Вольга Іпатава: Задарожжа

Мне Вітаўт падарыў хусцінку — сінь з ліловым,
Бо сонца коле голкамі ў галовы
Сярод нью-ёркскіх хмарачосаў- глыбаў.
...Хусцінка ў пальцах слізгаціць, як рыба.

Трапеча, быццам хоча пад нябёсы
Падняцца — над галоўным хмарачосам
I плысці над Амерыкай, якая
Нібы пад залатым дажджом Даная
Магутная, ляжыць... Спляліся кроны
Нібы карункі — ёй убор зялёны.

Тут, дзе яна калоссем высцілае
Свае палі ад краю і да краю,
Дзе праступаюць скрозь, як палімпсесты
Індзейцаў словы — мова ж знікла дзесьці —
Другая мова, як зярняты ў храме,
Схавалася — і аджыла між намі.

Амерыка! За іх, каго прымала...
Славянскае крыві ў табе нямала.
I на тваіх аздобах, як краёчак
Другой зямлі — наш сіні васілёчак.
Яму хапае месца тут, а там
Ў чужыну гналі, руйнавалі храм...

Маўчу!
I сын, і лёс на той зямлі...
...Хусцінка, ты мне сэрца не палі.
Я ўжо не бесклапотная паэтка —
Касмічных з'яў удзельніца і сведка,
Калі збываецца: „I аз уздам
За ўсё — за мову, за зямлю і храм."

Крычаць не буду:"Я не вінавата!"
Вяртаюся —служыць для роднай хаты.
А тут — вясёлай, лёгкай, як пушынка
Усё ж была.
Нясі мяне, хусцінка!

А вы... Хай і далей паможа Бог
На родны не забыцца свой парог!

Нью-Ёрк

Магілы...Іх калісыді аплявалі,
Абвінавацілі ва ўсіх грахах.
За што? Адкажа кветка палявая,
Адкажа вецер: „Беларусь кахаў."

Тут Юрка Віцьбіч, тут Рыгор Крушына...
Іх словы й сёння выкрасае Час.
Чаму прыстанкам стала ім чужына?
Адкажа надпіс: „Я памёр за вас."

На іх кар'ерны ўжо не зробяць шанец,
Чужацкі іх не згоніць прэч хаўрус.
Спытае люд: „Хто тут?" „Амерыканец?"
Але зямля адкажа: „Беларус!"

Белай кудзеллю дзень ляжыць на цёплай траве.
Тут, дзе мала людзей, мудрая пралля жыве.
Скокне вавёрка раз — змоўкне, слухае ціш.
Быццам спыніўся Час — моўчкі і ты сядзіш.

Амерыканскі стандарт роднага не заглушыў.
Дадзены Надзі дар — адпавядаць душы.
Нітку яна прадзе, быццам нітуе нас
Стойкасцю у бядзе, сілаю, каб не згас.

Куфар прыадчыні — колькі ў ім святла!
Фарбы, нібы агні. Вышыла, як жыла.
Як выпрабоўваў лёс! Каб не ўтрымала ніць.
Соллю саліла слёз — здолела не ўпусціць.

Круціцца калаўрот... Вечны імкнецца час...
Мудрае Праллі род Хай уратуе нас...

Ледзь вымавяць: „Доўбры дэн"—
I зноўку ў „тэлік" вачыма
Даніла — у школе ён Дэн,
I Джон — ён Янук у Айчыне

Хай госці з зямлі Беларусь
Расказваюць нешта ў застоллі...
«Паслухаць іх бацька, прымусь»,
„Іх, маці, разбэсцілі ў школе."

Уздрыгвае ў маці рука,
I ў бацькі слязіна ірвецца...
Ды што гэтым хлопцам рака,
Што Ясельдай недзе завецца?

Іх сіла і бляск малады
Ўвальюцца ў Амерыкі жылы.
Не зведаць ім, як назаўжды
Радзіма аб'явіць чужымі,

Над іхняй калыскай гулі
Другія і ветры, і спевы...
Растуць на далёкім камлі
Галінкі крывіцкага дрэва...

5.08.93

Ноч ляжала бяззорнаю, цяжкаю кучмай
На вільготных хацінах,
I спала зямля.
Бог ля Нёмна ішоў і пачуў, як нягучна
У Акінчыцах плача сабе немаўля.

Лесніковая хата. Чадзее газнічка.
Калаўрот. Залацістыя пасмы іьну.
I дзіця.
I над лёсам — зіхоткая знічка,
I матуля прымружыла вочы ад сну.

I не бачыла, хто дакрануўся да сына.
Палыхнула святло.
Адступіла імгла.
I хіснулася хата, нібыта віціна,
I адбіткам на Вечнасці ўдаль паплыла.

Навуковец пасля раскладзе, як па ГОСТУ:
Напачатку эпоха, асоба — пасля.
Быў для Генія час...
Адбывалася ж — проста:
Бог ля Нёмна ішоў і пачуў немаўля...

У час, калі твая
Яшчэ не народжаная душа
Лётала над зямлёю,
Шукаючы сабе месца —
Ён, маладзенькі салдат,
Прыпадаў да яе грудзьмі,
Гасячы смяротныя пялёсткі агню.

У час, калі да тваіх
Дзіцячых пластылінавых мазгоў
Падбіраліся абцугі сістэмы,
На іх крыжам сумлення лёг
Яго Сотнікаў - і ты
Па Круглянскім мосце пайшоў
На іншы бераг - да праўды.