Рыгор Барадулін - Маладзік над стэпам

Вагон таварны дрогка тузае.
Гарыць, трапеча стэарын.
Там жарты заглушае музыка.
Тут многіх сон паспеў скарыць.

А вецер, дым над дахам сцелячы,
Праводзіць у далёкі шлях.
Ды нам на шчасце, з поўным,
Велічна
Дарогу Волга перайшла.

I зорным золатам размолатым
Шлях млечны неба запыліў.
Урал гасцінным рускім волатам
Ручнік чыгункі раскаціў.

Абапал — па дарожных правілах—
Слупы з падпорамі — ў струну,
Бы плечы два сябры падставілі,
Каб трэці мог далей зірнуць.

Нарэшце, вольны стэп...
Пякучае,
Тут сонца не шкадуе нас.
I ўжо гадзіннікі падкручваем
Спяшаецца цалінны час.

1957

З машын спадае хваляю тугой
Цалінная пшаніца.
Далонь падстаў — спячэ гарачынёй:
Тут сонца не скупіцца.

Прыгледзься, не пшаніца, а бурштын
Бяжыць, адшліфаваны.
Хоць наніжы яго ў каралі ты
Ды падаруй каханай.

1956

Б'е пярун прамой наводкай,
A маланкі неба крэсляць,
Як з Бюро надвор'я зводку
Аб бясхмар'і на ўвесь месяц.

Вось адна адной на спіны
Налягаюць грузна хмары,
Вось — прарвуцца,
вось — лавінай
Дождж нястрымны чохне зараз.
На таку усе — з запалам
Мы зграбаем зерне ў кучы.
Яшчэ й кроплі не упала,
A кашулі — хоць выкручвай.

Сыпнуў дождж.
Пайшоў старацца...
Ды ў буртах ляжыць пшаніца..
Каб за моладдзю угнацца,
Духу мала,
навальніца!

1956

Цыгаркі круцяць трактарысты.
Глядзіць на фары суслік слепа.
I маладзік, крамяны, чысты,
Растком прарэзаўся над стэпам.

А недзе там, на Беларусі,
Павіс над борам задумёным,
I за сялом ён чуе, мусіць,
Як пара шэпчацца пад клёнам.

Каб закаханых не бянтэжыць —
Хутчэй хаваецца за хмары.
А луг мурожны ў росах свежых,
I салаўі на ўсім абшары!

А недзе там, на Беларусі,
Глядзіць азёрам прама ў вочы.
Тут на адной назе, як бусел,
Стаіць пагрузчык i траскоча.

Ліецца шумная пшаніца,
Увішна шоргаюць лапаты.
На сон i лірыку забыцца
Нам сёння трэба — спраў багата.

Тут i яму не да забавы,
Дармо, што так высока ў небе,—
Маладзіку хапае справы:
Ен тут, як сонца, нам патрэбен.

Над стэпам маладзік бяссонны,
Над стэпам маладзак праменны.
Працуе ўпоплеч шчыра сёння
Ён з намі у начную змену.

1958

Спяшаюць гледачы у клуб —
Хто з зэдлікам, хто з табурэткай;
I вунь ужо хлапечы чуб
Заблытаўся з касой суседкі.

Сядзіць у бацькі на руках
Жыхар — карэнны ў гэтым етэпе.
I столькі радасці ў вачах,
Яму за ўсіх зручней i лепей.

Экран закрыў акно, адкуль
Вячэру толькі што давалі.
I нецярпіцца хлапчуку
Зірнуць на акіян у хвалях...

Гады прамчаць... I будзе дзень:
Тады ў тэатр — не ў клуб-сталоўку –
Ен на прэм'еру павядзе
Упершыню сваю сяброўку.

З ёй седзячы плячо ў плячо
Хлапчына, поўны захаплення
Убачыць гэтых гледачоў
Героямі
На новай сцэне...

1956

Не! Не ўсім надарылася шчасце
Есці боршч, прыгатаваны Насцяй.
Не ўявіць вам, што гэта за боршч!
Хай чатыры порцыі ты знішчыш —
Яшчэ ў місцы выскрабаеш днішча
I абавязкова просіш больш.

Ну, а каша! I нябеснай манне
Да яе далека ў параўнанне:
Гэткую варыць — паверце мне —
Можна толькі на зямлі цаліннай;
Растае у роце, як маліна
У маёй азёрнай старане.

Насціна фантазія без краю!
Хай i кухня, нібы піпка тая,
У якой муштук хтось адламаў;
A запаліш — дым, як з паравоза
(Бо гарыць салярка — не бяроза!),
Для кухаркі ж гэта ўсё — дарма!

Па-над кухняй Насці адвячоркам,
Бы драбкі крыштальнай солі, зоркі.
Мала солі—знічка упадзе.
У кацёл сам просіцца з нябёсаў,
Быццам часнаку зубок, курносы
Маладзік.
А папрацуеш дзень
На таку з лапатай,
За штурвалам —
Будзе апетыт твой небывалым.