Andrzej Pilipiuk - Zaginiona

Podskoczyla jeszcze na rynek. Sprzedawcy obrazków juz pozwijali swoje kramiki. Na szczescie jej znajomy nie odszedl daleko, zauwazyl ja i zawrócil, ciagnac poskrzypujacy wózek.

- Zeszly tylko dwa twoje rysunki, a i to z tych malych - sumitowal sie. - Siedem dych dla ciebie, znaczy.

- Dobre i to - westchnela.

- Moge dac ci cala stówke, to bedzie a conto…

Zawahala sie na moment. Nie lubila brac zaliczek. Z drugiej strony towar przeciez i tak lezy u niego.

- Poprosze. - Schowala dume do kieszeni. - A które udalo sie sprzedac?

- Ten z gola dziewczyna na hustawce i ten drugi z siedzaca na parapecie. Tak swoja droga… -

Spojrzal na nia.

- Tak, rozebralam sie i szkicujac, patrzylam w lustro - zakpila. - Oczywiscie znacznie powiekszajac czesci ciala i uwypuklajac szczególy gwarantujace szybszy zbyt dziel sztuki.

- Niezupelnie o to chcialem zapytac… - Usmiechnal sie mimowolnie. - Tusz, piórko, lawowanie…

Idzie ci swietnie - pochwalil. - Nie myslalas o wiekszych wyzwaniach? Obrazy olejne, akryl… Na tym mozna lepiej zarobic. Masz dryg w palcach, pomysl o tym.

- Moze kiedys.

Usmiechnal sie i odliczyl jej dwa banknoty. Podziekowala i pozegnali sie. Ruszyla szybkim krokiem, raz tylko obejrzala sie i pomachala na pozegnanie. Handlarz tez byl cwanym draniem, takze z niej zdzieral, ale znacznie mniej niz jubiler.

Cztery stówki niby nic nie wazyly, ale czula ich obecnosc, jakby wepchnela za pazuche dobrze nabita sakiewke. W kieszeni pobrzekiwaly ostatnie drobniaki. Akurat tyle, by kupic bilet dwudziestominutowy. Raz jeszcze sprawdzila na planie adres i ruszyla na przystanek tramwajowy.

*

Kladka Ojca Bernatka byla ladnie podswietlona. Na siatce balustrad polyskiwaly dziesiatki klódek z wygrawerowanymi imionami zakochanych par. Stanislawa wedrowala w zadumie, patrzac to na wyryte w metalu napisy, to na Wisle toczaca wody kilkanascie metrów ponizej. Kilka grupek podziwialo resztki zachodu slonca. Od Podgórza sunely deszczowe chmury. Alchemiczka przystanela zaskoczona, bo Katarzyna wydobyla z torebki wlasna klódke i zawiesila pomiedzy innymi. Kluczyk z rozmachem cisnela do wody.

- A lo! - mruknela z satysfakcja.

- Tomek, Rafal, Marek, Igor, Pawel, Radek - bujajcie sie, frajerzy. Nie - wasza Kasia -

Stanislawa odczytala z pewnym rozbawieniem napis na blaszce zaczepionej do klódki. - Nie szkoda ci nerwów, zeby pamietac wszystkie zle strony zycia? Ja na przyklad szybko wyrzucam z pamieci przykre chwile, a napotkanych palantów pamietam najwyzej kilka lat.

- Czasem trzeba zrzucic pewne rzeczy z watroby - mruknela jej kuzynka. - A krzywd i rozczarowan nigdy sie nie zapomina.

Stanislawa zmarszczyla brwi, usilujac sobie przypomniec, jak tez, u licha, nazywal sie jej maz.

Wypatroszyla go blisko czterysta lat temu… Rozplatala go jak wieprza od miednicy po gardlo na srodku karczmy pelnej ludzi. Twarz, imie, nazwisko… Musial przeciez jakies nosic. Ale zapomniala dokumentnie. W ksiegach sprawdzic czy jak?

- Zbierajmy sie, bo nas deszcz zlapie i poza ulga na watrobie bedziesz miala jeszcze katar -

doradzila zyczliwie.

*

Pierwsze krople rozbily sie na chodniku. Anna zbiegla po kilku schodkach i pchnela drzwi. Weszla do kawiarni, rozejrzala sie. Uderzyla ja fala ciepla i delikatny zapach pieczonej szarlotki. Poczula sline mimowolnie naplywajaca do ust. Wnetrze bylo niskie, dzielilo sie na kilka pomieszczen, a te pocieto jeszcze niskimi parawanami, tworzac istny labirynt waskich przejsc i dziesiatek zacisznych zakamarków. Tu i ówdzie widziala wtulone w siebie parki licealistów i studentów. Lokal wygladal na drogi. Zazwyczaj nie bywala w takich miejscach, a gdy juz szla gdzies z kumpelami z roku, zadowalaly sie ogródkami w miasteczku studenckim, gdzie w plastikowych kuflach serwowano marne przemyslowe piwa, ale za to w miare tanio.

Tu bylo po prostu zbyt elegancko. Obrusy i wazoniki z bukietami na stolikach, dziesiatki swieczek plonacych w lichtarzach, drewno na scianach, zaslony z koralików i ikebany. Designerska czerwona lodówka z przeszklonymi drzwiczkami, w niej podswietlone diodowymi reflektorkami kawalki ciasta na porcelanowych talerzykach. Szeroki marmurowy blat, za nim na regale stala nie bateria marnych piw i tanich mózgotrzepów, tylko eleganckie butelki miodów, dobrych win i koniaków.

Tu zwykla kawa kosztuje tyle, ile wydaje na calodzienny posilek… - pomyslala dziewczyna z melancholia, odczytujac ceny napisane kreda na nieduzej czarnej tablicy kolo baru.

Mimo wszystko lokal jej sie spodobal. Przyjemnie byloby wpadac do takiego po zajeciach, pic kawe z porcelanowej filizanki i spokojnie czytajac gazete, skubac ciastko widelczykiem… Poczula zal i zlosc. Z pelna moca opanowalo ja towarzyszace jej przez cale lata poczucie, ze padla ofiara spisku, ze jej przeznaczeniem jest zupelnie inne zycie, ze jej miejsce tez jest gdzie indziej. Byc moze w takich miejscach jak ta kawiarenka, przy stoliku nakrytym bialym koronkowym obrusikiem…

Zaraz tez wypatrzyla czlowieka, który ja zaprosil. Facet mial okolo trzydziestki, byl jasnowlosy, z kwadratowa szczeka. Szerokie bary i wezly miesni znamionowaly znaczna sile fizyczna. Na przedramieniu wytatuowal sobie kotwice. Otaksowala go spojrzeniem. Nie wzbudzal zaufania. Poznala kiedys przypadkiem kilku zeglarzy i marynarzy, wygladali jakos inaczej. Sympatyczniej.

Rozpoznal ja i zaprosil gestem do stolika. Usiadla.

- Olgierd - przedstawil sie.

- Anna - odpowiedziala, choc to nie bylo potrzebne.

- Kupila pani na aukcji w hotelu tamta stara mape, pomyslalem, ze moze zainteresuje pania jeszcze ta ksiazka - przeszedl od razu do rzeczy.

Wydobyl z torby niewielki wolumin, oprawiony w poczerniala ze starosci skóre, zapieta dwiema srebrnymi klamerkami. Otworzyla. Ksiazka byla drukowana. Dziewczyna nie musiala brac do reki lupy, by stwierdzic, ze uzyto ruchomej czcionki, a nie linotypu. Dostrzegla kilka kolorowych nitek wtopionych w powierzchnie kartek. Papier wygladal na zrobiony ze starych szmat i z pewnoscia byl czerpany recznie.

Na poczatku dwudziestego wieku nikt chyba nie bawil sie w ukladanie karty z pojedynczych czcionek, pomyslala, tlumiac podniecenie. Ani w robienie papieru ze starych tkanin. Tylko ci, którzy do przesady cenili sobie solidna rzemieslnicza robote. Albo ci, którzy nie mieli maszyn poligraficznych ani zaawansowanego przemyslu papierniczo-celulozowego.

- Prosze sobie spokojnie ogladac, zaraz wracam. - Mezczyzna wstal ze swojego miejsca. Na dole strony tytulowej widniala nazwa miejscowosci: Cabaria i data druku: 1911. Przymknela oczy, próbujac przywolac z pamieci mape wyspy. Nie kojarzyla takiego miasteczka, ale ostatecznie nie uczyla sie wszystkich nazw na pamiec. Na odwrocie kartki

przybito ekslibris. Przedstawial glowe konia.

Wczytala sie w tresc pierwszej strony. Rozumiala piate przez dziesiate, ale niewatpliwie dzielo wydrukowano w dialekcie jezyka walonskiego. Przekartkowala. Traktat o uprawie roslin i ochronie zbiorów w warunkach ostrego klimatu subarktycznego. Opisane metody oslaniania w chlodne noce paków drzew owocowych za pomoca cieplego dymu palonej slomy. Rady, jak ogacic pnie jablonek. Jak kopcowac kartofle, by wytrzymaly dwudziestostopniowe mrozy. Opis metod stosowanych przez Norwegów uprawiajacych drzewka owocowe na pólkach skalnych nad fiordami i rady, jak mozna wykorzystac te doswiadczenia. Rysunki odbite w technice stalorytu. Ladna ksiazka, wprawdzie tresc niezbyt ciekawa, ale w ojczystym jezyku…

Bede miala drugi przedmiot pochodzacy z kraju przodków, pomyslala.

Marynarz wrócil, niosac dwa kufle piwa. Jeden postawil przed nia, drugi obok swojego - pustego. Podziekowala skinieniem glowy.

- Skad pan to ma? - zagadnela, tlumiac podniecenie.

- Znalazlem wraz z mapa w opuszczonej, zrujnowanej szopie rybackiej, gdy pracowalem w Norwegii -