Рыгор Барадулін - Вушацкі словазбор Рыгора Барадуліна

Гусíца – гусь. Як гусіца тая ходзіць, валюхвалюх.

Густыш, гусцё, гусцёж, гусцяк, гусцяёк – густое ў варыве. Увесь густыш з капусты выцягаў, а жыжку пакінуў. Ты яму гусцяйку чарэпай.

Гутатáлка – гушкалка. Малы на гутаталцы й начаваць гатовы.

Гутатáць – гушкаць. Пагутатай малога, каб ня роў.

Гэтазны – гэткі вялікі. Во гэтазны гарбуз пуза сабе адлежаў, не падняць.

Дабрапсуй – хто дабро псуе . Купіла б мужыку пінжак, ды гэны дабрапсуй яго ўсё роўна зблоціць.

Дабрацца – пачаць, падрыхтавацца . Ой, дзеўка, глядзі, дабяруся я да цябе!

Дабрынá – збажына. Сёлета дабрына надзіва ўрадзіла.

Дабурá – дыбарам. Вецер пер’е ў вераб’я дабура становіць.

Дадушы – далібог. Дадушы, ня помню, як гэта ўсё было, а маніць ня ўмею.

Дажаўтá – падрудзіць, давесці да жоўтага колеру.

Бульбу неяк было дажаўта паджарыць.

Даладон – упарты балбатун . Ад гэнага даладона галава забаліць, суціху яму німа.

Далбак – дурань. Гультаю й далбаку ўсе клапоту пабаку.

Далізоўка – прышчэпка. З лесу дзічку прыняслі, далізоўку зробілі, прыдалізавалі, цяпер яблычкі садовыя смачныя.

Даліктун, даліктуха – пяшчотнік, спешчаны. Такі ўжо даліктун – не дыхні на яго.

Далукáх – на зямлі, падлозе, доле . Восы выядуць ігрушы, толькі шалупкі ляжаць далуках. Рабёнак далуках ходзіць.

Далячэй – далей. Віцебск ад нас далячэй, чым Лепля.

Данавá – чыста адмыць, адчысціць . Рачным пяском кацёл данава адшаравала.

Дапавáлу – перабраць меру, паваліцца . Як пойдзіць да той сіўкі, дык яна напоіць яго дапавалу.

Дапакатљнку – да ўпаду . Напіўся дапакатунку й крычыць ратунку.

Дапэўна – пэўна, дакладна . Дапэўна ведаю – яны вяселля згуляюць.

Дарагоўля, даражыннћ – дарагавізна. Сёлета такая дарагоўля, нічога недакупіцца. Страх ісці на базар, даражыння такая!

Дардоха – здаровая, дзябёлая . Дардоха дзеўка – і ў кола і ў мяла.

Дармаватая – ладная (бульба, свіння), нічога сабе. Сёлета, дзякаваць богу, бульба ўрадзілася дармаватая.

Дармавей – танней, дзешавей . Яму дармавей былі работнікі.

Дармавізна – дармовае, дадзенае, падоранае, набытае без платы . Хочуць усе дармавізны, дзе ўдасца, а дзе й не.

Дары́цца – дзяліцца. Мы ўсім дорымся з ей.

Дасачыць – дагледзець, дапілнаваць . А ўсё-ткі дасачыў, куды злодзя падаўся.

Дасвятком – досвіткам, на світанку . Трэба паспець на аўтобус дасвятком. Дасвятком дамоў прышоў.

Даспанаваць – дакладваць, казаць, паведамляць.

Яна яму ўсё даспануіць.

Дасухá – ссушыць . Скваркі дасуха зжарыла. Дасэні – узоры. Настольнік тканы, увесь у дасэнях.

Даўгалытая – даўгалыгая, цыбатая, даўгацыбая . І Сцяпан, і жонка яго даўгалытая.

Даўгіла – высокі, цыбаты . К ей даўгіла прыбіўся, на ім хоць сабак вешай.

Даўжом, даўжо – даўгія дровы . Не парэзалі на кароткія, так даўжом і клалі.

Дахаладнá – астудзіць, выстудзіць . Дахаладна астудзіў самагонку, пілася, аж душа смяялася.

Дашчанік – будынінка, збітая з дошак, паветка, абабітая дошкамі. Па дашчаніку вецір гуляіць, як па вуліцы. Сена склалі ў дашчанік, дождж не дастаніць.

Дашчурка, достачка – дошчачка . З дашчурак збіў шпакоўню, як вясна прышла.

Даяснá – нагрэць да чырвані, да белаты. Нагрэў даясна, тады каваць пачаў.

Двайнюкі – двайняты . Двайнюкоў ёй салдат ўлупіў.

Дваћніцца – дваіцца . Яму ўжо ў вачах дваяніцца.

Двойні – вілы на два зубы . Двойнямі добра гной накладаваць, а сена лепі тройнямі.

Двух’які – двух гатункаў. Абаранкі двух’якія ў краме.

Джагнуцца – стукнуцца, урэзацца . Джагнуўся ілбом у бярэзіну – аж іскры з вачэй.

Джвых – імгненна. Я крыкнула, а воўк джвых – і знік у гушчарах.

Джгнуць – лупянуць дубцом, крапівой, розгай.

Як джгнеш дубцом па ср. цы, дык будзіць старацца.

Дзелізнá – агрэх. Што баразна, дык дзелізна. Дзеўчынёшка – дзяўчо, падлетак . Ужо дзеўчынёшка, а ўсё яшчэ ў лялькі гуляіць. І Стахванава дзеўчынёшка ўжо выладнела.

Дзеўчыцца – калі дзяўчо хоча пачуваць сябе дзеўчынаю, пераймаць дарослыя манеры. Ня вырасла да стала, а ўжо дзеўчыцца пачала.

Дзецяроб – у каго багата дзяцей . Руплівага дзецяроба баіцца хвароба.

Дзівіць, дзіваваць – здзіўляцца. Хто на яе дзівіць будзіць, на страхоцце такое?

Дзіклíвы – дзікаваты, нелюдзімы . Малец дзіклівы, усіх дзічыцца, як у лесі вырас.