Леанід Дранько-Майсюк - Над пляцам

Абломленым краем пісаў па сталу,
Тупым па бліжэйшай шыбе.
I шкрэбат за мной без галёш у слату
На ганак рабфакаўскі выбег.

I вось я ў цукерні...
I змрок павуком
Снуе па забруджанай столі,
I шклянкі цукернік таўчэ кулаком,
Не адчуваючы болю...

На капялюшыку Вашым святло
I золь вераснёвай вуліцы.
Праз пальцы цукерніка крышыцца шкло
I корак, як дробная груца.

Здаецца, і пальцы, як груца ў віне,
З абруса сцякуць на масніцы.
Цукернік няўцямна глядзіць праз мяне
На дзверы, сталы і паліцы.

Па ценю яго, па высозным гарбе,
Ці муха паўзе, ці хвароба.
Ён шкло на сваім расцірае ілбе,
Да столі ускінуўшы бровы.

Не толькі мяне, нават муху трасе
I кідае ўніз ліхаманка.
Чакаю, а колы дажджу пакрысе
Штурхае ў рышток брукаванка.

Халоднае лісце сплывае туды,
Размоклы, абгрызены пернік.
Каштаны там нейкія ці жалуды
I словы, што кажа цукернік:

«Зусім не шкадую — хай бурыцца нэп,
Хай шыльдаў губляюцца крылы,
Хоць зараз аддам табе гэты мой склеп
З цукеркамі, дружа мой мілы.

А сам да людзей, як усе жабракі,
Ці дворнікам, спрыту ж даволі,
Хоць заўтра павешу на дзверы замкі —
Пайду падмятаць пляц Волі!

Шкадую дачку, праз яе гэты боль...
Дзіця — а яно ж адзінае,
На што спадзяецца жабрак і кароль,
Страчаючы дні дамавінныя.

Дзіця ў капялюшыку з дому сышло
На вуліцу красагуліцца.
На капялюшыку гэтым святло
I золь вераснёвай вуліцы».

Цукернік за пляшку бярэцца ізноў,
I кварта віном набракае,
I ланцужок яго болесных слоў
У жмені рыштка заціхае.

А там, дзе дажджу ацяжэла крыло,
Ваш тварык уедліва хмуліцца.
На капялюшыку спее святло
I золь вераснёвай вуліцы.

I ў гэту цукерню не зойдзеце Вы,
Дзе шыльда з імбрычкам у місе,
Дзе крылы і мяккія лапы савы
З рагамі каровы спляліся.

Дзе з Вашай гульні калыхаюся я
На моцнай падманнай вудзе.
Шкадую цукерніка, але ўдвая
Шкадую, што Вас тут не будзе.

Пра Ваша імя, можа, ў бацькі спытаць,
Прызнацца... ў каго закаханы,
Я гэты падман Вам хачу дараваць
I тыя, што будуць, падманы.

Пазнаўшы хлуслівую душу здаля,
Да Вас, абнадзеены, рушу —
Скажу пра каханне сваё, а пасля
Да бацькі вярнуцца прымушу.

Калі ж у цукерні маркотна зусім —
Да нас, на рабфак запрашаю,
Па-над Беларуссю заводскі дым
Паплыве,
Над сялянскім краем!

Нам трэба вучыцца і працаваць
I новае бачыць наўкола —
Хутка, хутка па вуліцах празвіняць
Цяжкія трамвайныя колы.

I абломіцца дажджавое крыло,
I пагодным цяплом атуліцца
На капялюшыку Вашым святло
I золь вераснёвай вуліцы.

I конаўка сонечнай сінявы
Напоўніць імбрычак у місе,
Каб з промнямі крылы і лапы савы,
I рогі каровы спляліся.

I клёны зімнія з карой зялёнай
Спрыяюць нам,
I цеплаваты снег
На той кары,
I ў далечы прымглёнай
Дзіцячы смех,
Што коціцца з гары.

Усё спрыяе нам —
I дзень стамлёны,
I вечара
Такі бязважкі цень,
I светлыя сарочыя праклёны —
Усё, усё...
Дык будзем жыць прасцей.

Цяжкое трамвайнае кола,
Адбегшыся з-пад вагона,
Паўз яткі, кавярні і школы
Імчала па Менску шалёна.

Забыліся дрогкія рэйкі
I ўпірлівы скрогат спынення.
Імчала па лісці клейкім,
Па мармуры і каменні.

Палохала балаголаў
I нэпманаў каля крамак.
Па бруку, па гною кола
Сабе вызначала напрамак.

Усё саступала дарогу.
Ад груку трымцела цырата,
Выплёхвалася на падлогу
Са сподкаў крутая гарбата.

Відэльцы і рэшткі вяндліны
Падскоквалі на цыраце.
Збіваліся ў гурбу гадзіны
На зрушаным цыферблаце.

Здавалася, пыльная ціша
Навек пакідала чытальні.
Часопісы, кнігі, афішы
Ад рук і вачэй адляталі.

На кола тэатры глядзелі,
Царква, дзе гучалі аканты.
За колам сачылі дзеці,
Студэнты і спекулянты.

Паэт Уладзімір Дубоўка,
Расхрыстаны і вясёлы,
Таксама выглядваў з натоўпу
Цяжкое трамвайнае кола.

У таўкачэчы-задусе
Прыгожы, задумны такі
Аб той, за мяжой, Беларусі
Губляў і знаходзіў радкі...