Сяргей Грахоўскі - Тры вымярэнні [Выбраная лірыка]

Я думаў — пачынаецца світанне,
У горад славы трапіўшы да дня,
А гэта на Малахавым кургане
Гарыць паходня вечнага агня.

1958 г.

ТРЫВОГА

Вайны няма, магчыма, i не будзе,
Калі зусім не звар'яцее свет,
Вайны няма, a паміраюць людзі
За сотні міль ад выбухаў ракет.

Імкліваю нячутнаю хадою,
Прыкінуўшыся снегам, ці дажджом,
Ці свежаю крынічнаю вадою,
Прыходзіць смерць неспадзявана ў дом

Яна паўзе у ранішнім тумане
То кропелькай, то чорным павуком,
То плешчацца у Ціхім акіяне
Спалоханым кстовым касяком.

Нябачаным праменьчыкам свідруе
Яна усё жывое навылёт,
Збівае з ног рыбачку маладую,
Спыняе сэрца радасны палёт.

Яна ляціць у снежнай крутаверці, —
Лупатая, сляпая, як сава.
I дзіўна, што дагэтуль востраў смерці
Яшчэ завецца «Востраў Ражджаства».

1962 г.

ВЕРА

Ул. Мяжэвічу

Ты помніш калючыя сінія зімы?
Ты помніш глухія сігналы адбою?
Ты помніш разлукі?
I толькі Радзіма
Была неразлучна, ca мной i з табою.

Здавалася, ўсё засталося ў мінулым,
I мы анікога на свеце не мелі,
Мы клікалі... Ноч азывалася гулам,
I белыя сосны ў трывозе нямелі.

Мы трацілі ўсё да апошняе ніткі,
I толькі ніколі не трацілі веры,
Мы чулі здалёку, як білі зеніткі
I білася сцюжа ў настылыя дзверы.

Нам сніліся часта гудкі паравозаў,
Дарога на фронт i свінцовыя буры,
Мы марылі разам прайсці, як Матросаў,
Апошнія крокі к чужой амбразуры.

Ніхто не паслухаў, ніхто не паверыў,
I дзеці забыліся нашы імёны...
Ад рання да ночы грымелі сякеры
I падалі наўзніч бярозы са звонам.

Нас бачылі толькі глухія дарогі,
Сляды замяталі суровыя зімы.
Мы ў дні адступлення i ў Дзень Перамогі
Былі неразлучны з табою, Радзіма.

Бо верылі ў праўду тваю неадступна,
Таму i жылі i любілі без меры
Трывогі, салюты, i дзень твой наступны,
I сілу тваёй непадкупнае веры.

1961 г.

СОН

Міколу Аўрамчыку

Ты рурскі пыл яшчэ не выдыхаў,
I, мабыць, сняцца па начах
Жывыя мошчы Янаў, Фрыдрыхаў
З адчаем у сухіх вачах.

I ваганеткі ў чорным змроку
Па штрэку, быццам па трубе,
Як прывіды з чырвоным вокам,
Паўзуць начамі на цябе.

Імчыцца клець, a канагонаў
Сякуць сырычныя бічы.
Ты дрот пілуеш, а з палону
Ніяк не можаш уцячы.

I толькі, як у жменьцы вугалю,
У душы агеньчык не пагас,
I мроіцца табе, што цуглі
Грызе не Тойфель, а Пегас.

Вільготных стоек дух смаловы
Дайшоў ад роднае зямлі,
I рыфма ў рыфму, слова ў слова,
Як куля ў кулю, увайшлі

I заіскрыліся радкамі,
Як трапяткі бікфордаў шнур.
Загаласіў, завыў гудкамі
Яшчэ дзядамі кляты Рур...

А ранкам белыя аблокі
I журавоў нясе вясна...
Пякельны Рур даўно далёка,
I толькі ў скронях сівізна.

1964 г.

* * *

Жыццё часамі мачахай было:
Сляпіла вочы, шчокі секла,
То праз чысцілішча вяло,
То зноў кідала нас у пекла.

А я не здаўся, не зачах,
Не набрыняў атрутай злосці,
Таму i сёння у вачах
Гараць іскрынкі маладосці,

Таму так прагна я люблю
Жыццё, людзей.
I веру свята:
Што не паспеў зрабіць — зраблю
I пражыву другую рату.

1962 г.

* * *

Кароткі век у чалавека,
А ўсё ж такі завецца век.
Адзін задоўга да паўвека
Ужо сядзіць сярод калек,

Штодня штурмуе медыцыну,
Да слёз даводзіць дактароў
I без усякае прычыны
Псуе сабе i людзям кроў.

Другі збірае горы хлеба,
Шляхі пракладвае ў Сусвет
I падае, як зорка з неба,
Каб сто гадоў свяціўся след.

1964 г.

* * *

Мы ўсё пазналі i прайшлі —
Пакуты, радасці, трывогу,
I жменьку роднае зямлі
Заўсёды бралі у дарогу.

Тае зямлі, што поіць нас,
Што пахне росамі i хлебам,
Тае зямлі, што не аддасць
Нікога ў крыўду без патрэбы.

Зямлі, што не даруе здрад,
Што ад няпраўды халадзее,
Што i ў пару вялікіх страт
Не траціць лепшыя надзеі.