Сяргей Грахоўскі - І радасць i боль

Пакуль вясна i ясная пагода
I сонца узыходзіць у пару,
Жыву бядой i радасцю народа
I, што падумаў, тое гавару.

Незразумелы наш трывожны век,
Круты, неўраўнаважаны, кароткі,
Што ледзьве паспявае чалавек
Агледзецца, дзе страты, дзе знаходкі.

Мільгаюць ночы, дзень за днём ляціць,
Знікае век у бездані сусвету.
Няўжо камусьці ўдасца скараціць
Дваццаты век i даканаць планету?

Не, сіл яшчэ i розуму стае,
I чалавецтва з кожным днём сталее,
Каб юныя сучаснікі мае
Сустрэліся з каметаю Галея.

Каб далячынь нязведаных дарог
Адкрылася i прывяла дадому,
Каб чалавека чалавек бярог
I век не скарачаў адзін другому.

Адгула навальніца,
A кроплі звіняць,
I коціцца водгулле грому.
Віруе рака,
I ніяк не суняць
Сарванага бурай парому.

Скруціўся іржою пасечаны трос,
Раве i бушуе паводка,
I мой нешчаслівы гайдаецца лёс,
Нібыта дзіравая лодка.

Прыстану на бераг
Ці знікну ў віры
Адзін у такую нягоду.
Забудзе радня
I былыя сябры,
Не будзе ні племя,
Hi роду.

Усімі забыты,
У змроку лячу
На хісткім сарваным пароме.
Hi знічкі,
Ні гуку.
Туман уваччу,
Пагібель чакае на строме.

Знікаюць у памяці.
Сцежкі мае,
Сівеюць зялёныя травы.
Душа ледзянее,
I сэрца здае,
I ўжо не відно пераправы.

У прорву імчыцца сарваны паром,
Усё засланіла трывога,
Ды бліснула раптам
Далёкім святлом:
«Трымайся!
Ідзе дапамога!»

За новы лад, за рэвалюцыю
Крывёй пісалі рэзалюцыю,
Не на гады, а на вякі,
Сапраўдныя бальшавікі.
Яны на Лену ў кайданах
Цярністы церабілі шлях,
Яны за Праўду паміралі
У Аляксандраўскім цэнтрале.
Няскораныя ў барацьбе,
Яны не дбалі пра сябе,
Ішлі на бой за свой народ
I не чакалі ўзнагарод.
З галоднымі бальшавікі
Дзялілі посныя пайкі,
Усё рабілі, што маглі,
Таму ў баях перамаглі
I на скрыжалях рэвалюцыі
Крывёй пісалі рэзалюцыі,
Як нам наказ, як запавет,
Каб пазайздросціў цэлы свет.
I вось настаў праверкі час,
Ці кожны выканаў наказ.

Мы ўсе галасавалі, як адзін,
За дэлегатаў i за пастановы
I слухалі амаль па пяць гадзін
Стары даклад, хоць быў дакладчык новы.

I пляскалі, калі спыняўся ён,
Грымела зала, як у навальніцу,
Каб толькі разагнаць маркотны сон
Ад нуднае тае перадавіцы.

Нас клікалі наперад i вышэй
На рубяжах змагацца i маячыць,
Хоць словы даляталі да вушэй,
А сэрцы не змаглі пераіначыць.

Цярпліва слухалі бясконцую нуду,
Бо быў дакладчык у высокім чыне,
А справы на вялікую бяду
У слоўным патаналі шумавінні.

Чаго, чаго нам толькі ні плялі,
Куды нас ні вялі i як ні павучалі,
А маладых ад роднае зямлі,
Нібы знарок, упарта адвучалі.

Раслі на чарназёме гарады,
Дзе некалі аж гнулася калоссе,
Парэпаўся асфальт. Hi вішні, ні грады
На той зямлі даўно не засталося.

Былі «паказчыкі», «здабыткі» i «запал»
Адзін другога весела хвалілі
За «перавыкананне» i за «вал»,
Хоць «вал» той у адвал пасля валілі.

Але збіралі шчодрыя дары
Амаль на ўсіх узроўнях зухі —
Вышэйшай катэгорыі майстры
Нябачанай у свеце паказухі.

Жылі. Уволю елі i пілі,
Хоць самі не касілі, не аралі,
A з самае маленькае зямлі
За ураджаем ураджай збіралі.

Пісалі «творы» ім сакратары
I том за томам выдавалі,
Хоць ix усе да гэтае пары
Макулатуршчыкам здаюць, як i здавалі

I вось нарэшце надышла пара
Вялікай i бяскроўнай рэвалюцыі,
I тыя, што гарланілі «ура!»,
Зрабіліся i ціхія i куцыя.

Цяпер не ім, a пляскаюць яны
I сцерагуцца новага, як грому,
Каб толькі зберагчы свае чыны
I перабудавацца па-старому.

Каб мы руціну скінулі раней
I на сумленні ставілі апоры,
Адзін другому сталі б мы радней,
Не зведаўшы чарнобыльскага гора.

Яшчэ i дэмагогі, i рвачы
Жыццё плануюць па даўнейшай мерцы,
А каб нягоды ўсе перамагчы,
Па Леніну звяраем нашы сэрцы.