Рыгор Барадулін - Маладзік над стэпам

На беразе засмяглым бестурботна
Аб нечым ціха шэпчуць кавылі.
Глыбей залезлі ў залатыя соты,
Як чорныя, калматыя чмялі,
Сланечнікавы семкі;

I чакаеш,
Што зараз рантам загудуць яны
Суладна з песняй трактароў, якая
Ca стэпу гоніць векавыя сны.

1956

I венікамі з лозаў ніцых
Брыгадны ток падмецеиы.
I з красак стэпавых, пшаніцы
Вянкі рупліва сплецены,

Каля палаткі тэрмінсва
Сабраліся цаліннікі.
Сам брыгадзір пачаў прамову
Падвесці трэба вынікі.

Прэзідыум тут не абраны,
Паперамі не шастаюць.
Кудлаціць вецер апантаны
Хлапцам чубы віхрастыя.

I асвятляе мітынг гэты
Камбайн сваімі фарамі.
Ды вось i ўсе вянкі надзеты
І воплескі раздараны.

He ўсе з вянкамі — ды нічога
(Сплялі ix малавата мы).
Уперадзе ўраджаяў многа
I цаліны няўзнятае.

1957

Як захліпнуўся ад радасці жаўранак,
Славячы сонца вясновага дня,
Як па куп'і на балотных выжарынах
Мякка хрумсціць пад нагою сушняк;

Як па-над ярам пад ветравым подыхам
Вольха сухая рьгаіць i рыпіць,
Як адвячоркам над соннымі водамі
Кнігаўка ўсё недапросіцца піць,—
Тры гады я не чуў.

Як засінелася возера чыстае,
Бо маладая красуня вясна,
Каб падсініць хмар касынкі пушыстыя,
Сінькі ў ваду сыпанула спаўна;

Як палахлівым дзіцём устрывожаным
Хмель каля вольхі абвіўся вакол,
Як у бары, бы маленькія вожыкі,
Шышкі хваёвыя ўсыпалі дол,—
Тры гады я не бачыў.

Як над бруістаю шустраю рэчкаю
Пахнуць лілеі, аер i чарот,
I першацвет далікатны парэчкавы,
I чарназём той, што вывернуў крот,—
Тры гады не ўдыхаў.

Зноўку ступаю знаёмымі сцежкамі,
Тымі, што крочыў на золку заўжды.
Кветкі мне ўслед пазіраюць з усмешкамі,
З тымі ж, з якімі глядзелі тады...

I крапіва маладая стрыкаецца,
Быццам пяшчотны, прыемны ўспамін.
Ем я капусту трыгубую зайцаву,
Гладжу змарожаны ліст журавін.

Ясны блакіт вам,
прасторы зялёныя,
Хай жа над вамі з зары да зары
Радасна жаўранкі звоняць натхнёныя,
Сонца гарыць!

1957

Якая радасць у мяне,
Калі дадому завітаю!
Тут ні адзін не абміне,
Пагутарыць i распытае.

I як жыццё, i як настрой,
I чым я маю пахваліцца...
— Зайшоў бы на бліны,— парой
Мне кіне цётка-жартаўніца.

Суседка ўспомніць, як сама
Маю калыску калыхала,
Як прыгажэйшае імя
Яна мне колісь выбірала.

А то заўважыць:
паплячэў,
Прыгнуўшыся заходжу ў хату.
I мімаходзь дадасць яшчэ,
Што падрасло дзяўчат багата...

1957

Нарэшце я у роднай хаце,
Тут конины шорах песціць слых.
Зноў пра жаніцьбу кажа маці
Ды пра чужых нявестак злых.

Ніжэйшай, меншай стала хата...
Будзільніка знаёмы стук...
Маленства чарамі багаты
У столі кожны цьмяны сук.

Мне гэты прыпечак знаёмы
I кожны вілачнік сухі,
Парог, што ў шлях адзін — дадому
Заўжды злучае ўсе шляхі.

Парог пасечаны, шурпаты
(Зрабіў яго чарнейшым час):
Зімой дрывотняй i варштатам
Служыў ён удаве не раз.

Мне кожны кут тут казак поўны,
Ён даражэй для сэрца стаў.
I фікус, што я флянцам помню,
Упёрся ў столь ілбом ліста...

1957

Сёння я шчасцем п'яны,
Сёння я ўсім расчулен.
Чаю чаборам духмяным
Мне завары, матуля.

Сёння пачуццям цесна,
Сёння я ў цуд паверу.
Ты заспявай мне песню
Аб перапёлцы шэрай,—

Як яна з крыкам лятала
Ды па-над чыстым полем,
Дзетачак дробных шукала,
Ды не знайшла ix болей...

Сёння я поўны ласкі,
Сёння я зноў гатовы
Любай з дзяцінства казкі
Слухаць чароўныя словы:

«Воўк к кавалю прыходзіць:
— Чуў, што ты майстра вялікі.
Стану табе на выгодзе —
Тонкім язык мне выкуй...»

Хай калыханкай знаёмай
Казка гучыць i песня,
Хай жа маленства на момант
У сэрцы маім уваскрэсне!..

1957