Заўсёды спяшаўся, каб толькі паспець,
He дбаў i не думаў, што заўтра чакае,
Прытулак сабе не сабраўся займець,
A ўжо безнадзейная старасць гукае.
О як неўпрыкмет праляцелі гады.
Здабыткі? Здабыткі амаль нулявыя.
Hi шчасця няма, ні ранейшай хады,
І сэрца, i думы, i скроні сівыя.
Наперадзе толькі слата i туман.
Апошняй дарогай ужо без звароту
Паспешна даставіць маўклівы фурман
I клікне: «Хутчэй адчыняйце вароты!»
Спяшаецца: многа заўсёды работы.
І помніка не будзе, i магіла
Праз два гады зраўняецца з зямлёй,
Бо за жыццё душа наскрозь настыла,
А сэрца мулкаю аблытана пятлёй,
Таемнаю, нябачнаю, атрутнай,
Што сцежку скарачае з году ў год
I прыдушыла доляю пакутнай
Мяне i мой няшчасны род.
Страшней за смерць такая доля:
Аснова — з гора, уток — з бяды...
Развеяцца б хутчэй у чыстым полі
I ў змроку знікнуць назаўжды.
О, памяць, што з табой рабіць?
Ты днём i ноччу не даеш спакою:
То Ціхі акіян пад Месяцам рабіць,
То нам ніяк не уцячы з пакою,
Каб не пачулі, i сысці ў палі
I да світання праблукаць паволі,
Ты толькі жарцікамі сэрца не палі,
Зажуранаму па табе i волі,
Па спелых вуснах, па тваіх вачах,
Пакуль дзівосны вобраз не растане,
Пакуль агонь у сэрцы не ачах
I не настала горкае расстанне,
Якое не забудзецца павек
У адзіноце, у журбе, у скрусе,
Калі, прыпаўшы да тваіх павек,
Я прашаптаў, што назаўжды скаруся.
О, памяць, што з табой рабіць?
Усё жыццё, як акіян рабіць,
Пераліваецца, іскрыцца прад вачамі
На досвітку i доўгімі начамі.
He столькі «хамскія» натуры
На карках вынеслі сваіх!
I свіст даносчыкаў пануры,
Паверце, не запудзіць ix!
К свабодзе, роўнасці i знанню
Мы працярэбім сабе след!
I будзе ўнукаў панаванне,
Там, дзе сягоння плача дзед!
Янка Купала — «Ворагам Беларушчыны».
Боль за сябе i за народ
Скалечыў i маю душу,
Таму ужо каторы год
Крывёю ўласнаю пішу,
Пакутую, але не лгу,
Бо я іначай не магу:
Адзін гаруе дзень пры дні
I моліць літасці у неба,
Няма ў кішэні — ані-ні,
Сям'я жадна скарынцы хлеба.
Другі — разбойнік барыша,
Мастак на хітрыя рашэнні.
Пустая ў яго душа,
Затое поўныя кішэні.
Надзейны спрат
Я ноччу пішу,
А на золку закрэслю,
Каб часам ізноў
Вертухаі не трэслі
Кішэні, каўнер
I рубцы на кашулі,
Каб спрат не шукалі
Ў падстрэшшы i ў шуле,
Туды б не заглядваў
Наглядчык стары,
Куды зазіраюць
Адны дактары.
Я ціха сказаў абшуканцу
«Хоць трэсні,
Не знойдзеш крамольнай
Hi казкі, ні песні.
Яны ні пад бэлькаю,
Hi на паперцы.
У думках — яны
I глыбока у сэрцы».
Ніхто ix не знойдзе,
Бо прагна хачу я
I веру, што праўду
Хоць нехта пачуе.
У кожнага свая парафія.
Выгода там, дзе ўсё з рукі,
Вышэйшага парадку мафія
Далярамі пакуе сундукі.
Змянілі шыльды ўсе функцыянеры:
Прапагандыст зрабіўся каралём,
Хоць i вядома, што міліянеры
I грош не зарабілі мазалём.
Махлярствамі i страчаным сумленнем,
Як ліпку, абдзіралі свой народ,
I вучаць маладое пакаленне
Ступаць па трупах толькі «упярод»!
З дзяржаўных кабінетаў да бытовак
Даюць, бяруць i зноў даюць дары,
Ад экспарту да дробных нарыхтовак
Адзіны клан стварылі махляры.
Рабаўнікі займаюць авансцэны
I нажываюць на крыві працэнт,
У тысячу разоў раздуюць цэны,
Каб скараціць галодны кантынгент.
Свабоду думак i свабоду слова
Аратарская абяцала раць,
I вось нарэшце большая палова
Свабоду атрымала паміраць.
Стварылі, потым знішчылі Саветы
Няўмекі, махляры i прайдзісветы,
I ходка адыходзіць з году ў год
Замардаваны чэргамі народ.
Жывём, як за апошнім перавалам,
Над прорваю, заўсёды на мялі,
Нягода нас ізноў не мінавала,
Вятры наўкол сумёты намялі.
Читать дальше