Аляксандр Аляшкевіч - Гэта самотная зорка Венера

– Так, тыдні праз тры вашаму сыну трэба будзе рабіць аперацыю, – ціха ўдакладніў той.

Міхайлаўна нават не памятала як на здранцвелых нагах пакінула бальніцу, даехала дамоў. Прыгнечаная, апусцілася ў хаце на табурэт. Яна доўга пазірала патухлымі вачыма праз акно на двор, па якім некалі бегаў ейны вясёлы і неўгамонны Петрусёк, потым адвяла позірк ад недалёкай, сцішанай на гародзе разгалістай ліпы, зірнула ў адчаі на вячэрнее цярушліва–хмарнае неба, каб туды адпусціць свой нясцерпны мацярынскі боль, але супакою не атрымлівала. Цяжка ўзняўшыся з табурэта, яна выйшла на двор. Калі ў прыцемках лягла ў ложак і засяродзілася сама на сабе, зноў наплылі горкія думкі. Сыну адымуць руку? І ейная крывінка назаўсёды застанецца калекай, як жа гэта, га?..

Страшныя думкі даймалі яе амаль усю ночку, і толькі пад раніцу, калі акраец неба ў вакне пачаў налівацца перадсвітальным марывам, Міхайлаўна раптам страпянулася. Чакай, чаго ж гэта яна так раскісла? Трэба ж ратаваць сваю крывінку… Стары ўрач у бальніцы, здаецца ж, казаў, што ў Маскве хваробу сына ўжо спрабуе лячыць нейкі прафесар Ліманаў…

“Трэба неадкладна ехаць у Маскву! – агарнула Міхайлаўну выратавальная думка. – Знайсці гэтага прафесара…”

Падхапіўшыся з ложка, яна ступіла да старой шафы, дрыжачымі рукамі выцягнула з– пад коўдры на паліцы грошы, што прыхоўвала на чорны дзень, і таропка пералічыла іх. Вядома ж, гэтых капейчын для паездкі ў Маскву было мала. Але ёсць жа у хляве яшчэ карова, трое гадавалых парсюкоў, якіх можна здаць у калгас. Ды яшчэ можна пазычыць у суседзяў – свет жа не без добрых людзей. Апрануўшыся, Міхайлаўна выйшла на вуліцу, таропка пашыбавала па поплаве да суседняй вёскі ў праўленне калгаса…

…Цягнік прыйшоў у Маскву на досвітку. Пакінуушы цеснаваты, але ўтульны вагон, Міхайлаўна апынулася ў шматгалосным вірлівым натоўпе, і адразу разгубілася, адчуўшы сябе сярод безупыннага людскога струменя, што плыў па доўгаму шэраму перону, нібыта ў нейкім мурашніку. Натоўп зацягнуў яе спачатку ў нейкі шырокі прыцемнены падземны пераход, потым выкінуў на вялікую прывакзальную плошчу, рассыпаўшыся на ёй на жвавыя ручаі. Адзін з гэтых ручаёў і вынес Міхайлаўну да аўтобуснага прыпынку. Масква ўжо была пазбаўлена снега; надышоўшая вясна нагадвала пра сябе падсохлымі асфальтавымі тратуарамі і свежым нехалодным ветрам. Міхайлаўна доўга распытвала, як ёй праехаць да патрэбнага медыцынскага інстытута, але прахожыя раўнадушна паціскалі плячамі, іншыя з іх наогул не звярталі ўвагі на прыезджую вясковую жанчыну, і толькі адна дзяўчына ў доўгім чырвоным паліто, прыпынілася і паказала рукой на прыпынак, што быў на процілеглым баку вуліцы…

А дзевятай гадзіне – з дзвумя перасадкамі – Міхайлаўна нарэшце дабралася да інстытута. Шматпавярховы, шырачэзны, з вялікімі прамавугольнымі вокнамі, ён стаяў на рагу дзвюх шумных вуліц, бы той велічны статуй. Яна не адразу адшукала сярод мноства празрыстых шкляных дзвярэй патрэбны ўваход. Але імя прафесара, якое яна назвала пажылому падцягнатаму вахцёру, падзейнічала на таго магічна, і мужчына паказаў на доўгі шырокі бакавы калідор…

Прафесар Ліманаў прыняў яе па запісе толькі пасля абеду. Высокі, хударлявы, з маленькімі і чорнымі, як смала, вусікамі, у караткаватым белым халаце, ён доўга свідраваў глыбока пасаджанымі вачыма здымак, які прывезла Міхайлаўна, нарэшце, зморшчыўшыся, перавёў на вясковую жанчыну свой задуменны позірк.

– Дарэмна вы, шаноўная, прыехалі ў такую далеч, – сумна сказаў ён. – Наш інстытут не робіць пацыентам падобныя аперацыі. Пакуль па гэтай хваробе мы ставім доследы толькі на жывёлах, і не вельмі ўдалыя…

Ён хвіліну памаўчаў, задумліва разглядаючы здымак, пасля скрушліва дадаў:

– Таму, на жаль, нічым не магу дапамагчы вашаму сыну. Дарэмна вы ехалі…

Прыкусіўшы да болю і крыві ніжнюю губу, Міхайлаўна ацяжэлымі нагамі пакінула інстытут. Яна доўга ў скрусе ішла па вуліцам, размаўляючы сама з сабой. На вакзал прыехала ўжо ў прыцемках. Доўга выглядала ў раскладзе зваротны цягнік на Мінск. Той ішоў толькі раніцай. Яна апусцілася ў шумнай зале чакання на пластмасавую лаўку і адразу, знясіленая, правалілася ў нейкі неспакойны трывожны сон…

На досвітку, падхапіўшыся, рушыла на перон да цягніка і раптам, павярнуўшыся, пайшла да аўтобуснага прыпынку. Не, не для гэтага яна ехала ў такую далеч, каб вярнуцца дамоў да сваёй гаротнай крывінкі з нічым. Не для гэтага…

Даехаўшы да інстытута, Міхайлаўна цярпліва стаяла на ягоным пляцы перад уваходнымі дзвярыма, абмацваючы вачыма людскі натоўп, які спяшаўся ў будынак, пакуль нарэшце не прыкмеціла ў ім знаёмую хударлявую фігуру прафесара, і тут жа апусцілася перад ім на калені…