Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Горад — тая зямля,
Якую падахвоцілі
Даганяць небасхіл.

А небасхіл там,
Дзе лес, поле, рэчка
Яшчэ на волі.

Пад’езды ў цёплых воллях, як страх,
Пераварваюць чуткаў дыету.
Спрабуе акрэсліцца Млечны Шлях,
Як вуліца запыленая Сусвету.

Снег толькі-толькі выпаў
І на ляту
З халоднай прагай выпіў
Гаркоту, чарнату.

Снег прыглушыў вітрыны,
Смех у двары,
І ягадаў рабіны
Нерастаптаны страх.

Закот гарыць крывава —
Да знебыцця,
І палазня крывая,
Як лінія жыцця.

Цемра хрыпне
Злоўленай варонаю,
Горад ціхне,
Быццам бохан надламаты.
І самотнеюць
Безабаронныя
Вуліцы,
Дзяўчаты,
Тэлефоны-аўтаматы.

Ціха ад піўняка да турмы.
Шчокі горада ветрам паголены.
Як хранічныя алкаголікі,
Закадзіраваны дамы.

Гораду сняцца
І негарадскія сны —
Загарадныя,
Прыгарадныя
І з даўніны —
Местачковыя,
Пулятыя, стракатыя,
Як палотны мастачковыя;
І вясковыя,
Васковыя,
Кужэльныя й шарачковыя,
Дзе гнецца маладзік
Над стрэхамі,
А маладзіца
Над лехамі
Урачкоўвае.
Ноч думкі скаромныя
Параскоўвае,
Ды «Хуткая дапамога»
Ад болю завойкае.
Збялеецца дасвецце
За вокнамі,
Як малако парашковае.

Захацелася urbi
Пакачацца ў гурбе,
Абцерусіцца,
Абеларусіцца.
Дзе конь качаецца,
Там поўсць астанецца,
Дзе слова заручаецца,
Там кігіча чаіца.

Зажадалася orbi
Пабыць у торбе
Ды патупаць па ворбе.
Дзе слова ступіць па раллі,
Там ходзяць з песні жураўлі.

Гораду й свету
Доўгія леты!

Кабета надумала піва варыць
(Ад мамы помню показку гэтую),
І будзе да хмелю яна гаварыць:
— Сто год
Хай твой род і зімуе й летуе!
Ты ў піва за кума,
Чубаты мой хмелю,
Дарадца застолля адзіны.
З цябе ж і вяселле,
З цябе ж і пахмелле,
Ігрышчы, гульбішчы, радзіны.

А хмель паварушвае кутасамі,
А кутасы ў рукі просяцца самі.
Кабета ўзлезла на дуб
І гала
На піва хмель
З асалодай ірвала.
Ды не ўтрымалася,
Рухнула з дуба.
І ўсё кабеце стала нялюба.
І хмель хвалёны,
Яшчэ зялёны,
Аж пажаўцеў,
Як пачуў праклёны:

— Ты звадыяш,
Зелянейшы ад змея,
Твой дух адно што чмурыць умее.
З цябе блазенства,
З цябе шаленства,
З цябе махлярства,
З цябе курвенства…

Шпарчэй падганяю
Радкоў чараду маю
І зноў пра паэзію
Сумна думаю.

Паэма, закончаная толькі што,
Толькі, нібы дзяўчына, з якой быў
Толькі што блізкі:
І вочы сыплюць яшчэ
Бессаромныя ўзбліскі,
І цела перасмыкаюць яшчэ
Нецярплівыя колькі.

Чайнік з забінтаванм носам
Разлівае зялёны чай.
Пацвяліць завейны адчай
Замігцелася белым восам.

Сырадойна дымяцца горы.
Снег няўпэўнена растае.
І з нагоды
Лагоды тае
Чай дыміцца ў зялёным гуморы.

Тут, як з сябрам,
Сустрэўшыся з лёсам,
З вышынёй яго заручай.
Хай смяецца бяседы ручай
Душным краскам,
Скрушным нябёсам.

Разлівае зялёны чай
Чайнік з забінтаваным носам.

Замчышча — як бульбяная яма.
Уздрыгвае Касплі халодная свечка.
На магазіне «Прадукты» аб’ява:
«Прадаецца маладая авечка».

У далечы глуха, як у сычоўні.
Берагі пагойдваюцца аблачынна.
Палошча бялізну,
Стоячы ў чоўне,
На сярэдзіне плыні жанчына.

Мужчына човен вяслом трымае.
І сушыць хвост на карме сабака.
У слядах дажывае
Вада дажджавая.
Сагрэцца не можа ніяк імжака.

Дзягай маланкі
Хмару не перапсюрыш.
Не хмурыцца неба стараецца шчыра.
Па бульбянішчы
Дыбае ў ботах Сураж.

Суравейна.
Самнасамна.
Сыра.

Як з небасхілу маладзік,
З крывіцкіх местаў і мястэчкаў,
Не распачаўшы
З лёсам спрэчкаў,
Калі
Яўрэйскі профіль знік?

Мне не хапае дружбака,
Суседа, лекара, дарадцы.
Бяседа стала папярхацца,
Як п’яніца ад першака.