Аляксей Карпюк - Сучасны канфлікт [Аповесць, франтавы дзённік, не зусім гродзенскія гісторыі]

— О, Ірачка, я ведала, што ты — добрая, што зго-одзішся, таму і...

— Пачакай! Напомніць? — Гуляю з ёю, бы кот з мышшу.

— Ну і што? Напо-омні! Фактычна мне ад яго нічога, абсалютна нічога не трэба! Ну, спаткаемся, пагаворым...

— Ты думаеш, што гаворыш? Ні з таго ні з сяго завесці гутарку з гэткім чалавекам на такую тэму? Ты пры сваім розуме? Ты ўяўляеш, як усё гэта будзе выглядаць?

— І-ірачка, а я цябе навучу! Ён там быў з фотаапаратам. Адна мінская турыстка прыслала мне пісьмо і просіць здымак. Гэта табе і паслужыць прычынай зачапіць яго!..

— Дык і табе яна — прычына!

— Табе зручне-ей! Разумееш, я баюся, што пры размове выдам сябе...

На Кіру ніякія аргументы не дзейнічаюць. Змаўкаю і адно слухаю. Прызнанне і ацэнка гэтага чалавека жанчынай, да якой беспаспяхова заляцаліся дзесяткі кавалераў, узбуджае, хвалюе ды прыспяшае ход маіх думак.

10.

Памалу ўцягваюся ў работу.

Адна настаўніца захварэла, пару ўжо тыдняў яе замяняю. Няма калі нават дыхнуць. Адчуваю прыемнае задавальненне ад працы, якая забірае з мяне ўсё.

У суботу вяртаюся са школы. Надвор'е стаіць дрэннае, сырое, а я — стомленая ды як бы выціснутая, бы той лімон пасля чаю. Ледзьве перастаўляю ногі. Успамінаю: няма нічога на вячэру падаць на стол. Кірую ў магазін, купляю вянок каўбасы, абыякава загортваю яго ў газету, прыціскаю локцем, плятуся дамоў.

I вось якраз цяпер, калі я гэтага найменш чакала, перада мной раптам узнікае ды спыняецца Пятро. Неакуратны пакецік выкінула б прэч, ды — позна.

— Добры дзень слаўным работнікам фронту народнай асветы!

Спыняюся і я, узнімаю галаву.

Элегантнае, шэрае, вышэй калень, паліто. Новы капялюш. Вастраносыя туфлі... Можна было б сказаць, што — тыповы стыляга, калі б не вочы: чыстыя, добрыя, разумныя.

— Ну, пойдзем! — прапануе.

Ведаю сама — у маіх вачах свеціцца радасць, вусны расцягваюцца ад усмешкі; мне не выпадае так сябе паводзіць, але радасці гэтай ужо згасіць у сабе аніяк не магу.

— Нам жа не па дарозе?!

— Якраз па дарозе! Бо добрых людзей я заўсёды праводжу. Прынамсі — да моста!

Выбухаю смехам, і стомленасць маю нібы хто рукой здымае.

Ідзём. Дзьме моцны вецер, сячэ дажджом і снегам. Мой напарнік пачынае жыва расказваць пра Румынію. Але гэта яму не перашкаджае непрыкметна засланіць сабой ад ветру. За яго вялікай фігурай значна цяплей. Абуджаецца да яго ўдзячнасць.

— Вам часта даводзіцца бываць за мяжой, я бачу!..

— Ат, такая прафесія,— кажа без рысоўкі.— У несезон турыстаў едзе да нас мала, работы ў нашым агенцтве няма, і нас пасылаюць кіраўнікамі груп за мяжу.

— Вы самі не ведаеце, у якім выгадным становішчы знаходзіцеся!

— Так вам здаецца. Зрэшты, давайце не будзем пра гэта, добра?

— Дамовіліся, калі вам непрыемна... Прабачце, я ад шчырага сэрца...

— Чыталі ў «Літгазеце» апошні артыкул аб раманах?..— абрывае ён мяне ды называе прозвішча вядомага замежнага раманіста, у якога ў нас нядаўна выйшла цэлая серыя кніжак.

— А як жа! — падхопліваю.— Толькі навошта так чарніць тое, што арыгінальна, праўда?

— Мне здаецца, такія рэцэнзіі друкуюць зайздроснікі!

— Або людзі, якія не вераць, што мы самі разбяромся, дзе кепска, дзе добра!

— Некаторыя нашыя аўтары панавучваліся пісаць гладзенька, роўненька, у іх — нібы перадачы па радыё, а не кніжкі! А яшчэ лепш — ілюстрацыя перадавой з газеты! А ў гэтага ўсё суровае, праўдзівае і дыхае жыццём!

Пругкі вецер намагаецца збіць нас з дарогі. Насы і вушы нам залеплівае мокрымі шматкамі снегу. Але гэтага мы нават не заўважаем. Праходзім мост, адну вуліцу, другую.

— Ну, мне сюды...— спыняюся супроць свайго дома.

— Ужо? — дзівіцца шчыра.— Шкада!

— I мне! — кідаю гулліва.

Ён вымае з кішэні кніжку:

— Прачытайце. Вам спадабаецца. Бярыце, бярыце!

— Дзякуй...

— Ну, да наступнага разу!

— Бывайце!

Праз пару хвілін я ўжо дома. Кідаюся да люстэрка. Божа, якая я ўся растрапаная, мокрая — ён на такую мяне глядзеў?!

I не заўважаю, калі спраўляюся з гаспадаркай. Дзеці гуляюць у лато. За сцяной у суседзяў пачынаюцца танцы, там грукоча падлога, дрыжаць сцены. Але на гэты раз мяне не кранае пачуццё самотнасці. На гвалт за сцяной увагі ўвогуле не звяртаю.

Нічога не змянілася ад таго, што мы па дарозе аб нечым гутарылі, нешта крытыкавалі. Аднак я нібы прачынаюся, і на душы адразу палягчэла. Нават — больш! Я раптам як бы ўваскрасаю. Нездарма так многа чакала ад гэтага чалавека — і не памылілася. Даўно не было так хораша. Мяне ўжо распірае ад якогасьці беспрычыннага шчасця, ад вастрыні адчування, што існую. Я задаволена сама сабой, мне лёгка на душы. Успамінаючы хвілёвую размову па дарозе, адчуваю, як яна нас зблізіла. Толькі чамусьці страшнавата.