Рыгор Барадулін - Евангелле ад Мамы

Без коміна няўтульна хатцы,
А небу —
Без маладзіка…

І здасца, журыцца няма прычыны.
Хлапчо,
Ці анёлак з цёплага раю
Кусае мёд з адломка вашчыны,
Нібы на губным гармоніку грае.
Лісцё не апала —
Яшчэ не паспела —
А восень абласавацца паспела.

Трамвайшчык
Голасам адсырэлым
Аб’яўляе:
— Трамвай на возера йдзе…
Калючым дротам дажджу
Дзялянку горада
Угароджвае восень.

У памяць пастановай не ўвайсці,
І гнеў людскі
Гранітам не зацерці.
Як сумна ўзносяць помнік
Пры жыцці,
Дык зносяць з веласялосцю
Пасля смерці.

Нахабна зіркне малады,
Як сам ты
З тых гадоў забытых,
Дзе ў роспытах і перапытах
Іне задумваўся тады,
Што й на цябе калісці так
Зірне юнак,
Як на старэчу.
Ну вось, і прычакаў сустрэчу!
Хвалі, жабрак,
Сваю галечу,
Дзе ззяе золатам мядзяк.

Ты па інерцыі адно
Смыліш яшчэ
Ў цяперльца служкай,
А час цябе
Жарынкай-дзьмушкай
Здзімае, як і ўсіх,
На дно.

Урэшце ўсё сатрэцца,
Патухне медзяком.
На схіле год сустрэцца
З забытым юнаком,
З чубатым і насатым,
Няўклюдным, вінаватым —

Хачу сустрэцца ціха,
Сам-насам памаўчаць,
Адыдуць гнеў і ліха.
А ўсё наноў пачаць.

Захочацца сустрэчы.
І палец качарга
Загне ў гарачай печы,
І выць па-чалавечы
Пачне туга.

Хачу на быстрай рэчцы
З самім сабой сустрэцца,
Зноў сынам называцца,
Рунець, красаваць, налівацца…

Чыстыя ад гаманы й маны,
Дзе толькі не палуналі
Словы ўсявышнія?
Пахнуць яны
Снамі ды палынамі.

Вешчыя сны
Адасніліся нам,
Зніклі калыскі чаўнамі.
І засталося цяпер палынам
Раскашавацца над намі.

А ўсмешка б’е нуду,
Як пуга пастухова.
Расчэсваць бараду
Звыкаю паступова.

Лагодна час брыдзе,
Ўцякаюць прэч абразы.
Здаецца, ў барадзе
Растуць на ўсё адказы.

І сцені на сцяне
Праходзяць чарадою.
Пытанне: «Быць ці не?»
Таксама з барадою.

Нашто шукаць брады,
Як рэчка перасохла.
Наяўнасць барады
Змушае філасофстваваць.

Ні пад чыю дуду
Не след збіваць падковы.
Расчэсваць бараду —
Занятак разумовы.

Каб ашукаць бяду
І заставацца з краю,
Расчэсваць бараду
Усім рашуча раю!

Пяро! Паперу леш,
Чарніла цэбар выпі.
Рыпі, бо ў рыпе лепш
Зайсціся, чым ва ўсхліпе.

Рып змоўніцкіх дзвярын
І крокаў рып на снезе.
І рып —
Аж да жмурын! —
На маладым начлезе.

Хапала й чарнаты.
Страх рупіўся ўтрупела.
Ды ні на кога ты
Употай не рыпела!

Дыхнула блізкасцю з пакоя.
І ты канкрэтная…
І мне
Так захацелася спакою,
Каб там з табой,
З адной табою,
Быць у магчымай старане,
Дзе можна прачынацца разам,
Задуманыя бачыць сны,
Дзе сад
І плот з патайным лазам,
Дзе, непадлеглая абразам,
Адчуе радасць смак віны.
Але…
Пра гэта іншым разам.

Скруціў вятрышча ялінавы млён,
Не дамалоўшы парошу ў муку.
Залістападзіла.
Скалануўся клён:
Дрыгатлівы агонь
Павесіўся на суку…

Ступаю па лістах,
Што па слюдзе,
Так і не ўгледзеўшы,
Як дзень паменеў.
Паперадзе
Мой цень бязгучна йдзе,
Напамінаючы
Пра царства ценяў…

Па авечках тужаць ваўначоскі.
Весялей па бруку скача воз.
Горад рос, як горб,
Заплеччу ў вёскі
І, нарэшце, вёску перарос.
Як спытаць,
У згодзе ці ў кляцьбе
Вёска пачуваецца ў гарбе?

На гараджан, як на штукароў,
Глядзяць задуманыя вяскоўцы.
Праспект страшнейшы за цёмны роў.
Роў пераскочыў
І будзь здароў.
Сцюдзёна — плечы давер ватоўцы.

У склепе — бульба, сала ў хляве,
У лесе дровы, вада ў крыніцы.
А клёк вядома дзе — ў галаве.
У вёсцы
Пакуль чалавек жыве,
Яму ад клопатаў не адбіцца.

А гараджане ўсе штукары,
Аруць і сеюць ля тэлеэкрана.
Яны, як тыя дрэвы ў кары,
Незагароджаныя двары
Пільнуюць,
Распусціўшыся рана.