Сяргей Грахоўскі - Недапісаная кніга

Калі душа захаладзее,
Боль затуманіць галаву,
З надзеяю i без надзеі
Увечары іду ў царкву.

Спявае хор, мільгаюць свечкі,
Пад купалам кадзільніц дым,
I толькі тут сціхаюць спрэчкі
Паміж старым i маладым.

Адчаю глухнуць адгалоскі,
За дымам гора адплыло,
I ясны погляд Маткі Боскай
Струменіць вечнае святло.

I забываюцца нягоды.
Хоць з хісткай вераю жыву,
A ў час адчаю, як заўсёды,
Увечары іду ў царкву.

3/IV—92

Вясна

На ранні бэз ляціць апошні снег,
Запознены i крышку баязлівы,
I растае, i капаюць ca стрэх
Тугія кроплі ў латакі i злівы.

Прыходзіць асцярожная вясна, —
То пацяплее, то павее сцюжай,
То інею іскрыцца белізна,
То ў поў'дзень зіхацяць на сонцы лужы.

Курыцца белай парай баразна,
Яшчэ не ў поўнай хлебароднай сіле.
Па шэрані усё ж ідзе вясна,
I новы цёплы дзень — на небасхіле.

Шпакі збіраюць кропелькі расы,
Запахлі горкай смолкаю таполі,
I жаўрукі спрабуюць галасы
Над сцішаным i зарунелым полем.

Зялёным пылам заімглёны лес
Выпростваецца, цягнецца у лета,
I закіпае акрыялы бэз
То белым, то ружовым цветам.

10—13/IV—92

Мае радкі

Мае гады прайшлі імкліва,
Без компаса, без маяка.
Калі б я быў заўжды шчаслівы,
Не напісаў бы ні радка.

У першы дзень, такі далёкі,
I у наступныя гады
На целе i душы апёкі
Пакінулі свае сляды.

Даверлівы, спагадлівы, наіўны,
У першы і ў апошні час,
Я не знайшоў ніводнай грыўні,
А нешта траціў кожны раз.

I ўсё ж не падаў на калені
Ў пачатку і ў канцы дарог,
Як ні цярпеў, адно сумленне
Пранёс і назаўжды збярог.

Я зведаў штормы і адлівы
I холад дула і курка...
Калі б заўсёды быў шчаслівы,
Не напісаў бы ні радка.

6/XІІ—93

Купалаў запавет

Схіляюся да долу нізка-нізка,
Душою прыпадаю да зямлі,
Дзе некалі Купалаву калыску
Гайдалі i буслы, i жураўлі.

I салаўі спявалі напрадвесні,
Ігралі на цымбалах капяжы
I жніўная зажураная песня
Кранала струны кожнае душы.

Спавітаму у кужаль немаўляці
Знаёмы i ад зморы ледзь жывы
Ласкавы голас маладое маці
Расказваў казку пра курган сівы...

Змянялі лета восені i зімы,
Завеі замяталі след у след,
Шляхамі заняволенай радзімы
Пайшоў Прарок з жалейкаю у свет.

Спазнаў ён i знявагу, i нягоду,
У горы матчыныя песні прыгадаў
I ў спадчыну пакутніку-народу
Усё, што ў сэрцы спела, перадаў.

Святло Купалавай навукі
Праз церні забаронаў i пагроз
Нясуць у свет няскораныя ўнукі,
Каб Беларусь спазнала лепшы лёс.

3/VII—94

Маё багацце

Я траціў усё без звароту
Не раз, i не два, i не тры,
У гулкія стукаў вароты,
Абходзіў чужыя двары.

Казалі — работнік не трэба,
Начлежнікам — месца няма,
Галодным скарыначкі хлеба
Нідзе не давалі дарма.

О, Божачка, колькі я траціў!
Знайсці ж анічога не змог
I рана у матчынай хаце
Пакінуў стаптаны парог.

Гайдаўся, як тычка на полі,
Нібы чарацінка ў трысці.
Ні скарбу, ні лепшае долі
Ні разу не здолеў знайсці.

З дзівацкага я пакалення,
За самых прасцейшых прасцей,
Таму, што не страціў сумлення,
А значыць — за ўсіх багацей.

А страчу сумленне, ад страху
Пустая душа задрыжыць,
Сябе ахвярую на плаху
I больш не адважуся жыць.

9/III—94

* * *

Куды мне дзецца ад тугі
I ў каго знайсці спагаду.
Як вузел развязаць тугі,
Што зблытаў i любоў, i здраду

Я ўсё жыццё ў сябе ў даўгах,
Чужой аблытаны маною.
Любоў, i здрада, i туга
Адыдуць назаўжды са мною.

4/XI—93

Незабыты снежань

Хоць i снежань, а снегу i знаку няма.
Зноў слата, туманы i макрэча.
Ты тады прызначала сустрэчы сама,
Я ж не мог дачакацца сустрэчы.
Што з гадзіннікам? Стрэлка спыніла хаду.
Апрануся, то зноў распрануся.
Як цябе у стракатым натоўпе знайду
Ці на людным рагу размінуся.