Сяргей Грахоўскі - І радасць i боль

Пяюць дзяўчаты «На купалле»,
Вядзе «Паўлінка» карагод.
Начамі для пустое залы
Ідуць спектаклі круглы год.

I сэрца юнага акцёра
Дрыжыць страдой на цеціве,
Бо ў гэтых сценах, як i ўчора,
Душа Крыловіча жыве.

Купалаўцы! Жывы Купала
Да вас ідзе з крутых дарог,
I ружа ўдзячнасці упала
Паэту да стамлёных ног.

Даўно акцёры i актрысы —
Краса бацькоўскае зямлі,
Без воплескаў не за кулісы,
A ціха ў вечнасць адышлі.

Ізноў ідзе на змену змена,
Не моўкне воплескаў раскат.
Нябачныя вядуць на сцэну
Купалаўцы купалянят.

Знікаюць сведкі шчасця i пакут,
Завея замятае след за следам,
А я дасюль вяршу суровы суд
Сам над сабою, без прадажных сведак.

Дапытваю сябе пра кожны крок,
Пра кожнае зняваяшівае слова,
Пра тых, каго пакрыўдзіў незнарок
I з кім не прывітаўся выпадкова.

Сябе суджу.
Цябе заўжды хвалю,
Хоць прызнаюся ў гэтым i не многім,
Табе заўсёды літасці малю,
Апраўдваю перад людзьмі i богам.

Мяне сумленне джаліць, як асцё,
Але дайсці да сутнасці не ўмею:
Сябе не разумею ўсё жыццё,
Цябе — за тры жыцці не зразумею.

Над кручай Кержанца з табою
У роснай i густой траве
Адчулі раптам мы абое,
Што нехта трэці ў нас жыве.

Ён клікаў i прывёў на кручу,
Смугою вусны апаліў,
I шчасце абяцаў, i мучыў,
I даць яму жыццё маліў.

Шумелі травы над ракою,
Маргалі свечкамі скіты,
А нам ён не даваў спакою,
Яшчэ не знаны i святы.

Гарэлі вусны, як суніцы,
A слоў патрэбных не было...
З тае пары дагэтуль сніцца
Тваё пяшчотнае цяпло.

Даўно з табою мы не тыя:
Згінаў нас i выпростваў час.
Мы толькі грэшнікі святыя,
I ўсе падобныя на нас.

Ноччу Нарач, як зорнае неба:
Выплыў месяц, i вецер заціх,
I прыпала такая патрэба
Да світання пабыць удваіх.

Чайкі спяць у зламаным чароце,
Зорку ловіць галодны шчупак.
Я на Нарач гляджу на самоце,
А расстацца няможна ніяк

З гэтым зорным блакітным прасторам,
З гэтым водарам роснай травы,
Дзе згасаюць світальныя зоры
I мільгае агеньчык жывы.

Нарач, мы расстаёмся з табою
Каля чорных рыбацкіх чаўноў
I, магчыма, пад рокат прыбою
Неўзабаве сустрэнемся зноў.

Ляціць, як i ў дзяцінстве, снег,
Але не растае на скронях,
Чуваць у змроку санак бег,
Курыцца белы пыл на конях.

Такая ціхая зіма!
Такое белае улонне!
Сцюдзёна, але ты сама
Пад снег падставіла далоні.

Ссівелі хвоі. Я i ты
Ідзём да незнаёмай вёскі,
Рыпяць у замеці платы,
Як даўняй песні адгалоскі.

Я галаву ніжэй хілю,
Каб разглядзець вачэй прадонні,
Сняжынкі вуснамі лаўлю
З тваёй ружовае далоні.

Знікае возера ў тумане,
I толькі лебядзіны крык
У сэрцы будзіць хваляванне,
Хоць хвалявацца я адвык.

Адхваляваўся, адбалела
Зачараваная душа,
Хоць з перабоямі, нясмела,
А сэрца б'ецца, як спярша

У незабытай роднай хаце
Пры развітанні назаўжды,
Калі я толькі траціў, траціў
Даўно знаёмыя сляды

Маіх сяброў i самых блізкіх,
Што пазавейвала зіма.
Няма над імі абеліскаў,
I нават могілкаў няма.

Відаць, апошні i адзіны
Я завяршаю свой віток,
I будзе песняй лебядзінай
Мой недапісаны радок..

А мы былі з табою, як адна
Ў пакутах непадзельная істота,
Шапталіся таемна давідна,
I казкаю здавалася пяшчота.

Нас развялі нягоды i гады,
I кожны паасобку цягне лямку.
Цябе я ўрэшце адшукаў, а ты
Перада мною зачыніла брамку.

На дахі навагодні снег ляціць,
Гайдаецца i кружыцца паволі,
А прорву i яму не загаціць
I не вярнуць мінулае ніколі.

За ноч завея замяла сляды,
Каб сцежку болей не шукаць сюды.

Мяне i лаялі, i дакаралі,
Чыталі павучэнні i маралі,
Ламалі у няроўнай барацьбе
I так паклёпамі маралі,
Што быў не рады сам сабе.

Адзін нягоднік распускае плётку,
Другі, глядзіш, хапае ўжо за глотку,
I пачынае сумнявацца друг,—
Ca мною ён не ходзіць на праходку,
I ўжо здаецца, што замкнуўся круг.