Рыгор Барадулін: Маладзік над стэпам

Заціх бы пярун умомант,
Застыў бы ў апошнім раскаце,
I сосны палеглі б саломай,—
Каб слова сказала мацi.

1951

Застылі ў нерухомасці фарты
З прабітым цемем нізкага скляпення.
I амбразураў чорныя раты
Перакасіла страшным утрапеннем.

А тут нядаўна сеяў смерць свінец,
Стагналі бамбавозы ў чорных хмарах.
Глытаў снарады мутны Мухавец,
Все ўсе бакі ляцела цэгла жарам.

Здавалася, расшчэпіцца зямля.
Ды гэта пекла вытрымалі людзі.
Цяпер чаромхі квеценню пыляць
I першы гром у лузе краскі будзіць.

A ў гнёздах-гамаках на ўсе лады
Гарластыя гракі крычаць без сцерпу.
Вярба стаіць сагнутай, як тады,
Калі баец ваду пілоткай чэрпаў.

Для тых, хто гронку бэзу не кране,
Каму не зазірне матуля ў вочы,
Сюды вясна спяшаецца раней
I пакідаць гэты куток не хоча.

Хор салаўёў не моўкне на зары.
Смерць больш не хмурьщца халоднай мушкай.
Вясёлка сяміцветная гарыць
Над крэпасцю, як ордэнская стужка...

1958

Шчабятун працягнуў ручаняты
I крычыць, непаседа: «Дай!..»
Дай — шпака i буслоў цыбатых,
Дай — вясновае сонца над хатай,
Вус дзядулеў паторгаць — дай!..

A ўзмужнее, дарослым стане —
Што ён возьме ў рукі тады?
Ці сякеру — стаўляць рыштаванні,
Ці жалейку — будзіць світанні,
Ці рыдлёўку — садзіць сады?

Хай не прыдзецца ім ніколі
Прабіваць амбразуры ў муры.
Браць сякеру — каб сеч таполі,
Браць жалейку — пець аб няволі,
Браць рыдлёўку — магілы рыць.

Спраў на свеце для рук багата:
На зямлі ўсёй навесці лад,
Кроквы ставіць над новай хатай
І пралескі насіць дзяўчатам,
Калыхаць дарагіх немаўлят...

1958

Світанняў я з табой не сустракаў,
Не рассякаў вяслом азёрнай хвалі.
I толькі ў хваляванні скуб рукаў,
Калі цябе да дошкі выклікалі.

Здавалася, што бачыць увесь клас,
Калі ў твой бок глядзеў я незнарокам.
Каб аб сабе напомніць лішні раз,
Па пяць заўваг я зарабляў на ўроку.

Што стала мне ты нейкаю другой,
Баяўся i сабе прызнацца ў гэтым.
Ды толькі ўсе чамусьці нас з табон
На кніжках плюсавалі без сакрэту.

Ну, a калі кілометры за два
Дамоў з аднавяскоўцамі ішла ты,
Як крыўдна мне было, як я злаваў,
Што каля самай школы наша хата.

Гады прайшлі. У кожнага свой шлях.
I апынуўся я не ў роднай хаце.
...З усмешкай палахлівай на губах
Я сніў цябе ў студэнцкім інтэрнаце.

I вось, нарэшце, на лістах шасці
Прызнаўся я табе ў сваім каханні.
З трывогай «заказное» апусціў
I атрымаў адказ — тваё маўчанне.

Дамоў прыехаў.
Кажуць, трэці дзень
Грьшіць тваё вяселле (я ж не веру).
Вянок з гароху хочуць мне надзець
Сябры, як адстаўному кавалеру.

Хай надзяюць — мне невялікі страх,
Я з гора пацягну з кілішка троху.
Дык пасядзім з табою мы ў вянках,
Твой з красак палявых, а мой — з гароху.

...Хай снег гадоў асядзе ў валасах,
Хай будзе мне хоць пяць разоў па дваццаць —
Усмешкай палахлівай на губах
Ты школьніцай мне будзеш усміхацца...

1957

A птушкі расстанне прарочаць.
Зара маладая займаецца...
Кажу я табе:
— Добрай ночы...
Хоць трэба казаць:
— Добрай раніцы.
I вочы ўглядаюцца ў вочы,
Гарэзныя, шчыра ўсміхаюцца.
I кажуць яны:
— Добрай ночы.
Хоць трэба казаць:
— Добрай раніцы.
I рукі разняцца не хочуць—
Мацней яшчэ толькі сціскаюцца.
I кажуць яны:
— Добрай ночы.
Хоць трэба казаць:
— Добрай раніцы!

1957

Жнівень плаваў па-над даллю
Пахмурнелаю.
Мы з табою абіралі
Вішні спелыя.

Нам з табою самі голлі
Нагіналіся.
Рукі нашыя міжволі
Сустракаліся.

Адвячорак нахапляўся.
Праца ўвішная.
Ды марудна запаўняўся
Кошык вішнямі.

Ды палалі твае вусны
Зружавелыя —
Сакавіты ж i смакуемы
Вішні спелыя...

1957

Жывіцы водарам густым
Настоены сасновы хорам.
I ў ім жывеш, канешне,— ты.
I звонкі бор гудзе — гуторыць.