Рыгор Барадулін - Вушацкі словазбор Рыгора Барадуліна

Бяспјцкаль – кепскі ўмец, няспрытны. Бяспецкаль толькі псуець усё. Ці ж бяспецкаль можаць нешта людскае зробіць?

Бясштэннік – бедны, хто нават штаноў не мае.

Бясштэннікі ў калхоз ціснуліся, каб ср. ку прыкрыць.

Вабіць – прыманьваць, прыцягваць . Ляснік быў, як на ваўкоў ішлі, ён выў ваўком, вабіў іх.

Вавіла – мужчына, муж . Вавіла ёсь, дык і дзеці ёсь.

Вагáн – тоўсты, пуцкалаваты малы . Сядзіць ваган, як маленькі пан.

Вáда – урок, урачэнне . На мальца вада нейкая найшла, сохніць і сохніць.

Вададых – шустры, быстры, хваткі . Ну й ён вададых які! ( Магчыма, іменне паганскага божышча.)

Вадзíцца – дазваляць сябе весці . Казёл не даецца вадзіцца.

Вáдзіць – уракаць, шкодзіць . Хай табе ня вадзіць!

(Не ўрачэ.) Хлеб у дарозі не завадзіць.

Вадзюгá – вадзяністае варыва, без навару. Густое не жыдкое, а вадзюга гэтая, што з яе толку.

Вайлакі – валёнкі . Адлега, а ён без галошаў у вайлаках ідзець, мусіць, у яго ў галаве сто грам. Нага ў вайлаку – і мароз па баку!

Вайстрак – востры канец, вастрыё . Якраз у нажы вайстрак зламаўся.

Вайстранка – болька. Усё цела вайстранкі абсыпалі.

Валатоўка – курган, насып . А за валатоўкамі Доўжыца, рэчка-бягушка. Валатоўка была ў Крошыні, Букатачкай звалася.

Валяка – гультайка . Дзень паробіць, два не, такая валяка.

Валяны – павалены. Тут лес валяны, бура была ўсхадзілася.

Валяўка – прасталытка, гулявая, даступніца . З кім толькі ні валялася валяўка гэная, і яму загілела. І дачка ў яе валяка, валяшчая скурка.

Вандзэлак – хатуль, клунак . Бабкі, хапайце свае вандзэлкі.

Ванцак – боль у жываце. Ад ванцака зёлкі ў мяне ёсь добрыя.

Варанджáцца – прыкідвацца, строіць з сябе . А не варанджайся ты дужа, быццам у цябе розум па патыліцы цячэць.

Варацáкі – ваніты. У яго жывот хворы, даводзяць яго варацакі.

Варголы – даслоўна: голы вар. «Я табе, сынок, сягоння варголы звару», – жартавала мама.

Вархопкі – пажыткі, манаткі . Пахапалі свае вархопкі й хутчэй дадому.

Вары́ўня – будыніна, дзе гатуюць ежу. Яна ў сваю варыўню ўсё цягніць.

Вáтарга – гурма, зборня . Гляджу, едзіць цэлая ватарга, канца не відаць.

Ваўкаедня, ваўкаўня – ваўчынае логава (логвішча, логаўе); яшчэ – няўтульная будыніна . У ваўкаедні трох ваўчанят бачылі. У хаці, як у ваўкаедні, халодна. Хата пустая, як ваўкаўня.

Ваўкарэзіна – абразлівы зварот да каровы, каня.

Стой, ваўкарэзіна, каб на цябе ваўкі!

Ваўначоска – майстэрня, дзе чэшуць воўну. Паўдня на ваўначосцы выстаяла, пакуль кузлак воўны счасала.

Вачапор – вісус, накольнік. Вачапоры на шкоду скоры. (Даслоўна – хто порыць вочы.)

Вашанок – маленькая вошынка . Вашанок у галаве засвярбеў.

Веяць – гнаць, каціць.

Вельмаваць – прывячаць, частаваць.

Верасянка – гліна, змешаная з верасам . Гліну з дробна пасечаным верасам месяць і з гэтага робяць сцены абораў, хлявоў. (На Ушаччыне бачыў у Двары Пліна.)

Вернікі – верныя ў каханні, у дружбе . Наша дваіх зэкаў на самалёт правяла, такія яны вернікі – да першай падушкі.

Верхам – мець уладу над некім . Зямля па ім верхам была. Жонка па ім верх паняла. Па ім верхам едуць, як на пастуху.

Верхнік – верхні камень у жорнах . Ніяк не маглі верхнік узвалачы.

Ветрагон, ветрадуй – ветраны, не гаспадар свайго слова, лёгкі на абяцанкі, пустадомак. Ветрагону веры німа, толькі абяцанкі-цацанкі. Разумны ня чуіць, што ветрадуй ветрадуіць. Такі ветрадуй, што божа ратуй!

Відошна – відавочна, яўна . Тут жа відошна сасуды адкрыты. Відошна, што саўсім нядужая.

Вілатая – у два ствалы (як вілы). А ў нас на дворышчы бяроза вілатая стаяла.

Вілачнік – куток каля печы ў парозе, дзе стаяць вілкі, чапёлы, гальні. Пастаў у вілачнік свой кій. У цябе ў галаве, як у вілачніку, усё стоць стаіць.

Вірлун – у каго вочы навыкаце . Маўчыць, вірлун, толькі вірламі варочаіць.

Вірлы, вáрлы – вочы . Што ты свае вірлы паказеліў – ніхто цябе не баіцца.

Вірун – несутрымны, няўрымслівы. Малы, як вірун, ні пастаіць, ні пасядзіць, кіпіць увесь. (Магчыма, ад паганскага бога віроў.)