Рыгор Барадулін - Амплітуда смеласці [I лірыка, і гумар.]

Міхалка, Юлька, Мікіта:

— Гэты вусны,
Гэты вочы
Бачу днём
I сню я ўночы.
Гэты губы
Дзеля згубы.
Разважаць няма рахубы!

— Ах, пакіньце,
Ах, пакіньце,
Не па мне ўсе
Фіньці-міньці.
Я, паверце, не такая.
Пабягу — гарод чакае.

— Толькі б цапаць,
Толькі б лапаць.

— Ты дамоў кіруй свой лапаць.
Не для мэтлахаў авоські —
Лепш чашы ў абдымкі Зоські!

Сват

Што ты, сват, такі ляны —
Абдымаеш са спіны.
Прытуліся спераду —
Нарабі мне вераду.
Прытуліся спераду
Ды прыходзь у сераду.
I ў суботу, і ў чацвер,
I цяпер
Не спі ў каўнер!

Куплеты Зоські і Саўкі

Разам нашыя гароды,
Свінні ў нас адной пароды.
Хай вядуцца куры, свінні,
Хай разлад навекі згіне!
Хай жа нашыя бацькі
Не грызуцца як ваўкі!
Крык унучыкаў малых
Хай старым пацешыць слых!

Замест уступу

Ці напала на бор
Эпідэмія?
Аб'яўляе набор
Акадэмія!
Жартаваць з яе
Не след,
Не эпігонская,
А вядомая
На цэлы свет
Смаргонская!

Медзвядзям
Яна ў дакор:
Быць дрымучымі,
Быццам бы
Дрымучы бор,—
Знадакучыла!
Забурэлі медзвядзі:
Як не доіцца
Нецель,—
Бугая вядзі
За нядоімкі!

3 борцяў чынш салодкі,
Ды
Пчолы лютыя.
Без яды
(Не без бяды!)
Папакутвалі.
Доўбня ў лоб —
Ляці з сасны
Кулем потарчма.
Сны
Бянтэжыць хмель ляспы.
Хітрая карчма!

Свежына,
Яна ў хлявах!
Ды рагаціна
Футра порыць
Не па швах,
Гавяда не свацціна!

Верасы хвалі ці гань
Ці качаііся ў шнітцы,
А, галоднаму,
Цыган
I медзвядзю сніцца.

Што баяцца
Тых людзей,
Хібу хопіць хібіцца!
Маладзейшым
Як барзджэй
Трэба ў людзі выбіццаі

Хай, як тыя павукі,
Не павучацца,
Ласункі-лесункі
Хай павучацца!
Там
Раўло налудзяць,
Пэўна ж,
Не знявечаць.
Так сказаць, налюдзяць,
Ці ачалавечаць.

Шчэр усмешкай
Ляпу —
I тае навукі!
Лапы ўжо
Не лапы,
Нейкім чынам —
Рукі.
Імі капялюх трымай,
Як мацней пляскай,
Што даюць —
Прымай,
Пазірай з ласкай!

Не пытай
У пападдзі,
Што зімой калядкі.
Людзі й тыя,
Паглядзі,
Лад ці непаладкі,—
Ад падлоўца
Да суддзі
Лупяць шчыра ў ладкі.

Будзеш біць у ладкі —
Мецьмеш карак гладкі!

I блішчаць —
Аж глянуць страх!
(Шчырунам пашанак!)
Як на пухлых даланях,
Мазалі бляшанак
На падушачках з атласу.
Да бразготак
Хто не ласы?!

Спрыт бяры ў абхапы!
Чым мяхі не тогі?
Дзве другія лапы
Нейкім чынам —
Ногі.

Змрок пагодзяць веташкі.
Млосна ў лесе
Ад машкі,
На імшарах —
Мопша.
Раз павукі сэнс такі —
На сагнутых можна
I на задніх пахадзіць,
Пахадзіць,
Каб дагадзіць!
Тупаеш на чатырох,
Як жывёліна,
I не пусцяць на парог —
Не дазволена!
Вытураць уміг
3 усіх
У Смаргоні тупасць.
Выкні
На сваіх дваіх
Паслухмяна тупаць.

Перад тым,
Хто выгне ў рог,
3 кім і не кажы
Да трох,
I на чацвярэньках
Часам ходзяць —
Сведкай бог,
Злосць зацяўшы ў жменьках,
Не без клёку людзі.
Бог судзіць ім будзе!

Ты, бярлог,
Хлудзей!
Хопіць,
Лог,
Ваўчыцца!
Медзвядзям у людзей
Есць чаму вучыцца!

І.

Гулкае памосце —
Хітрая жароўня.
Злыя ягамосці.
Злая дрэсіроўня!

Ёсць навукі рэдзька —
Дык грызі й не хліпай,
Абувай,
Мядзведзька,
Чаравічкі з ліпы.

3 ліпы чаравічкі
Дужа смаляць пяткі.
Набывай жа звычкі,
Забывай аглядкі.
Каб не ўсмятку
Пятку
I каб не ўкрутую,—
У любым выпадку
Знай навуку тую,
Танчы,
Медзвядзятку,
Бо агонь лютуе!

Хоць зайдзіся ў верадзе,
Трапіўшы ў засаду,
Страх не ў страх уперадзе,
Калі страх адзаду.

На ілбе зеркі!
Мазалі, што лубін.
Д'яблавы талеркі!
Астабрыдлы бубен!
Такт пад іх,
Лабацька,
Адбіваеш глуха —
Дражняцца,
Што бацька
Стаў табе на вуха.