— Стой, не пушчу!.. Ёсць на гэта міліцыя, вайсковыя патрулі, яны і разбяруцца!
Яе філасофія мяне злуе. Збіраюся вырваць руку, ды бачу пажылога міліцыянера з планкамі ордэнскіх калодачак.
— Маладыя людзі, нядобра так сябе паводзіць! — па-бацькоўску звяртаецца ён да буянаў.— Вы ж тут не адны...
Марак узвісквае:
— Старшы сяржант, як размаўляеце з лейтэнантам? Ану, стаць смірна!
Ад яго нахабнасці людзі нямеюць. Міліцыянер паныла змаўкае ды самотна ідзе прэч.
— Нягоднік! — памкнуўся я да п'янага.
Іра ўшчаперваецца за рукаў мацней. Мяне ўсяго аж трасе ад абурэння і злосці цяпер ужо на жонку:
— Пусці!
— Не пушчу!.. Да чужых людзей ты, нябось, надта ўважлівы! — гаворыць яна ўжо з нянавісцю.
Каб не пасварыцца зусім, бяру сябе ў рукі ды гавару амаль спакойна:
— Дарэмна затрымала! Мы б яго з міліцыянерам скруцілі!
— Чаму ты пра мяне так не клапоцішся, як аб іншых?! — голас Іры ўздрыгвае.
— Ну чаго ты, Іра, увесь час такая раздражнёная! Яшчэ не хапала, каб мы нагаварылі адно другому чорт ведае што якраз цяпер, на развітанне!
— Жывеш — нібы ўдава, няма да каго нават загаварыць. Чакаеш, чакаеш яго, а ён кажа, што завітаў у дом не да цябе, а — з-за нейкай там бабы! — заплакала.
— Даслухай! — дзіўлюся я разгублена.
— Другі раз з вакзала адразу ідзі да яе! — як бы радуецца яна.— Дамоў можаш цяпер і не заходзіць! Ужо яна цябе будзе чакаць!
— Што ты мелеш?!
— Усё роўна з цябе карысці дома — нуль!
Ірын выбух — лепшы за маўчанне. Ведаю з вопыту —зараз з яе выйдзе горыч, і тады яна зноў стане ласкавай ды разважлівай. Толькі патрэбен час, а поезд вось-вось адправіцца. Ці не здаць білеты ў касу, не паехаць заўтра?
Аб'яўляюць адпраўленне.
— Ладна, едзь ужо сабе ў сваю Маскву!— уздыхае яна з папрокам.
Мне здаецца, што Іра адно цяпер адкінула ўсе капрызы, драбязу і, нарэшце, збіраецца нешта сказаць, але замала мае часу. Нерашуча тапчуся. Яна зразумела — я ведаю, што яна нешта хавае, і гэта прыносіць ёй мсцівае задавальненне.
— Сядай, сяда-ай, што ўжо з табой зро-обіш!..— падштурхоўвае мяне.
Ускокваю на падножку.
Упрытык да вагонаў стаяць праважатыя. Вагоны рушылі, і гэтыя людзі адсталі. Іра адыходзіць далей ад пуці, бяжыць па пероне, махае рукой. Мы заўсёды так праводзім адно другога. Яна бяжыць доўга, покуль не канчаецца перон, тады штосьці крычыць. Выхіляюся з вагона.
— Косця, ты мяне болей не кахаеш? — далятаюць яе словы.— Што са мной бу-удзе, Ко-осця?!
— А ў чым справа?! — ледзь не да паловы корпуса высоўваюся з акна. Ліха на яго, выходзіць — яна сапраўды нешта недаказала?!
Мяне раптам кранае якоесьці прадчуванне. Хочацца павыкідваць праз акно чамаданы і выскачыць з вагона, покуль не набраў поезд хуткасці.
Перабіраючы ўсё ў памяці, потым я не раз сябе папракаў, чаму тады не выскачыў— было б усё ў парадку. Але ж я тады паддаўся эгаістычнаму самалюбству. Разважаў прыкладна так: столькі збыткавала з мяне, выбіла з настрою, а цяпер адумалася? Позна! Пацярпі і ты крыху — табе гэта карысна!
Задаволены помстай, вяртаюся ў купэ. Там — дзве маладзенькія прыгажуні. Дзяўчаты ажыўлена шчабечуць, але бачаць чужога дзядзьку і адразу робяцца сціплымі школьніцамі. Заставацца з імі нязручна.
7.
Выходжу ў калідор і спыпяюся ля акна. Агні горада зніклі, за акном — цемень, няма за што зачапіцца воку. Я яшчэ злую на жонку, аднак у глыбіні душы адчуваю сябе вінаватым. Каб не прыдумваць на Іру кепскіх слоў, стараюся адцягнуць сваю ўвагу на іншае.
Шкадую міліцыянера. Уяўляю сабе бывалага чалавека, які цяпер якраз валачэцца ў дзяжурку з пачуццём, бытта яго аплявалі. Азіраюся, шукаю вачыма афіцэра-малакасоса. У калідоры — нікога з дарослых. Уздыхаю. Чуваць, як малады голас з усходнім акцэнтам дурачыцца з правадніцай:
— Па-ачыму міне лаіш? Адын узбэк на цэлы вагон, і ты яго лаіш? Па-ачыму так?!
Непадалёку якаясьці дзяўчынка ў спаднічцы паверх лыжных шаравараў палахліва кранае пальчыкамі панікеляваны прэнт для занавесак, гладзіць узор на сценках вагона. Яна вельмі нагадвае мне дачку з яе праблемай: «Ай, усё роўна ніхто ў двары мне не паверыць, што бачыла актрысу і размаўляла з ёю!..»
Дзяўчынцы падміргваю.
Перад вачыма зноў паўстае Іра. Бяжыць па пероне ды махае рукой, бытта выцірае шыбу. Апошнія словы яе гучалі роспачлівым крыкам у цемры і прасілі ратунку. Мог жа я сказаць нешта добрае, каб вярнулася шчаслівая дадому, горла шкадаваў? Цяпер будзе хадзіць па горадзе і мучыцца...
Читать дальше