Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Нарэшце і я ў тым веку,
Калі ўжо не верыш,
Што выйдзеш з вады сухі,
Калі залічваюцца чалавеку
Ягоныя ўсе грахі.
Бо стаяць перад Госпадам мне,
Як на завозным млыне,
З грахамі,
Быццам з тымі
Непустымі мяхамі,
Непачутым у гамане…

А свечкі ўсе васковаабавязаныя
І ўсе павінны ў воску адслужыць,
І ўсе адной суровай ніткай звязаныя,
Як доляй той,
Што з полымем дрыжыць.

Па крапіве, па лотаці, па блёкаце
Са старасветчыны ступае страх.
Самаасвечаны стаіць на покуці
Васковы посах у апошні шлях.

Колькі разоў засынаем,
Гэтулькі й паміраем,
Прывыкаючы да вечнае
Нематы й глухаты.
У гэтым свеце мы,
Гараджане й сяляне, —
Усе паміране.
Памірацьмем,
Каб не баяўся той свет,
Што застанецца пусты.

«Дзюравы камень» —
Скамянелы бог
Дажджоў густых,
Прыплоду ды старання.
Хто да яго даткнецца, акрыяе.
Сваю карону лось кладзе да ног
Яму.
І папараць кахання вяне.
Цвярдое цемя ацяняе мох.

У ямінцы стае жывой вады.
Чарпнеш —
І памаладзеюць вочы.
І ўявіцца,
Што хоча рух прарочы
Перахітрыць паганскі дух бяды.
Балота зыбістае ў перакроччы —
Хацелі з твані вырвацца сляды,
Ды трэці певень быў пяяць ахвочы.

Халодны госць халоднай айкумены
Трымае страх за пазухай каменнай.

Старасць —
Багавейнае старанне
Выстарацца —
Значыць пастарацца
Старасці капрызнай падабацца,
Бо абы-каго чакаць не стане.

На цябе, нялюбага, не гляне,
Да другога, дарагога, пойдзе.
Бохан моцы, спечаны на подзе,
Паднясе яму ў замілаванні.

Старасць —
Пераборлівая скнара —
Ведае свой талент дасканала.

Унучка —
Першы званочак, які
Напамінае шчасліваму дзеду:
Звыкайся пакінуць зямную бяседу,
Збірайся да гурту Дзядоў нацянькі.

Дзяды маюць ласку
Наведаць радню
На адпаведнае даўняе свята.
Б’юць дзіды лядовыя
Цемру зацята,
Каб звідніць дарогу
Наступнаму дню.

Калі не з Траецкімі па вясне,
Дык хоць жа
Са Змітраўскімі Дзядамі,
Як дзікі дзядоўнік,
Што ссохне з гадамі,
Наведаю кут,
Дзе чакаюць мяне.

Хоць колкі сяннік,
Напіханы журбой,
Пасцелюць Дзяды —
Іх завуць Асяніны —
І сон недаснёны
Расчыніць дзвярыны,
Сарваўшы
Замовы зімовы прабой.

У свата цераз плячо,
На покуці на абразах,
На крыжах на магільніках,
На раздарожжах,
На смутных вачах,
На вясёлых вазах
Ручнік — ілляная дарога
У цёплых слядах
Ног босых Божых.
Грэюцца на ручніках караваі,
І нябожчык на ручніках
Адплывае
У вякі.
І зямля,
Яшчэ ўсё сырая,
Расу выцірае
Ручніком, які
Сівярáць скразнякі…
Ручнік прыручаны
Давярае
Негаваркому руху рукі.

Жыццё — пераезд з небыцця ў небыццё
Таму й дзень наступны — як вызваленне,
Таму ж і ўначы пачуваешся,
Як у абавязковым астрозе,
Таму й дзякуеш загадзя
За дамавіну лясам,
Таму й дрыжыш рыбаком
Над ветрахвостым уловам,
Таму й не маеш упэўненасці вяртацца.

Унесла мне ў суботу Дамінічка
Свянцоную запаленую свечку.
А заўтра свята яснае —
Вялічка.
Святло сваю
Прадоўжыць з цемрай спрэчку.

І сонейка — чырвонае яечка —
Знясе святая раніца ў аблокі.
Унуччыны анёлкавыя крокі
Пяюць.
Дрыжыць нутром гарачым свечка.

І хочацца памаладзець хадою,
Дастаць ручнік —
Хай куфру крыкне вечка, —
Памыцца з міскі летняю вадою:
На дне ляжыць
Свянцонае яечка…

Смага нажытку зайздросніка смажыць
Болей і болей нажыць.
Толькі не думаюць хціўцы, што нажыць
Доўга не ўлежыць,
Далей пабяжыць.

Ці да суседа,
Што дзецьмі, як бобам,
Густа абсыпаны,
Ці да кумы,
Што са сваім мужыком-дзецяробам
Хоча дажыцца да цёплай зімы.

Вечнае што?
Толькі вечнасць нямая,
Ды не таму, што няма языка,
Проста з імгненнем жадання не мае
Гутарыць,
Нават шкадуе кіўка.

Госць,
Казытнецца касою твой карак,
Век твой пазычаны ледзьве ліпіць.
Вечнасць душу,
Як ад свечкі агарак,
Возьме тваю,
Каб спачатку ляпіць.