Рыгор Барадулін - Маладзік над стэпам

Чай з дымком — паболей цукру сып!
Хай меню парой кансерватыўна,
За сталом працуем так актыўна,
Аж ідуць упрысядкі насы!

Хто ні разу ў Насці не абедаў,
Той сапраўднай стравы i не ведаў!

1956

Стэпавы учотчык — перакаці-поле.
I прыпомніць нельга, ад пары якой
Бесклапотна скачаш па такім раздоллі
З быльняговай лёгкай са сваёй казой.

Скачаш бесклапотна... Вымяраеш далі,
Што спрадвеку смягл'і без дажджоў i рос,
Дзе на сонцы косы кавылі часалі,
Дзе суркі i тыя пракліналі лёс.

Далі, над якімі казачнаю зданню
Цяжка падымаўся стэпавы арол,
Каб палюбавацца на свае ўладанні,
Што бязмежнай пусткай леглі навакол.

Перакаці-поле! Ужо не тыя далі.
Досыць быць без працы! — Замярай хутчэй,
Колькі мы аблогі ў стэпу адабралі,
Колькі засталося адабраць яшчэ?

1957

«Амурскія хвалі», «Дунайскія хвалі»,
Чые толькі сэрцы вы не падмывалі?!
Па стэпе казахскім, пад небам без хмараў
Ізноў разліліся вы, поўныя чараў.

Ну дзе тут уседзіш? І як тут устоіш?
Забудзеш пра стому, забудзеш пра тое,
Што прыдзецца спаць тры гадзіны, не болей,
I што асцюкі за кашуляй сваволяць.

А вальсам на змену — тут полька да ўпаду,
Факстрот да пракруту падэшваў— аж градам
У шчырых танцораў пот коціцца з твараў,
З зямлі толькі пыл узнімаецца хмарай.

Хлапец-кіяўлянін з дзяўчынай-мінчанкай
Гатоў так кружыцца да самага ранку.
Аж зоркі у круг захацелі, спяшаюць,
Ды ад нецярпення ў дарозе згараюць...

«Амурскія хвалі», «Дунайскія хвалі»,
Чые толькі сэрцы вы не падмывалі?!

1956

Палатка, як шацёр былінны.
Ca скрынак зроблен стол адзін.
Спраўляем мы на лад цалінны
Адразу восем імянін.

Аж дваццаць год! A нібы ўчора
У калысках кіяўлян, мінчан
Заплакалі вясёлым хорам
Васьмёра юных грамадзян.

I брыгадзір наш весяліцца —
Падносіць ад імя усіх
Паўмісак залатой пшаніцы
Для юбіляраў дарагіх.

На пажаданні не скупіцца —
Гадоў жадае столькі ім,
Як у паўміску той пшаніцы,
I нават — колькі ў стэпе ўсім.

A ў хуткім часе, каб не меней,
A роўна столькі, як зярнят
(Што месцяцца ў ягонай жмені),
Было чарнявых немаўлят!..

На золку заўтра зноў павінны
На працу выйсці як адзін.
А сёння ў нас — на лад цалінны
Адразу восем імянін...

1957

Па брызенту лапоча-трашчыць
Дождж апрыклай назолай.
Так i хоча да ніткі змачыць.
Ноч ды стэп навакола,

...Дождж трашчыць.
Прыгадаў я цябе,
Лес далёкага краю,
Дзе, як быццам маршчынку на лбе,
Сцежку кожную знаю.

...Казку мы на начлезе гурбой
Слухаем з захапленнем,
I трашчыць кулямётнай чаргой
На кастры сыраваты яленец.

Дождж...
А мне перапёлка крычыць,
Луг дыміцца на досвітку роены,
Песня роднага краю гучыць:
— Ой, бярозы ды сосны!..

1956

Бурты кладуцца, як барханы.
Лапатам не даём астыць.
Ды што за шум?..
Прыйшлі лісты,
Лісты ад родных, ад каханых.

I мне ж тут нешта быць павінна...
Матулін почырк пазнаю.
I піша пра бяду сваю,
Пра радасць i пра ўсе навіны:

«Сусед наш справіў наваселле.
Ну a ў бары па верасу
Грыбоў — хоць закладай касу,
I ўжо арэхі палыселі...

Вуголле з печы ўранні скача.
Кот мыцца на акне пачне,—
I верыцца, што ты ка мне
Паспееш на пірог гарачы».

Я сёмы раз, забыўшы стому,
Чытаю гэты ліст,
нібы
Я на Ушаччыне пабыў,
Пагутарыў з усімі дома...

I зноўку зерне з-пад лапаты
Уверх ляціць ва ўсе бакі
I падае. (А так шпакі
На луг садзяцца там, за хатай...)

1957

Павекі ўжо заплюшчылі лілеі,
Спяць, ліст-далонь падклаўшы пад шчаку
Табол парушыць ix спакой не смее —
Стамлёна расцягнуўся на пяску.

I вецер так залётаўся, што, ўрэшце,
Тут падрамаць у чараты прылёг...
— Ой, гусі воду скалацілі ў рэчцы...—
Дзявочы голас чуецца здалёк.