Рыгор Барадулін - Босая зорка

Гасподзь! Затрымацца дазволь
На гэтай грэшнай зямлі.
Зрабі ласкавейшы мой боль.
Душы раўнавагу пашлі.
Праз ноч,
Што жыццём нараклі,
Я йшоў на Тваё святло.
Гублялася сцежка ў быллі,
Ды ў сэрцы світанне жыло.
Гасподзь! Прагані мой страх,
Што следам ідзе за мной.
Я, з праху зямнога прах,
Вінюся зямной віной.
Пачую Цябе і глухі.
Аддзячыць хачу стакроць.
Правіны мае і грахі
Даруй, літасцівы Гасподзь...

*

Ойча праведны, памажы
Быць пакорным Тваім іспытам.
Адвядзі мяне ад мяжы
Між жыццём і спаміж нябытам.
Павядзі мяне па жыцці,
Па трыпутніку і ажыне,
Памажы мне сцежку знайсці,
Што не кіне мяне на чужыне.
Памажы мне застацца сабой —
Быць з душою сваёй у згодзе,
Жыць і радасцю і журбой
У тваёй трывалай гасподзе.
Колькі дзён ты мне ні дасі, —
Буду ўдзячны і заўтра й сёння,
На зямлі і на небясі
Шчыра ўкленчу святой іконе.

*

Божа, паспагадай усім, —
І магутнаму, і слабому,
І відушчаму, і сляпому,
Каб у згодзе жылося ім.
Божа, паспагадай усім, —
Каб вайной не йшоў
Брат на брата,
Каб ржавела сякера ў ката,
Каб вячэраю пахнуў дым.
Божа, паспагадай усім —
Каб цяплелі пагляды людзкія,
Каб у старца не кралі кія,
Нічыіх не кралi радзім.
Да любові, да чысціні,
Да святла, да святога ўлоння,
Усявышні, i заўтра i сёння
Заблуканыя душы вярні!

А з прышласці ў прошласць
Праз нас, праз вякі
Глядзяць
Недасяжныя вочы Хрыстовы.
Нібыта пытаючы досьведна:
Хто вы,
Ці людзі, мае сваякі.
Ці ваўкі?
І зоркі згараць,
Дасмыляць смалякі.
Замоўкнуць
І зноў разгаворацца словы,
Ды будуць глыбініцца
Вочы Хрыстовы,
Нябесна ратуючы нас і вякі.

Ці шляхам зерня ў свет
Прыйшоў Хрыстос,
Ці зерне
Шлях Хрыстовы паўтарыла.
Хлеб духу й хлеб штодня
Святая сіла
Багаславіла іменем нябёс.
Духоўны хлеб
З надзённым сваякі.
Як луста араллі і луста хмары.
Маўчаць душы абложныя абшары,
Дзе змрок глядзіць
У сонца з-пад рукі.

З сямі тых дзён,
Што Госпад свет тварыў,
Дзень кожны доўжыўся
Год ці стагоддзе.
І свет,
Нібыта ўзбегшы на абрыў,
Крычаў сабе самому:
Глухнуць годзе!
І свет наважыўся
Дагнаць свой цень
І зразумець
У ранішняй прыгодзе:
Дзень Судны,
Першы і апошні дзень,
Ён будзе доўжыцца
Год ці стагоддзі?

Раптам бы
Закахаўся Хрыстос.
Што б тады сталася
З небам i долам?
Трэба было адвярнуцца анёлам,
Каб не сурочыць расчуленых слёз.
Мусіла быцца якою яна,
Каб не прагнала
Думку пра сына
І ў аблачын на пялюшкі прасіла
Трошкі кужэльнага палатна?
Чуў.
Як ад жарсці заходзіўся дол.
Неба цяплела здагадкай пачутай.
Пэўна, на шлюб
Толькі з босай пакутай
I атрымаў Ён ад Бацькі дазвол...

Я смутак свой паслаў у сваты
Сасватаць хоць бы цішыню
I зразумеў не ўпершыню:
Агню без цемры цемнавата,
Ня цёмна цемры без агню...

Хто старэйшы, думка ці слова,
Хто шчырэйшы з ix?
Даць адказ,
Можа, зможа чарнагаловы
Змрок спрадвечча, што доўга гас,
Покуль вёў са святлом змаганне.
Смута к слова гукаў,
І гук
Узышоў на нябеснай паляне.
Слова выпала ў Бога з рук.
Думка ўспыхнула невыпадкова
I святлу дадала святла.
Бог спачатку задумаў слова.
Сведкай гэтаму думка была.

Рака крыві ў збялелых берагах.
Крывіцкае крыві за Край забраны —
Світальны
Бел-чырвона-белы сцяг, —
Як той, што таймаваў Хрыстовы раны,
Акраец палатна, які данёс
Пакуты за людзей жывога Бога.
Каб уваскрэснуць зноў,
Пагас Хрыстос.
І каб жыла над смерцю перамога,
Хрыстос пакінуў нам надзеі ўзмах,
На лютых сівярах неагрубелы.
Яго i паўтарацьме вечна
Сцяг,
Сцяг нашай волі
Бел-чырвона-белы!

Каб дзе антонаўка, каб сапяжанка.
У Гефсіманскім садзе сталасць дрэў.
Смуга й зямля,
Як цёплая ляжанка,
Каб смутак плечы сцёртыя сагрэў.
Натое сад i гадаваў
Садоўнік,
Каб тут аземіў думку
Бог жывы,
Каб і паломнік —
Смутку паслядоўнік —
Пачуў літанне смяглае травы.
У Гефсіманскім наквець адшумела,
А ў садзе
Недзе каля Ціханят
Антонаўкі ды сапяжанкі смела
У кулачках трымаюць
Страх зярнят...