Сяргей Грахоўскі - Табе зайздросціць сонца

1958 г.

ПЕРШАЕ КАХАННЕ

Я першую каханую сваю
Не зваў на «ты», не цалаваў, не песціў,
Я рады быў, што побач пастаю,
I сам не свой ішоў на тое ж месца,

Дзе толькі што смяялася яна,
Дзе толькі што яе ляжалі рукі.
I першага кахання навіна
Была пачаткам радасці i мукі.

Я сніў яе, а потым, як у сне,
Убачыў: каля нашага паркана
Яна ішла, мінаючы мяне,
Не бачачы, што побач закаханы.

Яна прайшла, як сонечны прамень,
Над часам, над разлукай, над вайною.
У самы цяжкі i суровы дзень
Яна была, здавалася, са мною.

Я думаў: ёй заўжды семнаццаць год,
Яна у сне ўяўлялася такою,
Што ад вачэй любы растане лёд
I сэрца больш не будзе мець спакою.

I вось сустрэў каханую сваю:
Знаёмы твар, але патухлі вочы;
Не, гэта не яна, яе не пазнаю,
Як вершы, што пісаў мінулай ноччу.

1958 г.

* * *

Усё ў тваёй душы — i радасць, i туга,
I смех, i боль, i ласкі, i дакоры,
То іскаркі ў вачах, то мітульга
Трывожных дум або салодкай зморы.

А прыцемкам асеннім кожны раз
Ты рукі ціха мне кладзеш на плечы,
I мроіцца, што нават позні час
Не сцёр пачуццяў першае сустрэчы,

Ды толькі сэрца нельга ашукаць,
Хоць ты маўчыш, стрымаўшы хваляванне.
Хоць i пяеш, а хочаш адшукаць
Адказ на ўсе трывогі i пытанні

I расказаць аб клопатах сваіх,
Аб мітусні i дробязных турботах.
Ты хоць сягоння прамяняла б ix
На лёс дзяўчынкі у кірзовых ботах,

Каб толькі зноў спачатку ўсё пачаць,
Жыць на вадзе, на хлебе i павідле,
Каб вечары на вуліцы страчаць,
Каб золкія світанні не абрыдлі.

Калі б ты зноў спачатку ўсё прайшла,
Каго б ты выбрала, каго б ты абмінула?
Kaго б сагрэла промнямі святла,
Каму б руку ласкава працягнула?

Чаго ж маўчыш? Я ведаю, што ты
Не рада ні спакою, ні дастатку,
А каб вярнуць мінулыя гады,
Ты пачала б ізноў усё спачатку.

Ізноў прайшла б са мною след у след
I сцежкі, i шырокія дарогі,
Каб у жыцці усё было як след —
I смех, i боль, i шчасце, i трывогі.

14. V 1961 г.
Кіславодск

ЗАЙЗДРАСЦЬ

Па начах жаніхі i нявесты
То вартуюць чужыя пад'езды,
То шукаюць у скверы прытулку,
То блукаюць па цёмным завулку.

Ix не дождж i не золкія ночы
Заганяюць у цемень, а вочы,
Што глядзяць з недаверам, што судзяць,
Што каханне юначае студзяць.

Кожны вечар у мокрай алеі
Нехта шэпча, цалуецца, млее
Ад гарачай салодкае стомы.
Потым разам стаяць каля дома
I ніяк развітацца не могуць.
Вось нявеста кусае пазногаць
I на вокны глядзіць час ад часу,
Дзе калючыя цені альясу,
Дзе цяпло стометровай кватэры
I цыратай аббітыя дзверы,
Дзе фіранкі i фікусы ў пыле,
I карціны у рыначным стылі,
Дзе сталы i серванты з арэху
I не чутна ні песень, ні смеху,
Дзе «Здароўе» — адзіны часопіс,
I «шпіёнскі» зачытаны опус.
Хоць i люстры гараць i таршэры,
Кожны вечар тут змрочны i шэры.
Ды спакою начальніка траста
Не зайздросцяць жаніх i нявеста.

Ім бы той вунь маленькі пакойчык,
Што на год адчыняецца двойчы
(На Кастрычнік i Першага мая,
Калі пыл пакаёўка сцірае).

Ім бы толькі настольную лямпу
I акно без адзінае плямкі,
Чарцяжамі завалены стол,
I высокую светлую столь,
I праменьчыкі ранняга сонца,
Ледзяную ваду у калонцы,
Ім бы стос непрачытаных кніг,
Ім бы радасць адну на дваіх,
Ім бы, змораным, разам упасці
У абдымкі спякотнага шчасця,
Запрасіць бы паўгорада ў госці
На ўрачыстасць сваёй маладосці.
Ім прыйдзецца на дужыя плечы
Узяць i радасць i боль чалавечы...

Вось ідуць маладыя на плошчу,
Я гляджу ім услед i зайздрошчу.

11. X 1962 г.

* * *

Жыццё часамі мачахай было:
Сляпіла вочы, шчокі секла,
То праз чысцілішча вяло,
То зноў кідала нас у пекла.

А я не здаўся, не зачах,
Не набрыняў атрутай злосці,
Таму i сёння у вачах
Гараць іскрынкі маладосці,

Таму так прагна я люблю
Жыццё, людзей.
I веру свята:
Што не паспеў зрабіць — зраблю
I пражыву другую рату.

1962 г.

ВЕРА

Ул. Мяжэвічу