Вольга Іпатава - Ліпеньскія навальніцы

За спіною ўжо крык:
«Так і гэтак тваю!
Партызанская... ты,
Стой, іначай заб'ю!»

Толькі мне памагаў
Ні то бог, ні то лёс —
Маю кулю спаткаў
Ён ля белых бяроз...

*

Зямля мая мілая, ты
Мяне ў азяры прапалошчаш,
Пасцелеш пад бок чараты,
Пад голаў верас паложыш.

I ціха пачнеш гайдаць,
Шчыльней абгарнуўшы ватоўкай,
Галінкі сасны, як дах,
Над маёй вінтоўкай...

Адзін шчаўчок — і няма
Фігуркі людской у прарэзе.
А я забіваю, ма,
I рукі мае — у жалезе,

I ў дыме парахавым,
I ў аружэйным масле,
Мне ж хочацца пахнуць жывым,
Як пахне жанчына-маці,

Калі, спелянаўшы дзіця,
Ідзе лугавою сцежкай,
I кружыць над некім бацян
З новай ношай-пацешкай.

...Была мке вайна — гульнёй,
Рамантыкай тая разведка,
I смерць была — за сцяной,
I страх перад ёю — рэдка.

Ах, мамачка! Тая — яна
За тры гады пасталела
I зразумела — вайна
Будзённае, страшнае дзела...

*

Чырвоная хусціначка,
Гітара у руках.
Наперадзе — сцяжыначка
У мой апошні шлях.

Заснежанаю пожняю
Ізноў у бой іду.
У гэты бой апошні мой,
У маміну бяду.

Перабіраю струны я,
I слухае атрад.
...Няўжо, такая юная,
Я не прыйду назад?

Пад вёскай Лугаманічы
У грудзі — разрыўной,
У тым баю астанецца
Каханы мой — са мной.

*

Хацелі ворагі распяць мяне,
Мёртвую, на крыжы,
Каб партызанскія вёскі страшыць...

Кінулі, голых, у лёд і снег,
Толькі снег і лёд растапіліся,
Перад намі зямля расступілася...

Гэта ворагаў косці струхлелі, нібы
Порхаўкі пад нагой.
Сябры ж мае — волаты ў лесе, дубы
Адзін да аднаго.
Ківаюць мне: «Сасоначка,
Ну як жывеш, сястроначка?»

А я кажу: «Зязюленька,
Сядзь на плячо, кукуй.
Пазнае мо матуленька
Ува мне сваю дачку?»

А вецер мне кажа: Закон такі
У мудрай прыроды ёсць —
Не пазнае маці ў табе дачкі,
Як не кончыцца ў цябе маладосць,

I толькі тыя, што са святлом
Па дарозе сваёй прайшлі,
Застануцца дрэвам, аблокам, сцяблом
Жыць на Зямлі...

Такі халодны асенні вечар!
Я рукі грэю пад тваім паліто —
Якія цёплыя ў цябе плечы!

Я прыпаду да цябе галавой,
Хаця б на імгненне забыўшы аб нечым.
Адно пачуццё праз бяздум'я сувой —
Якія цёплыя ў цябе плечы!

Як здорава, што мне жыццё дае,
Хаця і зрэдку, гэтыя хвіліны:
Цяжкія ад дажджу бяроз галіны,
Ў далонях — рукі цёплыя твае.

Так шчыра і спакойна на душы.
Адзін на двух—дрыжыць пад ветрам плашчык.
А мне — маўчаць і плечы твае лашчыць,
I па ударах сэрца варажыць.

Скубе спакойна мокры конь траву,
I сонца звечарэлае садзіцца.
I думаю — якое гэта дзіва —
Вось для такой хвіліны я жыву...

Не хапае галоднаму кавалачка хлеба,
Паміраючаму — глытка вады нестае.
Ты не ведаеш сам, як мне гэта трэба
Проста рукі твае. Проста вочы твае...

Мой любы, драмаць у падстрэшшы так цёпла...
Як ластаўка, крылы складу і засну.
Ды працінае вецер жыццёвы,
Ды нельга мне жыць, не сустрэўшы вясну.

Устрапянуся. Ўзлячу ад зямлі.
I мне не хапаць толькі будзе для шчасця —
Каб твае рукі побач былі,
Якія мне не дадуць упасці.

I я на спатканне бегла.
Быў бэз, пацалункі і зоркі,
На лаве вялізнае сэрца
і выразанка-страла.

Часцей і часцей здаецца
Чамусьці хвілінай горкай,
Што ў дзверы зусім чужыя
Я выпадкова зайшла...

Маё жыццё цяпер — адно чаканне.
Час доўгі і цяжкі, нібыта камень.
Над Нёманам бярозай гонкай стыну,
I шэрань неба лістапад накінуў
На плечы мне. I рве мяне за рукі.
Лісты — апошнія вясны дарункі
У сіні холад Нёмна ападаюць.
А як было мне цёпла так нядаўна!
Было свабодным неба і высокім,
I, веснавым напоўненая сокам,
«Кахаю!» — я спявала над абрывам.
А можа, гэта ўсё было парывам?
А можа, мне цяпло адно здалося,
Была і ёсць на свеце толькі восень
I буркатанне вербаў шэра-дымных:
«Навыдумляюць нешта маладыя!»
...Задоўга не раблюся я дарослай,
Ва ўсіх учынках холадна-цвярозай,
I шчодрасць мая, розумам не ўзважаная,
Магчыма, стала для цябе не важная?
Якое невыноснае чаканне
Твайго званка, твайго ліста, дыхання!
Дрыжу на ветры злосным да камля...
А ногі ціха грэе мне зямля...