Рыгор Барадулін - Амплітуда смеласці [I лірыка, і гумар.]

Мы перавагу ў песнях аддасм салаўю,
Лірычную вытанчаем брую,
Заторкваем вушы, пачуўшы варону,
А калі б у Піліпаўку запісаць рую,
Ад гону да гону,
Хаця б на хвасце сарокі
(Правобраз магнітафона далёкі!),
Давярацца нельга ў навуцы рэху,
Сабаку трэба запісваць з першабрэху!
Маглі б запісаць завочніцы
тэксты песень пра поўню,
Іх сабака зацягвае, калі глядзіць на катоўню.
Часам яшчэ ламаюць галовы
(Прыклад прыкра не новы!),
Як будзе правільней (правільнёй?):
Тостаў альбо тастоў (?!);
Асабіста я цвёрда перакананы,
Што грунтоўнасць навуковае ўстановы
Вызначаецца наяўнасцю сабакахвастоў!

Апаненту даецца слова
(На сэрцах адлега!):
— Мы зробім правільны вывад
з заслуханага ўсяго,
Калі прызнаем, што шаноўны калега
На гэтай тэме сабаку з'еў...

— I не аднаго (!),
Актуальнай праблеме намеціўшы зрух! —
Дадае з пэўнага месца свайго
Прадстаўнік ад навук —
Адстаўнік Аднавух.

IV.

Святла! Святла!
Вучоны свет.
Звяздар,
Не злічыш поўні!
Акрасаю ўсяму —
Банкет.
Свяцілы дрэсіроўні!

Стамляцца ў тостах кожны рад —
Усё дарэчы выйшла.
Пачосткі столькі,
Што наўрад
Стол пераскочыць выжла!

— I не пніся, як слабак...
(Чвяк...)
— Рад, сабака, лаўрам...
— Меч Дамок...
(Чмок...)
— Дужа цяжка, без сабак,
(Чмяк...)
Стаць бакалаўрам...

Ісціне прымярай распашонку,
Навуцы — адрасуй модлы,
Не толькі зарплатай утрымлівай жонку,
Не адставай і ад моды.

Для аздобы любога банкета
Трэба хаця б аднаго паэта,
Залучыш некалькі штук,
Гэта ўжо, як сказалі нашчадкі Канта, Stück

Поўны экстазу,
Абсмоктвае кожную фразу,
Як тлустыя бітлапатлы свае,
У сенцах
А ці ў фае
Прыхільнік зацірак,
Паэт-лірык:
3 таліяй асінаю
Ты дрыжыш асінаю,
Я з мазгаўнёй дубоваю
Волю выпрабоўваю...

Паэт-трыбух
(На яго, па-руску кажучы,
хапіла б трех букв!)
Ад закусак разбух,
На экспромты таропкі:
I падаўся ў заробкі
Жарабец да жаробкі...

На мутным воку банкета
I крытык не як бяльмак
(Ад прыроды шпак,
А выпендрываецца, як калібры):
Асацыятыўна я адчуваю смак
Толькі ў інтэлектуальным верлібры!..
За сталом стамляюцца, як на сяўбе.
Кожны слухае сам сябе.
— Ведама, ў вучоныя як ісці,
Няма асаблівага фокуса:
Воку вока — за!

— Узяў я свайго Аббрахайлу ў якасці
Яскрава-куслівага доказу! —
Гаспадар Дыбайла
Пра сябе спрабуе напомніць.
— Просьба напоўніць!..—
Шуміць застолле буйнае
І там-сям рагатае.
А пад сталом...

V.

— Пабыў я ў зубах тваіх
I пад ствалом...—
Завесялелы Аббрахайла прыгадвае.—
Аб старасці дбай у сталасці...
Вудзь, воўча, госцем —
Зубамі не ляскай.
Прыгода, якая са мною сталася,
Пэўне, некалі стане казкай.
Прагнаў мяне гаспадар, а ты
Пашкадаваў (не так, як сваяк твой кабылу!):
Есці не стаў мяне з дабраты,
Які быў наедак — скабы ды жылы.
Адпусціў адкарміцца да гаспадара,
Той быў рашыў, што я не сцярог дабра ў яго.
Ты ж дзіця гаспадарскае ўкраў са двара
Так, каб убачылі ўсе, што я адабраў яго.
Перш чым з'есці мяне,
Закусі як след.
Не за ўласны кошт выдаю банкет —
Са стала навукі і мне перапала.

— Вочы ў цябе я пазычыў, сусед,—
Воўк пад сталом —
Такое здараецца мала!
А справа, васпане, во ў чым,
Тут я з запрашэннем воўчым...
Аббрахайла падхвальвае воўка:
— Як і я, ты хвастом круціш лоўка!
Косці пад стол несучы нам,
Шчыруе прыслуга не вельмі,
Вось пабыў бы ты на сучыным
Вяселлі!
Што банкет!..
Гаў!..

— А ты, сусед,
Стаў
Здароў,
Як заяц вясной.
На воўка памоўка,
А мядзведзь спадналуску...
Воўк гаўкнуць хацеў, ды зароў:
— Хачу пяяць,
Шэф раіў мой
Не налягаць
на закуску...

— Не жартуй з бядой!
— УЎ-УЎ-УЎ-УЎ-УЎ-УЎ-УЎ! —
Зацягнуў
На адзін лад
(Даўжэй за даклад грунтоўны!)
Пра ваўчыцу, пра лог...
Эпілог быў раптоўны
(Не паратоўны!),
Як і пралог.
Ні авечкі, ні воўны!
Вырвешся з лап —
Доўга ікаецца.
Храпа была б,
А кальцо адшукаецца!

VI.

Хадзіць прывабліва ў быках —
Рагатых кавалерах.
Як рэбраў абручы ў баках,
Не страшны шэры з шэрых!

Як сілу чуеш у рагах —
Не саступай з дарогі,
Пакуль абух не гахне (ггахх!),
Стой незалежна на таргах,
Не забрыталі б рогі.