Рыгор Барадулін - Журавінка

Ужо не раненька,
Не страш пагрозамі,
Ты хлопец п'яненькі,
А я цвярозая.

Ну як з табой мне быць,
Ты, мой міленечкі,
Умееш ты хадзіць
На чацвярэнечках.

З табой нам не гуляць
Густым бярэзнікам —
Ты любіш начаваць...
У выцвярэзніках...

Па жончыных прысмаках
не ўздыхай,
Даверся лепей носу,
нос не вешай.
Сусаніным
ідзе Рыгор Няхай,
Дзе пахне ўладна
смажанінай свежай.
Настрою хмурага
адкінь башлык,
Арэхі лушчы,
злосны перац трушчы.
Сквярэцца без датацыі
шашлык
На лютых вугалях
на ўласным тлушчы.
Здымай з бутэлькі
ўпартую чалму —
Шкляны халат
нявінны мае колер.
Буксуе,
сам не ведае чаму,
Ішак —
чатырохногі мотаролер.
На протары
кавалак барана —
Бяры яго зубамі,—
як са шпагі.
Сквірчыць у роце,
хоць глыток віна
Ён просіць,
захлынаецца ад смагі.
Усюды восень
смажыць шашлыкі,
Ад дыму сіне
над Таджыкістанам.
Завоблачны Памір
i кішлакі
Ад паху захмялелыя
хістае.

Сонца,
горы не экрань.
Рань.
Баркас,
спі.
Справа —
горад Ленкарань,
Злева —
Каспій.
Гэта я ў якім баку,
Сам не помню.
Першы раз пасля Баку
Бачу пойму.

Кругам ходзіць галава.
Захлынае
Ранішняя мурава,
Сакаўная.

Лашчу шэрыя стагі
Прагным вокам.
Не завыць бы ад тугі
Шэрым воўкам!

Верыць з раніцы сабе
Не бяруся.
Можа, проста я ў журбе
Ў Беларусі?

Ці за ноч даўгую, бач,
Покуль спаў я,
Туі выраслі ля Ўшач,
Нават пальмы?

Дзе ж бары маглі тады
Затуліцца,
Замялі свае сляды —
Hi ігліцы.

He сказалі:
— Досыць зім,
Лепей поўдзень!
Мы
у вырай не ўзляцім —
Значыць,
пойдзем.

Каспій
ад пустынь-разяў
Збег упрочкі,
Бег —
аж вымытых не ўзяў
Hi сарочкі?

І ў азёрнай старане
Пахне нафта?
Бачыць гэткае i ў сне
Ці не
надта?..

Край,
красой без лекаў рань.
Змрок,
Рака,
спi.
Прачынайся,
Ленкарань!
Не cпi,
Каспій!

Настрой па сонцу выверы.
З вясёлай галавой
Ідзі на золку ў Скрыверы
Зялёнаю травой.

У студні дрэмлюць сіверы.
I весніцы услед
Засмягла склыгнуць:
— Скры-ве-ры.

Прывет,
зялёны свет!

Хмурынка б'ецца чаіцай.
Уецца дыму хмель.
I Даўгава спяшаецца,
Як удава ў пасцель.

Імчыць сабе да Балтыкі
Гуллівая Дзвіна.
— Зямлячка,
што за пал такі?..
Але маўчыць яна.

Узгоркамі, нізінамі
Хаваецца з вачэй.
Ад нафты хоча, сіняя,
Адмыць сябе хутчэй.

Паважнымі персонамі
Дубы ля берагоў,
Прапахлі сцежкі сонныя
Дрымотай мурагоў.

А заўтра ж ноч купальская.
Галіну, дуб, нагні!
У ціхім сэрцы паляцца
Ласкавыя агні.

Пад ранне месяц скрывіцца,—
Цыганская душа.
Пад ранне ўбачаць Скрыверы
Яго на дне каўша...

Джыгіт-цягнік,
імчы наўскач!
Шапчы скале,
скала!
Прыпынак пяць хвілін,
хоць плач.
Прабач,
Махач —
Кала!
У горь! цягнуцца з далін
Атары туманоў.
Курлыча жураўліны клін:
— Дом пакідаем зноў.

Да ачагоў
паслаў Каўказ
Папахі,
шашлыкі
I рогі гнутыя для вас,
Раўніўцы-вахлакі.
Хоць шыбіну рукой крані,

Спатнелую ад рос:
Ці гэта горац на кані,
Ці пачак папярос?

Джыгіт-цягнік,
цягні з усіх —
Яшчэ далёкі шлях.
Мы душымся ў купэ сваіх,
Як пеўні ў кашалях.

Да рэчкі йдуць таполі,
як
Гаранкі за вадой.
Вушамі хваліцца ішак
(Абы не галавой!).
Гэй, сонца,
хмары разгані,
Смугу начы сатры.
Гараць прывальныя агні,
Раскінуты шатры.
Ля грознай крэпасці былой
Бадзягі-цыганы,
Mo хочуць авалодаць ёй
Аблогаю яны.
Імчыць наўскач
цягнік-джыгіт,
Не стомлены зусім.
I Каспій,
як вясёлы гід,
Смяецца добра ўсім...

Язык да Кіева давядзе,
Аўтобус дамчыць у момант.
Багдан Хмяльніцкі,
Крашчацік...
А дзе
Лаўра?
Пытаем, вядома.
У Кіеве быць i яе не пабачыць?!
Такога нельга сабе прабачыць!
Бабкі, прабабкі
Ішлі пехатой,
Ішлі месяцамі
Да Лаўры святой.
Давалі зарок.
Халадалі, пасцілі,
Каб ix ацанілі,
Грахі адпусцілі.
I вось мы, нарэшце,
Ля Лаўры слыннай.
З нас кожны бязгрэшны,
З душою нявіннай.
Тут ад мірской мітусніны
Схоў.
Вінен,
Дык лахі пад пахі!
За браму зайшоў —
Палова грахоў,
А рэшту —
Адпусцяць манахі.
Тут іншы выходзіў
З вады сухі,
Другі —
На дно ішоў,
Як палена,
Дзямідаву
Адпусцілі грахі
Аж да апошняга, пэўна,
Калена.
За тыя для храма бязгрэшна
Пліты,
Што грэшнікамі былі
На Урале адліты.
А пліты гладкія,
Як мазалі.
Па сходцах
У падзямелле сходзім.
Ідзём,
Па-сучаснаму мысліць калі,
У метро
Дванаццатага стагоддзя...
Каб глянуць на мошчы,
Спускаемся доле.
А пад сонцам даверлівым
На Падоле
Салаўі заліваюцца
Так няшчадна.
...Так мошчы б чынуш
Захаваць для нашчадкаў.
Няхай бы паказвалі
Гордыя гіды
I ў душах будзілі
Паболей агіды.