Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

А можа, яна
Мяне носіць?

Сапернік вечнага Тварца,
О скульптар,
Дужы глінамесец,
Зляпіць ці можаш
Поўны месяц
Ці хоць бы веташок з канца?

Ты з гліны месіш продкаў прах,
Як заўважаў Хаям цвярозы.
Табе чалядніцамі крозы,
Табе дарадцам боскі страх.

Гарнушкі, міскі ды гаршкі,
Вядома, ў гаспадарцы трэба.

Ды атрымай заказ ад неба
Ты на бажкоў і веташкі!

«Прыйшлі канцы к гародам» —
Прыйшлі з Вушачы словы.
Як на паўдзён каровы.
І вочы есць куродым.

Бязладзіца ў гародах —
Ва ўсіх гадах мінулых.
Спяць шулякі на шулах.
Дождж сохне ў азяродах.

Бязлюдзіца ў гародах —
Тваіх усмяглых летах.
Яшчэ нязніклы ветах —
У небе смутку продых.

Гаротнасць у гародах —
Тваіх апалых вёснах.
З усмешкаю на вуснах
Пачуў халодны подых.

Зайздросцячы чародам,
Пашлі хоць думку ў вырай.
Будзь сам сабе апірай.
Прыйшлі канцы к гародам.

Маладзенькім яблынькам тваім
Б’ю чалом,
Як спелы яблык долу,
За дары з зялёнага прыполу.

Мы садамі ўсохлымі стаім,
Каранямі мерзнем ад падзолу.

Дружа мой з вушацкае пары
Той, дзе сум
Здаваўся лёгкай ношкай,
Той, дзе хцівасць
Адзічэлай кошкай,
Помніш,
Не тачыла кіпцюры.
Там ні гуку ў цішыні старожкай.

Яблык кожны ў кулаку цвярдым
Сціснуў цёмнай ісціны зярняты.
Кожны яблык сам сабой заняты.
Таямніца яблыні і ў тым,
Што сваёй усім хапае раты.

Яблык падае —
І мы за ім…

Tibi et igni — табе і агню,
Не папраўляю лаціну.
Попелу дзьмушку на вецер ганю,
Рыфму спыняю ля тыну.

Стыну,
Пакуль дагараюць радкі,
З тыну
Ганю павуціну.
Грудкі твае нагадалі грудкі.
Гнаць мне ганкі па віціну.

Сцісне віціна ў цяжкую далонь
Мокрыя пальцы бярвення.
Можа, пакіне агонь
Абалонь.
Неба ахопіць барвенне.

Будуць палаці палаць.
Насланню
Жах спалатніць палатніну.
Tibi et igni — сябе не віню,
Клічу на змову лаціну.

Homo homini lupus est —
Словы не прыскакалі з лесу,
З кіпцюроў сталёвых прагрэсу
Вырываўся канкрэтны змест.

Чалавек чалавеку воўк,
Воўк у лес глядзіць, як вядома.
І ваўчэе, карчэе homo.
Навісае цяжка дамок–
лаў меч,
І, нібы на фэст,
Распаўзаюцца з цемры жахі
У крыві па самыя пахі.
Homo homini lupus est.

Я лёгка сябе пачуваю —
Ні славы, ні грошай няма.
І радасць надзіва жывая
Вяртаецца ціха з найма.

Старалася ў наймітках
Радасць,
Цярпела прыгнёт і прымус
За хлеба надзённага кус,
Чакала, што нехта
Дабра дасць.

Бо радасць —
Жабрачка святая,
Як мае,
Хутчэй раздае.
Туга неабдымна сытая
З закутка глядзіць на яе.

Сядзіць на куфрах
Ды на клумках
І толькі зайздросціць туга.
Шкада адламаць пірага —
Скупая і ў кумках, і ў думках.

Адчай за ракою рыкае —
Бугай гэны ўсіх забадзе.
Вясёлая радасць чакае,
Каму засмяяцца ў бядзе.

Хрыстос васкрос! — і ўваскрасае
Душа, што смутная была,
І з цвёрдай веры выкрасае
Усмешку добрую святла.

Хрыстос васкрос! — лягчэй нябёсам
Трымаць аблокі дум цяжкіх!
Хрыстос васкрос! — спаткацца з лёсам
Дазволіў міг, стаіўшы дых.

Хрыстос васкрос! — грэх цёмны плача
І не саромеецца слёз.
Расцвіў з вярбою кій жабрачы.
Хрыстос васкрос! Хрыстос васкрос!

Гадавыя
Прайшоўшы свае паравіны,
Сад вушацкі мой
Чуе хаду халадоў:
Караніны ў зямлі,
У нябёсах галіны,
Ствол хавае сляды
Адбалелых гадоў.

А прымаўка гэтая яўна старая,
Вякамі задымленая, як загнет:
Бог не гуляе,
А свет мяняе.
Але не дужа мяняецца свет.

А раптам Бог у сваю ахвоту,
Каб не старэць,
Каб адпэндзіць спакой,
Такую прыдумаў сабе работу,
Якую не здужаць
Людской талакой?

І ціснуць нашы грахі камянямі,
Не полецца нашай ляноты гарод.
Па прыкладзе Бога
І мы мяняем
Гаршкі на гліну
Ці наадварот?