Вольга Іпатава - Задарожжа

Азоранасць з такой праніжа сілай,
Што стане незаўважнаю мяжа,
Дзе, летучы, ламае вечна крылы
Слабая чалавечая душа.

I ён, атручаны, усё спяшае
Нібы насустрач новаму рыўку.
Даўно не Бог — нячысты спакушае.
... Ці ён штурхае д'ябла пад руку?

На Іслачы дождж,
I пісьменніцкі дом
Пад ім распластаўся квадратам панылым.
Мы з Алай Сямёнавай
ціха гаворку вядзём —
Нібыта па пёрку нарошчваем крылы.

Жанчыне прабіцца скрозь побыту друз
Нялёгка...
Успомніць:"Не хлебам адзіным..."
I, звіўшы гняздо і расклаўшы абрус,
За хлеб не прынізіць ні мужа, ні сына.

Рэактарам ядзерным цвеліцца Час.
Слабыя прад ім чалавечыя сілы.
Ды зноўку мужчыны прыходзяць да нас,
Як быццам па пёрку нарошчваюць крылы...

Станіслаў Станіслававіч, Ваша асоба
I праз столькі гадоў напамінам смыліць
Тым, хто марыць пра СССР тупалоба,
Хто хацеў бы закрэсліць навек Віскулі.

Станіслаў Станіслававіч, Ваша сумленне
Не дае супакою ні ўдзень, ні ўначы
Тым, хто хоча паставіць нас на калені
I заказнічак сталінскі тут зберагчы.

Станіслаў Станіслававіч, Вашае слова
Не дае баязліўцам забыцца ані,
Што жыве, не зацуглена невукам мова,
Што Пагоня імчыць на гарачым кані.

Станіслаў Станіслававіч, у пацярусе
Духу,
У подлай знямозе быцця
Выстайце - дзеля святой Беларусі,
Выстайце дзеля святла і жыцця!

15.12. 2004 г.

Над Дзвіной — як чорны покрыў ранне.
Гора смокча сэрцы, як змяя.
З Полацка з'язджае на выгнанне
Ўся вялікакняская сям'я.

Усьмавы пантофлік з прошвай сіняй
На назе дзявочае прамок.
Слухае манашка Ефрасіння
Бацькі пасівелага папрок:

„Ты бясплоднае абрала ложа,
Брат твой ад самоты занямог.
Без унукаў я.
Хто нам паможа?"
Коратка яна сказала:"Бог".

Уздыхнуў. Ладдзю панесла плынню.
З далечы усе — як мурашы. .
З ветрам даняслося: "Ефрасіння!
Прадыслава! Полацк беражы!"

Не ўстаюць з каленяў, плачуць людзі...
Шмыгнуў некуды з даносам віж...
Юная ігумення, хто будзе
Несці за цябе і гэты крыж?

Не, твая рашучасць не растане,
Мужнасць не патопіцца ў слязах...
Візантыя! Клетка залатая
Вольным птушкам — полацкім князям!

I гады, і жыцці, як атаву,
Косяць Часу вострыя нажы,
А яна ўсё чуе:
„Прадыслава!
Ефрасіння!
Полацк зберажы!"

Здалёку крывіцкае племя
Ішло і шукала зямлі.
Спалохаўшы пудкіх аленяў,
Тут коні стамлёна ляглі.
Рашылі, ўсё - досыць вандроўкі,
Устане тут Менск на вякі.
„Не трэба, — сказала Дуброўка,—
Крывёй тут сцякуць берагі.
Я слаўлю жанчыну - багіню,
Я ёй бранзалет аддала,
Як з далечы грознай і сіняй
Упала ля Менкі страла.
О, як шалясціць яе крылле!
Калчан, як цымбалы, пяе!
Марэна - Мара мне адкрыла,
Што тут — уладанні яе!"
Гудзела ад кпінаў паляна,
I смех адбіваўся ад струн:
„Усё, што належыць, зарана
Жрацам адкрывае Пярун!
Мацней ён за смерці ўладарку,
Ахвяры яму аддамо.
Замоўкні, вяшчуння-вядзьмарка,
Што будзе — то прыдзе само!"
I вось заспявалі сякеры,
I вежы ўвысь папаўзлі.
Гараць на ахвярніку веры
Таўстыя сухія камлі.
Нямала часінаў мінула,
Прышла тая злая пара:
На горад абрынула сечу
Уладальніца смерці — Мара.
Усё, што нажытае, гіне,
I снег парудзеў ад крыві.
I толькі Дуброўцы багіня
Ускрыкнула зверху:"Жыві!
Сядзі вартаўніцай на Менцы,
Аплач гэты горад як след!
Не слухалі слабшых ды меншых,
А ты аддала бранзалет!"

Я абрус памінальны паслала на светлым тым полі,
Дзе жаўнеры Касцюшкі палеглі на вечны спачын.
Шапатнула трава, і вятрыска пацвердзіў "За волю!"
I прарос скрозь тканіну спакойны і мудры палын.

Засцяліла я стольнікам слуцкую тую дарогу,
Дзе у сэрцаў пялёсткі ўгрызаліся кулі - чмялі.
"За свабоду!" - пранесліся словы паўстанцаў над логам,
I пакутніцкім цернам скрозь цяжкі абрус прараслі.