Канстанцін Бандарук: Адзінае на патрэбу

Калі аднак брудная прыемнасьць канчаецца самаагідай, а сапраўднага задавальненьня нельга спазнаць у маральным бязладзьдзі, дык адкуль у нас такая цяга да брудных прыемнасьцяў? На гэтае пытаньне можна адказаць пытаньнямі: а чаму больш нас зачароўвае моц грошай і гвалту, чымсьці моц любові, якая перамагае нават сьмерць? Чаму свабода больш асацыюецца з усёдазволенасьцю, чымсьці з разбуджваньнем у сабе ўтоеных здольнасьцяў да дабра? Чаму наша годнасьць часта значыць для нас менш за чалавечыя ацэнкі, кар’еру або выгаду? Мабыць таму, што проста нам не хапае розуму і таму лёгка паддаемся ілюзорнай прывабнасьці і нагаворам зла.

Напэўна можна цешыцца з прыемнасьцяў і дзякаваць за іх Богу, але ці выпадае нам шукаць прыемнасьцяў, нават калі яны плывуць з сапраўднага дабра? Тут неабходны глыбейшы роздум. Наш сябра дарагі нам не таму, што прабываньне зь ім дае прыемнасьць, але прыемна нам зь ім прабываць таму, што ён нам блізкі. Не на тое вучымся, каб атрымаць дыплём, але папера будзе афіцыйным пацьверджаньнем таго, што студэнцкія гады не былі намі змарнаваныя. Гэтак-жа справы маюцца і з дабром, і з прыемнасьцю, якая з дабра вынікае. Трэба перш за ўсё шукаць дабра, а прыемнасьць зьявіцца як быццам машынальна, бо дабро зьяўляецца дабром незалежна ад таго, ці ўдалося спазнаць яго смак. Гэтак-жа і зло застаецца злом незалежна ад таго, ці прыносіць брудную прыемнасьць.

Для верніка найвышэйшым і канчатковым дабром зьяўляецца прабываньне з Богам і няма большай прыемнасьці за тую, якая выплывае з удзельніцтва ў любові Божай. „Скаштуйце і спазнайце, які салодкі Госпад”, — усклікаў Давід (Пс. 34, 9). „Вы паспрабавалі, што Госпад добры”, — пісаў Апостал Пётр (1 Пятр. 2, 3). Гэтая прыемнасьць часткова даступная ўжо ў гэтым жыцьці, хаця поўнасьцю выявіцца ў будучым: „Чаго ня бачыла вока і ня чула вуха, і што не ўзыходзіла ў сэрца чалавека, тое Бог прыгатаваў любячым Яго” (1 Кар. 2, 9).

Трэба нам таксама разьмяжоўваць прыемнасьць і шчасьце. Людзі імкнуцца да шчасьця і спрабуюць яго знайсьці ў прыемнасьцях. Спорт, тэлебачаньне, ежа, піцьцё, падарожжы, закупкі, сэкс — гэта прыемнасьці, да якіх людзі імкнуцца. Усё гэта само ў сабе ня мусіць быць дрэнным, але робіцца такім, калі чалавек атаясамлівае іх са шчасьцем. Шчасьце — гэта нешта трывалае і нязьменнае, а прыемнасьці — кароткачасовае ўзбуджэньне пачуцьцяў. Шчасьце не заключаецца ў прыемным уражаньні ад смаку, нюху або зроку, але ва ўнутраным перакананьні і веры. Для верніка шчасьце — радаснае перакананьне аб збаўленьні душы і дараваньні грахоў. Хто мае такую ўпэўненасьць, той крыху скаштаваў сапраўднага шчасьця. Трывалы супакой сэрца замацаваны ў праўдзе зьяўляецца тым скарбам, якога ня ў змозе замяніць эрзац усіх прыемнасьцяў сьвету.

Ад чутак пра рэінкарнацыю, пераўцялесьненьне, проста немагчыма адагнацца. Аб тым, што нехта ў гіпнозе пацьвердзіў, што некалі быў кітайскім мандарынам, потым францускім шляхціцам, затым сто гадоў пазьней жаўнерам у іншай краіне або рабочым у ангельскай фабрыцы ў мінулым стагодзьдзі пішуць ня толькі несур’ёзныя газэты. Наслухаўшыся і начытаўшыся пра рэінкарнацыю нават некаторыя вернікі пачынаюць верыць тым, хто цьвердзіць, што існавала гэтак званае пятае Евангельле, ёсьць копцкая Біблія, якія адназначна гавораць у карысьць рэінкарнацыі. Акрамя таго, нібыта ў 4—5-м стагодзьдзях Евангельлі былі перапрацаваны і нават у агульнапрынятай Бібліі ёсьць месцы, якія не выключаюць магчымасьць рэінкарнацыі. Гэта словы Нікадыма пра паўторнае нараджэньне (Яан. 3, 3), затым фрагмэнты Евангельля паводле Лукі (9, 19) і Мацьвея (16, 14), дзе на пытаньне Ісуса: за каго ўважаюць Яго людзі, Апосталы адказалі, што „адны за Яана Хрысьціцеля, іншыя за Ілью, яшчэ іншыя за Ерамію або за аднаго з прарокаў”. Таксама і Ірад ня меў упэўненасьці, ці Хрыстос не Яан Хрысьціцель (Марк. 6, 14-16; Лук. 9, 7-9). Шмат каго застанаўляе фрагмэнт Евангельля: „Ілья прыйдзе раней і падрыхтуе ўсё... тады вучні зразумелі, што гаварыў ім пра Яана Хрысьціцеля” (Мацьв. 17, 11-13). Нарэшце аздараўленьне сьляпога ад нараджэньня (Яан. 9, 2-3). Застанаўляе таксама пытаньне Апосталаў: „Равьві, хто зграшыў, што ён нарадзіўся сьляпым — ён сам ці бацькі ягоныя?” Калі-ж ён мог заслужыць на сваё калецтва, як ня ў іншым уцялесьненьні. І хаця адказ Хрыста быў адмоўны, дык выразна Ён не запярэчыў такой магчымасьці. Чарговым аргумантам у карысьць рэінкарнацыі зьяўляецца Страшны Суд. Прыхільнікі гэтай тэорыі цьвердзяць, што гэты суд неабходны, таму што гэта ўсеагульны суд, ацэнка ўсіх уцялесьненьняў.