Аляксей Карпюк - Сучасны канфлікт [Аповесць, франтавы дзённік, не зусім гродзенскія гісторыі]

Чым бліжэй падыходзім да дома, тым хутчэй крочу я. Разумею, трэба абавязкова застацца адной, але зрабіць гэта не маю сілы, не магу і не веру, што вось зараз развітаемся.

— Ну, мы і прыйшлі. Дзякуй...

— Можна да вас на хвілінку? — хлапец пытаецца амаль шэптам і з дрыжаннем у голасе.

— Што-о вы...— мнуся спалохана, аднак сваіх рук не адымаю ад яго.

Дзіўнае ўражанне. Усё, што ў гэты момант раблю, мне здаецца, што раблю не я. Нібы ўсё адбываецца з другім чалавекам, а я толькі аднекуль збоку ці зверху назіраю за падзеямі ды з жахам думаю аб выніках.

— По-озна, Пе-еця...— чую зноў не то свой, не то чужы голас.

— На хвілі-іну...

— Гадзіна но-очы...

Дом мой спіць. Ні ў адным акне не гарыць святло. Непрыемная цішыня пануе і на невялікім, заўсёды гаманлівым, як кірмаш, двары. Мной валодае незразумелае і ўзбуджанае хваляванне. Нібы я не іду, а — плыву праз знаёмы двор. Нібы не мае, а чужыя рукі гэтак няўмела, недакладна, нязграбна, як бы рабілі першы раз у жыцці, тыкаюць ключом у дзверы і ніяк не знойдуць замок.

Уваходзім у кватэру. Ён моўчкі здымае паліто. Дапамагае і мне зняць. Чую, як увесь дрыжыць.

— Холадна?— пытаюся не сваімі вуснамі ды прыкідваюся, бытта не разумею прычыны яго хвалявання.

— Аг-га, ч-чор-рт...

— Зараз уключу рэфлектар, бо цэнтральнае ацяпленне ў нас слабое...

Уключаю святло і зыркаю на кватэру.

У суседнім пакоі сабе спакойна спяць малыя, а тут на стале — пакінутыя імі шклянкі з недапітым малаком і кавалачкі булкі. Зыркае святло, галоўкі дзяцей у ложках ды непарадак на стале і на падлозе — мяне ўраз выцвярэжваюць. Сорамна ўжо, няёмка, што вось так позна зайшоў да мяне на кватэру чужы мужчына.

Чаго ён тут? Што яму трэба?..

I я, добрая цаца, дазволіла!.. Папрашу прабачэння і выправаджу. Выправаджу зараз жа — ні хвіліны трымаць не стану, я ж яшчэ не настолькі адурнела! Адно газетай прыкрыю ежу...

Аднак не паспяваю дайсці да стала.

Шчоўкае выключальнік і наступае цемра. Ля вуха адчуваю напружанае дыханне. Мяне падхопліваюць дужыя рукі, узнімаюць угару. Адчуваю на сабе прагныя пацалункі і чую бязладную просьбу. I зусім не словы, якіх нельга разабрзць, а збіўчывы, незразумелы шэпт туманіць маю галаву дарэшты. Раблюся раптам зусім бязвольнай, нібы п'янай, нібы ўся, без астатку, раствараюся ў паветры, а наваколле некуды плыве, і я плыву разам, свядомасць жа мутнее і мутнее. Толькі рэшткамі гэтай свядомасці сілю сябе гаварыць, але з мяне вырываецца адзін стогн:

— Не трэ-эба!

— Не трэ-эба, Пе-еця...

— Не-ельга так!..

— Што ро-обіш, не вар'ю-уй!

Аднак рукі мае цягнуцца да яго рук, я ўся ціснуся да мускулістага цела.

— Якая ты пяшчотная, ласкавая!

— Як у цябе ўсё нерастрачанае!

— Якая ты яшчэ няво-опытная!..

— Якая ты яшчэ зялё-оная!..

— Малы-ышка ты!..

1.

Вяртаюся я з Масквы, а ў інстытуце — месца занята і вызваліцца толькі праз паўгода. Гэтыя шэсць месяцаў, вядома, мог бы жыць за кошт ганарараў, друкуючы навуковыя артыкулы і брашуры, ды побач з пісаннем іх патрэбен яшчэ быў занятак, які б падтрымліваў ва мне неаслабнае напружанне, пры якім бы я адпачываў душой з-за новых уражанняў, дзе б папаўняў свой жыццёвы вопыт і трымаў бы, як кажуць, палец на пульсе дня. Таму пасля вучобы стаў працаваць у рэдакцыі.

Між іншым, з кніжкі пра Макарэвічаў — Любу і Паўла — нічога не атрымалася. Пісьменнікі ў Гродне, каму я адправіў фрагменты свайго будучага твора, вельмі пераканаўча мне растлумачылі: каб стварыць раман, гісторыі адной сям'і — нават самай незвычайнай — недастаткова. Пісаць проста біяграфію бывалых людзей — здалося нецікава. Абмежаваўся адным нарысам.

I вось выпала дяжурства па газеце, калі на цэлы нумар пайшоў афіцыйны матэрыял. Перадалі яго па тэлетайпе вечарам. Покуль набіралі лінатыпісткі тэкст, вычытвалі яго карэктары, мінуў нейкі час, і дзяжурным здаваць газету на ратацыйную машыну давялося кадта позна. З рэдакцыі вяртаюся, калі канчалася ноч, святла можна ўжо і не ўключаць.

На кватэры — пуста. Яшчэ звечара Іра з дзецьмі адправілася начаваць у вёску да маці. Зусім нядаўна ў нас паявілася трэцяе дзіця — сын Валодзя, Іра забрала туды і яго. Жонка не працуе, вядзе гаспадарку сама. Адчуваю сябе дрэнна — надта ўзбуджаны. Не хочацца есці, хоць не вячэраў, не хочацца і спаць, хоць мінулую ноч да чацвёртай гадзіны сядзеў над рукапісамі. Прымусіць бы сябе хоць выспацца. Адчыняю акно, раздзяваюся, кладуся ў ложак ды чакаю, калі перастане кружыцца галава.