Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Ці ўчула свой закот чало,
Ці ўжо сябе стаміла праца,
Мяне цікавіць пачало,
Якія сны ў магілах сняцца.
Перанасельнікі магілаў
Па колькі бачаць небасхілаў?

Сам ад сябе з дакукі лямантую.
Я знелюбеў табе,
Мая душа.
Цябе я абганяў, як бульбу тую,
Сахой тугі
І клаў на дно каша,
Каша, што сплецены
З лазы намераў
Ісці ў няволю, волю даць табе.
Я гэтулькі дарог сабе намераў,
А ты цяляткамі з зоркаю ў ілбе
Ірвешся з вытаптанай тлумам пашы
На іншыя, густыя мурагі,
Дзе ўжо цябе чакаюць берагі,
Да цёмных водаў
Шчокамі прыпаўшы.

Ные высока самалёт,
Як зуб сцямнелага неба.
Ноч захварэла
Забытай хваробай —
Паветранай трывогаю.
Небу да шчакі прыкласці
Грэнландыю трэба.

А як чалавек
Баліць Богу?

Жыццё маўкліва загоніць у вугал
Перад тым,
Як пакласці на кут.
Жывое дрэва счэрніць на вугаль
Халодны агонь пакут.

І як ні старайся ўкусіць
Свой локаць,
Ты мусіш палохацца
Тут,
Што мала надзеі
Там
Сесці на покуць,
Тут болей гарантыі
Легчы на кут.

Бальшыня сваякоў і сяброў
Перасялілася ў царства ценяў,
І з кожным годам часцей
Сустракацца даводзіцца з імі,
Гутарыць, смуткаваць, радавацца,
Як і ў гэтым жыцці калісьці,
У снах,
Што маюць трывалую памяць.

Гэта прыходзяць нагадаць пра сябе
Самота,
Старасць
І настойлівы напамін адтуль.

Не дужа, манашка-каплічка,
Чарнейся ў вячэрняй траве.
Па-ранішняму крынічка
Звініць —
Ёй імя Дамінічка.
У хаце крынічка жыве.

Не рупся, няпоўная брычка,
Каціцца па мулкай жарстве.
Майго развітання крынічка
Звініць —
Ёй імя Дамінічка.
У сэрцы крынічка жыве!

Як лугавіну каса ні жане,
Хоча адскочыць атавіца.
Ціхну, старэю —
І да мяне
Маміны словы вяртаюцца.

То вытыркаюцца з-за каптура,
То датыкаюцца пысамі,
То да цыбулінага пяра
Цягнуцца —
Земскія пісары.

Быццам адчулі,
Што без мяне
Ім заставацца сіротамі,
Стыць і гарэць
У сваёй старане
Разам з чужымі чародамі.

Дзелімся мы й навіной і віной,
Тужым з вушацкімі доламі.
Я не знікаю,
Бо нада мной
Маміны словы — анёламі.

Цётка Марыя —
Цёзка біблейскай святой,
У дзявоцтве Міцкевіч,
Як бальшыня вяскоўцаў
З лясной Кавалейшчыны,
У хаце, выстуджанай слатой,
Печ зацепліла —
І з коміна, ад вятроў азалеўшага,
Пайшоў на вуліцу дым.
А цётка Марыя засталася
Пры катлах, пры патэльні,
Пры чапяле.
І, парушыўшы досвіткавы інтым,
Шоргат, бразгат, грукат
Акрэсліўся на святле
Засквараным рухам.
Цётка Марыя грэе хату
І варыць варыва.
Дым вырываецца з коміна,
Як уздых.
Цёзка біблейскай святой
Грэе неба і ў небе хмарыва.
З раніцы клопат пра ўсіх.

Хачу пабыць на перавозе,
Каб перавознік малады,
Не вымаклы ў будзённай прозе,
Бы ў песні той,
Мае гады
Зноў перавёз на ціхі бераг,
Як маладзенькіх жарабят,
На бераг,
Дзе ў сваіх намерах
Святлее ўночы зарапад.

Каб зрання
Вымкнула старанне,
Каб чуць,
Як з восеньскіх такоў,
І нецуглянае іржанне,
І цокат цупкіх капытоў.

Ды, конюх радасці кароткай,
Чакаю свой табун дарма.
Стаю ў руках з пустой аброткай,
А перавозніка няма…

Туман наклаў сырое вета
На вецця перасохлы ўзмах,
І кроў зарэзанага лета
Распырскаў шарахлівы мак…

Адсырэў ў аблоках ветах.
Уцякаюць ад навальніцы
Конікі на веласіпедах —
Толькі часта сакочуць спіцы.

Для хмар
Над дахам ці над вольхаю
Дождж і пажар
Шумяць аднолькава…

Вершы,
Што каменьчыкі марскія —
Мокрыя зіхцяць на далані.
З далані іх захапленне скіне —
Шэрым сохнуць сумна ў глушыні.

Слава,
Быццам з хворасту агонь,
На якім і бульбу не зварыць, —
Хутка загарыцца і згарыць.
…Толькі прысак ападзе на скронь.