Рыгор Барадулін - Амплітуда смеласці [I лірыка, і гумар.]

Легенды здымалі
3 кастроў, з цвікоў
Сваіх герояў часцей для раю.
Як ні завязвае час вузялкоў,
Усё гісторыя забывае.

Спакойна драўляныя пасталы
Турыст з Японіі разглядас.
Драўлянай падэшваю,
Як з імглы,
Грукоча веймарка маладая.
Прыслухайся — ўчуеш дзіцячы плач.
Гучыць нямецкая мова смела.
А ў камеру смерці ластаўка, бач,
3 вясцінай добрай
Позна паспела.

У думках
Хоць зернятка болю ўзваж,
Цяжарам жаху будзеш наліты.
3 канцлагерам побач
Ляжаць наўсцяж,
Нібы буханкі эрзацу,
Пліты...

Хутчэй за ўсё цямнее ў Старым месце.
Змрок хоча прыцемкі з завулкаў змесці,
Каб цішыня, прайшоўшы ўсе абходы,
Спакойна падалася да гасподы.
Гулчэе брук, і вулачкі размовай
Заняты Ялаўцовая з. Яловай,
Як тыя дрэвы ўлетку на паляне,
Калі звысоку ў заглуш промень гляне.
Кладуцца спаць паважныя нражане.
I храмы ў неба цягнуцца крыжамі,
Адкуль ім сонца толькі што свяціла,
Ды сасвяцілася за дзень свяціла.
У нечым ціхі голуб на званіцы
На ноч перад галубкаю вініцца.
Зяхаюць за піўніцаю піўніца.
А келіхам і льецца, і звініцца.
I кот, як нейкі дух сярэднявечча,
Нахібіўшыся, небадах нявечыць.
На радніцы адно гадзіннік слынны,
На чвэрткі скупа дзелячы гадзіны,
Не спіць адзіны,— штогадзіны кожнай
Смерць звоніць у званок рукою усёможнай,
I ўсе святыя не заснуць на волас,
Аж покуль певень не падасць свой голас.
Настоеная на заснулых гулах
У змораных мурах вякоў мінулых,
Нібы ў вялізных чанах, бродзіць брага.
Не дрэмле смага.
Добрай ночы, Прага!

Хоць для вока не відна,
У одапісу, ў меласе
Есць свая шкала адна —
Амплітуда смеласці.

Шэф — вялікі,
Ты — малы,
Твой аклад у цэласці,
Ты пільнуешся шкалы
Амплітуды смеласці!

Не хадзі па бітым шкле.
Да васковай спеласці
Адхіляйся па шкале
Амплітуды смеласці.

I, лясны кіраўнічок,
Дбай у асавеласці,
Дзе,
які ўзарваць
карчок.
Амплітуда смеласці!

Думка дзёрзкая была,
Ды чаму ж сумелася?
Не пускае зноў шкала —
Амплітуда смеласці!

Хочаш скразнякоў,
Святла,
Пахвала прыелася,—
Вытры ўсю шкалу
Датла,
Набярыся смеласці!

Калі з жыццёвага палетку
Ідзеш да вечнай стараны,
Вядома, ўспомні пра суседку
Дый не забудзь пра сэнс двайны.

Хоць і грымяць зімой і ўлетку
Размоў сямейных перуны,
Каля турмы
Каханкі зрэдку,
I толькі жонкі —
Ля труны!

Пад дахам адным
Столькі тэхнікі, бач.
Саюз іх не зрушыць
Ні мора, ні суша.
Са складу ўсё цягне дадому
Цягач,
3 гасцей цягача валачэ
Валакуша!

Дзе логікі жалеза?
Смяецца вывад хмуры.
Мужы са скуры лезуць,
Каб жонкі ўлезлі ў шкуры!

Іншыя жывуць шыкоўней.
Што я, горш за слонку?
Цешся сам сваёй шпакоўняй —
Я хачу
Дуплёнку!

Яму аказалі давер'е
Па самай высокай шкале:
Качалі ў смале ўсё
Ды ў пер'і,
У пер'і і — зноў у смале.
Да ўпаду
Стараліся звады
Адсыпаць спаўна барышоў.
Быў гол як сакол
Да пасады,
3 пасады — касматы ішоў!

Пра падонкаў слоў няма,
Іх не трэсла, не касіла.
Рухае іх род сама
Дзярма ядзерная сіла.

Свой дабрабытны спакой паляпваем,
Спытацца ў сябе не адважымся мы:
Няўжо застанецца белай плямаю
На карце людской
Пасля жоўтай чумы
Белы чалавек?

Са мною лацвей,
Калі цемра начная,—
На макаўцы ў дзень пераходзіць
Прасвет.
Дык, значыць,
Я шлях асвятляць пачынаю
Усім, хто за мною ступае услед.

Не спяшайцеся бранзавець —
Надта ж золка зімою ў бронзе.
У заяве па ўласнай просьбе
Папрасіцеся пад павець,

Дзе яшчэ не дасох мурог,
Як юначыя вашы вершы,
Дзе бадлівыя міністэршы
Мудра чэшуць аб шулу рог.