Леанід Дранько-Майсюк - Тут

Не выказаць душу чужую —
Душу відушчую, сляпую,
Душу старую, маладую,
Святую, грэшную, жывую,
Змярцвелую, зусім глухую
I нават блізкую — любую!
Не выказаць душу чужую,—
Хоць будзеш мудрым удвая...

Ды што тут гаварыць урэшце:
Душа чужая — не свая,
Дый са сваёй не разбярэшся.

З гадамі раблюся люцей
У гэтай любові бязгрэшнай —
Люблю незнаёмых людзей,
Таму што ад іх незалежны.

Хаваюць і клопат, і страх
I мной не цікавяцца: «Хто ты?»
Ніхто з іх не зробіць замах
На радасць маёй адзіноты.

Няўжо я невылечны эгаіст?
Няўжо я зусім ваўкаваты маўчун, якому кнігі замяняюць жывых людзей?
Што зробіш, калі, сапраўды, я сябе лепш адчуваю ў бяседзе з кнігай, а не з чалавекам.
Кнігу можна разгарнуць і загарнуць, узяць з паліцы і, вярнуўшы на паліцу, забыцца пра яе зусім.
Што ні ўчыніш — кніга не пакрыўдзіцца.
Пакрыўдзіцца чалавек.
I кропелькай сваёй крыўды ён заўсёды абуджае акіян маёй,
з якога з кожным годам усё цяжэй і цяжэй выплываць.

Табе пярэчу, прыгажосць.
Наканавана мне пярэчыць
I з галавы да ног — наскрозь
Працятым быць нязгодай вечнай.

Цябе прыняць такой, як ёсць,
Адной табе ў жыцці маліцца
Не маю сілы, прыгажосць,
Не здатны я табе скарыцца.

Я — тут, а ты, вядома, скрозь,
Я шмат не разумею рэчаў,
Але я ўцяміў, прыгажосць,
Адно — штодзень табе пярэчыць.

Не адмаўляць цябе, крый бог,
Не абмінаць цябе ніколі,
Не абражаць, як хтосьці б мог,—
Пярэчыць толькі, і не болей.

О так — ты выратуеш свет,
Ты мову нашую ўратуеш,
І не адзін яшчэ паэт
У рыцарах тваіх звякуе.

Усюды існую тваю
Уславіць велічнасць ад сэрца,
А мне праз глухату сваю
Ізноў пярэчыць давядзецца.

Прабач, я дрэнны служка твой,
А лепшым стаць не выпадала —
З маёй пачварнаю душой,
З маёй душой недасканалай.

Гады маладыя, а таленту брак —
I поркаюся ў драбязе.
Сляза, нібы зайздрасць, прыходзіць няўзнак —
Якая карысць у слязе?

Душа ачышчаецца з тою слязой?
Па-іншаму бачыцца свет?
I я суцяшаю сябе драбязой,
Як кожны звычайны паэт.

I я без гаючай тае драбязы
Сябе не ўяўляю ніяк —
Без гэтых радкоў і без гэтай слязы...
Праз тое і таленту брак.

Дзе ты, лепшае? Там, дзе горшае.
Там, дзе горшае — там і я.
Там не луг цвіце і не бор шуміць,
I не ўчуеш там салаўя.

Хай палеская, хай вандроўная
(I ці той яшчэ можа быць!) —
Там душа мая, смеццем поўная,
Што не вымесці, не спаліць.

А хто каму перашкаджае
Сабою быць, адзіным быць,
Каб лёс не дробязным адчаем —
Высокім болем наталіць?

Ніхто!.. А самалюбаванне,
Так неадольнае ў рабе,
I найсалодкае жаданне
Рабіць пакутніка з сябе.

Зберагчы карані інтэлекту —
Толькі так можна перамагчы
I нябыт, і славутую Лету...
Толькі так можна ўсё зберагчы.

Што эмоцыі? Гвалт вераб'іны.
Я праз іх ненавіджу сябе...
Не зярняты, а толькі мякіну
Верабей неразумны дзяўбе.

Яшчэ нам не раз давядзецца
Згадзіцца з высновай такой,
Што т о й з нашай мовы смяецца,
X т о мовы не мае сваёй —

I, значыць, ён варты спагады...
I мы патураем яму,
Не маючы сілы даць рады
І лжэхрысціянству свайму.

Не можа нацыя сысці,
Нібы вада ў пясок,—
Павінна след пакінуць ці
Хоць там які слядок.

I славу ўсіх сваіх вякоў
Не тое што забыць,
А ўліць яе ў чужую кроў,
Каб тую кроў, чужую кроў,
Навек сваёй зрабіць.

Ці гэта памяць узвышае нас?
Ці водгулле, што вечнасцю здаецца?
«Над хвалямі...»,— прамоўлю, і ў адказ:
«...сінеючага Ніла...»,— адгукнецца,

Ды не заўсёды, і знікае сон.
Радзіма — жвір, і гэты жвір сплывае.
«Ад прадзедаў спакон...» — а што спакон?
Я — ведаю, а мой сусед не знае.

Багдановіч, ратуй,
Ад знікнення ратуй, ад нямоты.
Пачуццём тым гаючым ратуй,
Праз якое ты быў не самотны.