друк і ўжо зусім адсунуў бэльку з раструшчаных ног няшчаснага чалавека.

Зверху пасыпаліся кавалкі цэглы. Заклубіўся чырвоны пыл, запаўняючы сярэдзіну будынка. За сцяной чулася нейкая тузаніна. Паранены застагнаў мацней, а потым раптам змоўк.

У праёме раздзёртай сцяны паказаўся Міхалка — прыгорблены, ён цяжка нёс чалавека. Паволі перабраўся цераз мяжу небяспекі і, спыніўшыся перад натоўпам, сказаў з наіўнай радасцю:

— Едзе!.. Едзе!.. Толькі адзін яго бот там застаўся!..

Рабочыя падхапілі параненага, які самлеў, і асцярожна занеслі ў найбліжэйшыя вароты.

— Вады! — крычалі.

— Воцту!

— Па доктара!..

Міхалка павалокся за імі, думаючы:

«Глядзі, якія добрыя людзі ў гэтай Варшаве!..»

Убачыўшы, што рукі яго акрываўлены, памыў іх у лужыне і падышоў да варот, каля якіх ляжаў паранены. Усярэдзіну не палез. Што ён, доктар? Што ён — паможа?..

Тым часам на вуліцы збіралася ўсё больш ды больш людзей. Беглі цікаўныя, ляцелі рамізнікі, здалёк пачуліся нават званкі пажарнікаў, якім таксама хтосьці паведаміў.

Новы натоўп ужо такіх, якім толькі падавай цікавыя ўражанні, тоўкся каля варот, а гарачэйшыя прабіваліся наперад, каб самому ўбачыць крывавае відовішча.

Аднаму з такіх Міхалка, які стаяў каля варот, перашкаджаў.

— Ану, адсунься! Разявіўся тут! — крыкнуў ягомасць, убачыўшы, што босы мужык не вельмі адступае ад націску яго рукі.

— А што? — спытаўся Міхалка, здзіўлены гэтай раз'юшанасцю.

— Ты што такі за тып? — закрычаў цікаўны. — Што гэта, паліцыі няма, каб разагнаць такіх лайдакоў?..

«О, тут трымайся!..» — падумаў дзяцюк і спалохаўся, каб часам не трапіць у кутузку.

І ён, каб не наклікаць бяды, палез далей у натоўп...

Праз некалькі хвілін ад варот пачалі гукаць таго, хто вынес няшчаснага з руінаў.

Ніхто не адгукнуўся.

— Як ён выглядае? — пыталіся людзі.

— Гэта мужык. У белай сярмязе, круглай шапцы і босы...

— Няма там такога на вуліцы?..

Пачалі шукаць.

— Быў тут такі, але пайшоў, — крыкнуў нехта.

Разбеглася паліцыя, разбегліся рабочыя і... не знайшлі Міхалку.

Карэц — даўнейшая мера, каля 129-ці кілаграмаў.

Кантаніст — салдацкі сын, выхаванец ніжэйшай вайсковай школы.

Клеманс фон Меттэрніх (1773-1859) — аўстрыйскі князь, дзяржаўны дзеяч і дыпламат.

Тут — у сэнсе ад аднаго начальніка да другога.

Прага — правабярэжная частка Варшавы.

Няхай над табой злітуецца ўсемагутны бог! ( лац .).

У імя айца і... ( лац .).

І з духам тваім... ( лац .).

Навекі вякоў... ( лац .).

І набліжуся да божага алтара... ( лац .).

Падобна да таго, як было спачатку... ( лац .).

Дараванне, пазбаўленне і адпушчэнне грахоў нашых... ( лац .).

Пахвалёны Езус Хрыстус! ( лац .).

Анджэй, вядзіце сябе прыстойна! ( франц .).

У імя айца... ( лац .) .

На векі вякоў!.. ( лац .)

Лапы — гарадок на Беласточчыне..