Сяргей Грахоўскі - Недапісаная кніга

19/ХІ—79

О колькі паэтаў!

На кніжных паліцах — паэты, паэты:
Гамер, i Гусоўскі, i Байран, i Блок;
Санеты Петраркі, i лірыка Фета,
І Хлебнікаў — неразгаданы прарок.

Я чую ix голас з далёкіх стагоддзяў,
Вандрую за імі, нібы Адысей.
У Дантава пекла мяне пры народзе
Не раз i не два заганяў фарысей.

Чытаю, чытаю. О колькі паэтаў!
О колькі пачуццяў, каханняў, трывог,
Тэрцын, трыялетаў, актаў i санетаў
У памяці я назаўсёды збярог.

Гартаю Верхарна, Віёна, Шэкспіра,
П'янею ад шчасця, а не ад віна.
У кожнага лірыка — звонкая ліра,
A ў нашага брата — глухая струна.

Ну, чым я суцешу? Пра што гавару я?
Навошта за рыфмаю рыфму ганю?
Калі я свайго чытача расчарую,
Я толькі сябе аднаго i віню.

Калі не даруе, няхай дакарае,
Я крэслю радкі, каб не быць у даўгу,
І толькі любоў да пакутнага краю
Ніяк скасаваць i забыць не магу,

Бо слова натхняе, адвечнае, матчына,
Таму i хвалююся i не маўчу.
Кал i невыносна, Купа лаву «Спадчыну»
Заместа світальнай малітвы шапчу.

3/VIII—92

Мая Беларусь

Скакала, смяялася, пела,
Гасцям засцілала абрус,
Усё неабходнае мела,
Глядзела на кожнага смела,
I раптам ад гора збялела,
I ад пакутаў ссівела
Мая БЕЛАРУСЬ.

8/VIII—91

Часовыя госці Зямлі

Мне болей нічога не трэба,
Не будзе патрэбна пасля.
Было б толькі чыстае неба
I шчодраю наша зямля.

Мы толькі часовыя госці,
Мы знікнем, нібы не было,
I памяць, i грэшныя косці
Развеюцца ўрэшце на тло.

Пакутнікі прыйдуць другія,
Магчыма, i ў будучы час
Закруцяць ix тыя ж стыхіі,
Што мучаць, як мучылі нас.

Пад знакам крывавага Марса
Спазналі мы ўсё, што змаглі,
Мы — ўдзельнікі драмы i фарса, —
Часовыя госці Зямлі.

Прыйшлі мы свой век узвялічыць,
Усе таямніцы спазнаць,
А нас пустадомкамі клічуць,
Майстрамі усё руйнаваць.

Атручаны космас i глеба,
Нам грозіць i летам зіма,
Бо ўжо ні сумлення, ні хлеба,
Hi змены надзейнай няма.

Нічога мне болей не трэба, —
Бяду даганяе бяда.
Былі б толькі чыстае неба,
Сумленне, Зямля i вада,

А нашы атрутныя спадкі
Каб зноў палыном не ўзышлі,
Каб кволыя нашы нашчадкі
Па-людску за нас пажылі.

Літанне

He Багі абпальваюць гаршкі,
He Багі даруюць нам грашкі,

Не Багі прыдумалі закон
I жыццё паставілі на кон,

Не Багі нам абяцалі «шчасце»,
А злачынцы, што умелі красці,

Не Багі стварылі лад благі, —
Над Багамі ў нас былі ба-гі,

Вартыя суда i пакарання,
Бо сагнулі ўсіх у рог баранні.

Грэх народ ніколі не даруе,
Тым, хто кіраваў i так кіруе.

Хто усё ж няшчасным дапаможа,
Калі ты не злітуешся, Божа?

На апошняй ракавой мяжы
Бедным i няшчасным памажы.

3/VI— 92

Пад небам Беларусі

Хацеў накінуць на сябе пятлю,
Бо змогся ад жыцця такога:
Здалося, што нічога не люблю,
Што скончылася i мая дарога.

I больш ужо няма куды ісці,
Ніколі ўжо не вырвацца на волю,
Бо не было ў маім жыцці
Нічога, апрача бяды i болю.

Зірну наўкол праз вузкае сіло,
Убачу свет іскрысты i бясконцы,
I раптам нечакана узышло
I засляпіла вочы сонца.

На вецці, на ігліцы, на лістах
Дрыжаць, нібы вясёлкі, завушніцы,
I адышоў пякельны страх,
Ударыў звон далёкае званіцы.

Хвіліна за хвілінаю бяжыць.
Кляну сябе i сам сабе клянуся,
Што,як ні горка, трэба жыць
У Беларусі i для Беларусі.

2/VIII—91

БЕЗНАЗОЎНЫЯ ЭЛЕГІІ

* * *

Наперадзе — нічога.
Усё ў мінулым.
На успамін находзіць
Успамін
Забытым словам,
Незнаёмым гулам,
I я на адзіноце
Не адзін:
Вяртаюцца з нябыту,
Як жывыя,
Вясёлыя з іскрынкамі ў вачах
Сябры,
I раздарожжы крыжавыя,
I грозный сузор'і
Па начах.
Знікае ўсё.
Стажары толькі свецяць,
I Месяц у зеніце малады.
Мінае ўсё на белым свеце,
I пыл заносіць нашыя сляды,
Па вольна, непрыкметна — назаўжды.