Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

То пралятаеш над ракою,
То зноў пытаешся сама,
Чаму ранейшага спакою
Hi днём, ні вечарам няма.

Здаецца, побач навальніцы
Грымяць i б'юць за сіні лес,
А гэта ж бліскаюць зарніцы
I ціха лопаецца бэз.

Мінаюць першыя трывогі —
I вось ты бачыш з-пад рукі,
Як разбягаюцца дарогі
Ba ўсе кірункі i бакі.
І ты становішся упарцей,
Нібы збіраешся ў палёт,
Нібы адна стаіш на старце,
А за спіной — семнаццаць год.

1964 г.

СУНІЧНЫ СОК

Праходзяць цёплыя дажджы,
Сляпыя, ціхія, грыбныя.
Ты рукі ў росах палашчы,
Пакуль аж сэрца не заные,

Суніцы спелыя збірай,
Пакінь на вуснах сок барвовы
I напрасткі, нібыта ў рай,
Ідзі у цёмныя дубровы,

Дзе пад дажджом i перуном
Іскрыцца i мігціць улонне.
Прапахнуць горкім багуном
Твае i шчокі, i далоні.

I я знайду твае сляды
На багунах i мокрых травах.
Калі ж ты вернешся сюды
Уся ў вясёлкавых аправах,

У кроплях сонца i дажджу,
У сініх пырсках навальніцы,
Цябе я болей не путчу
Адну па спелыя суніцы,

А за табою крок у крок
Пайду збіраць сунічны прысак
I пакаштую спелы сок,
Што на тваіх губах не высах.

1958 г.

ХМЕЛЬ

Гудзе у вербах жоўты чмель,
I млее ўсё ў ліпнёвым звоне.
Цвіце званец,
i горкі хмель
К зялёнай цягнецца кароне,

Паўзе па беламу ствалу
I кожны раз мяняе позу,
Нібыта ўзяў у кабалу
Ён адзінокую бярозу.

А мы з табою ў гэты дзень
Прытулку іншага не мелі —
Прыбеглі пад шырокі цень
I тут ад шчасця анямелі.

На роснай маладой траве
Пад тонкім i празрыстым хмелем
Здавалася, што ў галаве
Званочкі сінія звінелі.

Гады сплылі у забыццё,
I рэкі нават абмялелі,
А мы з табой на ўсё жыццё
У гэты поўдзень ахмялелі.

1963 г.

* * *

Як я жыў без цябе?
I не ведаў, што недзе на свеце,
За глухімі лясамі,
За сотнямі ўзгоркаў i меж,
Не на дальнім сузор'і,
A ў нас на планеце
Ты ў зялёным i ціхім
Завулку жывеш.

Як я жыў без цябе?
A маглі ж не сустрэцца ніколі,
За паўкроку адно
Аднаго абмінуць,
Разысціся, як сцежкі
Расходзяцца ў полі,
I не знаў бы,
За страту каго папракнуць.

Мабыць, трэба было
Праваліцца у пекла,
Траціць блізкіх, пакутаваць,
Мерзнуць, гарэць,
Ратавацца,
Каб лютая бура не ссекла,
Каб цябе
Пад Палярнаю зоркай
Сустрэць,
I пазнаць,
I адразу забыцца аб крыўдзе,
Каб убачыць праменьчыкі
У зрэнках тваіх,
Нарадзіцца ізноў
I паверыць, што прыйдзе
I збавенне, i шчасце
Адно на дваіх;
Падабрэць, памякчэць,
Назаўсёды скарыцца
Непадкупнай
Суровай тваёй чысціні,
Каб істоты тваёй адкрываць
Таямніцы,
Каб душу гартаваць на высокім агні.

Час ляціць i ляціць,
Завіруха завеяла скроні,
Пакідаюць насечкі
Гады на ілбе.
Я гляджу на цябе,
Я дзіўлюся i сёння,
Чым я жыў без цябе,
Як я жыў без цябе?..

1964 г.

* * *

Нас разлучалі вёрсты i гады,
I стылыя аснежаныя далі.
Мае дарогі, сцежкі i сляды
Зыбучыя снягі пазамяталі.

За пластам пласт лажыліся пласты,
Завеі скавыталі, як шакалы.
З усіх дарог вярталіся лісты,
А ты ішла, ты зноў i зноў шукала.

Ішла на поўдзень, захад i на ўсход,
Мяняючы кірункі i вакзалы.
Ляцелі дні, мінаў за годам год,
I сэрца шлях на поўнач наказала.

Неспадзявана, як у снежні гром,
Як у глухую поўнач промень сонца,
Нібы жар-птушка з вогненным пяром,
Ты да мяне ляцела на трохтонцы.

Шчаслівыя, да самага відна
Сядзелі мы, пабраўшыся за рукі,
I верылі, што толькі смерць адна
На свеце мае права на разлукі.

1964 г.

ПАВОДКА

Учора ноччу хрусткі іней
Яшчэ лажыўся на лугі,
А сёння у празрыстай сіні
Крутыя тонуць берагі.

I толькі макаўкі парэчак
Тырчаць з імклівае вады.
Разводдзе самых ціхіх рэчак
Зрывае з берага плыты,

Шпурляе тоўстыя бярвенні
На ледарэзы i быкі,
Галіны, трэскі i карэнні
Нясе у розныя бакі.

I сцежар леташні на мелі
Тырчыць, як мачта карабля.
Набракла гаркаватым хмелем
За дзень адталая зямля.