Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

1963 г.

ЛЕТУЦЕННІК

Ён ходзіць у сквер, у кіно, на спатканні,
Ён слухае Ліста, гуляе ў кракет,
А потым складае да самага рання
Маршруты наступных касмічных ракет.

Усё да апошняй драбніцы знаёма
У цеснай кабіне яго карабля —
Утульна i светла, i цёпла, як дома,
Ды толькі чамусьці трымае зямля.

Трымае, дрыжыць, нібы маці над сынам
I хоча паслаць, i шкадуе пусціць,
А ён ужо лічыць не дні, a хвіліны,
Калі развітаецца i паляціць.

Ляціць летуценнік у бездань сусвету,
Туды, дзе гараць Арыён, Казярог,
I нават маленечкай наша планета
Здаецца у замеці зорных дарог,

То знікне, то зоркай маленькай забліскае
То песняй, то словам сагрэе здаля,
Такая знаёмая, блізкая-блізкая,
Такая далёкая наша зямля.

Касмічныя сцюжы, i слабасць, i стома
Яго не крануць у нямой вышыні.
У цеснай кабіне утульна, як дома,
I свецяць яму у дарозе агні.
Ляціць летуценнік у бездань сусвету,
Спакойна ляціць, без трывог i турбот.
Ён бачыць за мэтаю новую мэту,
За першым палётам — наступны палёт.

1961 г.

СНЫ

Лячу, лячу, маленечкі, бяскрылы,
I ўсё вышэй, усё вышэй хачу —
Займае дух i не хапае сілы:
То падаю, то зноў i зноў лячу.

Крычу ад шчасця, радасці i страху,
A гукі заміраюць на губах...
Лячу i не зайздрошчу болей птаху,
Што гнёзды ўе на соснах i дубах.

Усё сцярплю — пакуты, боль i кару,
За ўсё жыццём уласным заплачу,
I хоць на крок, але далей Ікара
Пад зорамі i сонцам пралячу.

Унізе знікне хмарка залатая,
Адолею i страх i немату...
Гаворыць маці, — калі ў сне лятаю,
Дык, значыць, i сталею i расту.

1962 г.

ДЗЯЦІНСТВА

У памяці жыве ўсё да кроплі:
Маленства горкае, баі, дваццаты год,
Бабуля нас хавала у каноплі,
Убачыўшы варожы самалёт.

А мне карцела, выцягнуўшы шыю
I кулачок падняўшы ўвышыню,
Сачыць i слухаць, як ён глуха вые,
I ўслед крычаць: «Пабачыш, даганю!»

1962 г.

ЮНАЦТВА

Глядзяць у неба прагна вочы,
I сэрца просіцца к агню,
Яно ляцець кудысьці хоча
I адчувае вышыню.

Не ведаю, якія зоры
Мігцяць іскрынкамі ўваччу,
A толькі веру — скора, скора
I я над імі пралячу.

Пакуль узняцца немагчыма
I паляцець яшчэ не час...
Значок Асаавіяхіма
Здаваўся ордэнам для нас.

Юнацтва хлапчукоў чакала
I сотняй клікала дарог,
A ўжо з Масквы Валерый Чкалаў
Ляцеў над полюсам, як бог.

Блакітныя вычэрчваў дугі
Да новых светаў i планет
Вучоны з горада Калугі
Для неіснуючых ракет.

I самалёты, як на свята
Над Краснай плошчаю, гулі...
Бацькі славутых касманаўтаў
Яшчэ бацькамі не былі.

1963 г.

ПЕРШЫ ПАЛЕТ

Да Полацка ўсяго гадзіна лёту,
I я ізноў спяшаюся туды,
Дзе воблакі, як першыя сумёты,
I белыя, як воблакі, сады.

Зялёная зямля ляціць пад намі,
I горад хіліцца, нібыта ў буралом,
А вось ужо i поле з валунамі,
I вёскі, i азёры пад крылом.

Успомнілася першая дарога,
Салёны смак дзіцячае слязы,
Калі прасілі літасці у бога,
Цалуючы старыя абразы.

Плылі аблокі белыя кудысьці,
Парэпалася шэрая зямля,
Ад смагі пазакручвалася лісце,
A літасці не меў прарок Ілья.

Трызнілі з голаду закураныя сёлы,
Засмягла жыта, ссохла сенажаць,
А у царкве ружовыя анёлы,
Здавалася, ад смеху задрыжаць.

Я гэта ўспомніў, можа, недарэчы...
Пілот свідруе хмары напралом,
Яны лажацца на крутыя плечы,
А мы ix рэжам сонечным крылом.

Мы уладарым на зямлі i ў небе,
У нас хапае сонца i вады,
Мы больш ужо не молімся аб хлебе,
Як некалі ў дзіцячыя гады.
Ляцім, ляцім над полем i над лесам,
Задзвінне перакрэсліў самалёт.
На нас глядзіць анёлам сцюардэса
I, як Ілья-прарок, сівы пілот.

1961 г.

ТАЛАСЦЬ

Курыцца пыл над Млечным Шляхам,
Мігаюць Марс i Эрыдан,
Між імі ўрэзаўся з размаху
«Усход» у зорны акіян.