Рыгор Барадулін - Амплітуда смеласці [I лірыка, і гумар.]

Крыж
I замест вянка цярновага
Калючы дрот —
Нібы прыцэл
Навёў нанова хто.
Асекся стрэл.

Абвінаваўца ёсць,
Віноўніка
Не зводзіцца закляты род.
Шыпшыны
I дзядоўніка
Калючы дрот.

Адчай
Удзірванелай злагады.
Зямлёю падавіўся роў.
I гнеўны цвет,
I ягады —
Агонь і кроў...

Не дачакаўшыся пастаноў
3 неба аб зоркападзе,
Зоркі зялёныя каштаноў
Спеюць на Вышаградзе.

Думае нечага доўга дождж —
Ліцца ці затрымацца.
Далеч накінула макінтош
3 прысмерку — на маланцы.

Чайкі —
Светлы ўспамін аблачын —
Робяць кругі над Влтавай.
На Вышаградзе
Душы спачын
Ад сумятні вяртлявай.

Славы ўсівелую цішыню
Годна вартуюць брамы.
Тут зразумееш не ўпершыню
Сэнс неаспрэчны самы —

Цягне гісторыю
Гонару вол,
Лёгкі на прыпаміне.
Дол
Быць гарою дае дазвол
Вартай арла раўніне.

Долу паклон
Б'е звысоку град,
Каб з араллёю зліцца.
Як галубоў,
Корміць Вышаград
Вершаў чародкі
3 лісця.

Навошта антыкварыят —
Тут тып на тыпе:
Славянскі антыварыянт
Санлівых хіпі.

На плошчы Вацлаўскай
Паток —
Сезон турысцкі.
Пі піва волі, як піток,
Але да рыскі.

Усе пад помнікам, каля,
А ўверсе Вацлаў.
Няўжо не змусяць караля,
Каб танчык бацнуў?

3 гітарай, як з гетэрай, спіць
Спусціўшы патлы,
Кудлач,
I ўсё ж праз сон сіпіць
Пратэст хрыпаты.

Супроць кашуль, штаноў,
Супроць
Нямоглай плоці,
Парваўшы сораму аброць,
Лацвей хіпоце

Пратэставаць.
Драмаць лягчэй,
Нячым старацца.
Ані намуляе плячэй
Такая праца.

На вуліцах пратэставаць
Ці ў падваротнях.
Людской бядзе процістаяць
Куды турботней.

Стаміў іх не цяжар турбот,
Адна лянота.
Ажно не прасыхае пот —
Кіпіць хіпота.

Што ж, нямоглікі,
Лавіце кожны міг,
Покуль рух
На тлумнай вуліцы не сціх,—
Як не маеце рабіць чаго ўдваіх,
Цалавацца паспяшайцеся
Пры ўсіх!

Чэх да чэшкі
Чэша пешкі,
Бо цягнік, і праўда,—
Vlак,
Валачэ марудна так,
Што сама знаходзіць чэшка
Чэха, як аколыш цэшка.
Быццам ластаўка з падстрэшка,
Выглядае чэха чэшка.
I да Ноя
У каўчэг
Не спяшаўся б надта
Чэх!

Скарынавы сляды пад камянямі —
Іх ахаваў павыслізганы брук.
Так ацаліў,
Пакуль вякі міналі,
У сотах словаў
Мову першадрук.

Дарогаю Петраркі палачанін
У Прагу з праган рупнасці прыйшоў,
Каб потым іх імёны спалучалі,
Нібы на храмах постаці крыжоў.

Ні саду каралеўскага,
Ні сцежак,
Дзе чуў з друкарні крокі цішыгіі.
Адно дагэтуль не зайшлі на вежах
Скарынавага сонца прамяні.

Дагэтуль Прага выдаць не жадае
Друкарню інквізіцыі святой,
Адкуль ляцела вера маладая
У край,
Дзе снег спыняўся на пастой.

Здаўна
Няма ў сваёй зямлі прарока.
Дык дзякуй, Прага,
Што была тады!
Шумяць вякі зялёна,
Бо глыбока
Карэняцца Скарынавы сляды.

Пакуль сабака думна пазірае,
Чакае спачувальна гаспадар.
3 вакна, як з нішы статуя,
Старая
Узнікне,
3 надвячоркам зліўшы твар.

Паверыш,
На вячэру матацыклы
Са смакам рэжа Прага —
Дацямна
Не ціхне віск.
I розніць нюх прывыклы
Вензінны пах
Ад піва і віна.

Каб рана ўстаць,
Кладзецца Прага рана,
Сцяжэла мружачы
Павекі крам,
Каўнер смугі наставіўшы каляна,
Паспешна захінае
Крыссе брам.

I толькі ноч
Паненкаю-сялянкай
Ідзе,
Рукой трымаючы падол.
I ўявіць вуліца
Сябе палянкай,
Як груша глуха
Грукнецца на дол...

Істужку дня
Няспынны эскалатар
Пракручвае —
Стараецца злавіць
Спакойны кадр
У мітусні стракатай,
Каб рух наноў
Уранку блаславіць.

Спас на двары.
Не чыніць бяды запас.
У сада крамяны грэх
3 душы здымаюць манашкі.
3-пад высвечаных далоняў
Яблыкам бачна якраз,
Як да іх набліжаюцца
Чорныя апранашкі.

Ці гэта Евы
У шатах жалобных, таму
Што яблыкі выспелі,
А недзе забавіліся Адамы?
Галінку заломвае вецер,
Як сват вясёлы куму.
Пахне віном з вінарні
I восенню блізкай з крамы.