Уладзімір Някляеў - Цэнтр Еўропы

— А я просты фінскі антысаветчык…

— Як гэта? — затрымаўся з кавалкам селядца каля рота Алег Мікалаевіч. — А Карл Маркс на грудзях?

— Па­першае, Карл Маркс не на грудзях, а на май­ цы, — удакладніў Пекка. — А майку заўсёды можна пе­ раапрануць. Па­другое, Карл Маркс хоць і мае нейкія адносіны да марксізму, але не мае ніякіх адносін да саветызму.

Простыя, хоць, нібыта, і былыя, але ўсё адно савецкія інжынеры колькі часу памаўчалі, абдумваючы тое, што сказаў ім просты фінскі антысаветчык.

— Тады на каго ж ты сем гадоў у Маскве вучыўся? — са зразумелым Алегу Мікалаевічу недаўменнем спытаў Вадзім Альбертавіч.

— На антысаветчыка і вучыўся, — нібыта не разумею­ чы таго, чаго яны не разумеюць, адказаў Пекка. — Таму што ні на каго іншага вывучыцца там было немагчыма.

— Неяк гэта ўсё складана для нас… — здаўся Вадзім Альбертавіч. — Нам і ў простую партшколу не паступіць было…

— Вось у тым і ўся справа! І я меў у вас на ўсім гатовым амаль дзвесце рублёў стыпендыю, а вы ў сябе — двац­ цаць! — нібы пачаў нешта тлумачыць шалёны Пекка — і не стаў далей нічога высвятляць. — А, налі­вай!..

— Можа, лазня паспела?.. — выказаў меркаванне Ва­ дзім Альбертавіч, які стаў раптам пачувацца хоць і хмель­ на, але няўтульна.

— Якая ўжо цяпер лазня, — павёў рукой над застол­ лем Алег Мікалаевіч. — Чацвертую пляшку давальва­ ем… Ці пятую?..

— Цяплей будзе, — пацепнуў плячыма Вадзім Альбертавіч.

— Цяплей яму будзе!.. Сэрца пасадзіць хочаш?

— І праўда што… — зірнуў на пустыя бутэлькі Пекка і некага, мусіць, працытаваў, калі сам не пісаў вершы:

«Мужыкі, што п’юць, гуляюць,

Дух і цела аслабляюць…»

— Ну, вось бачыш, нават фіны ведаюць, — да дна разліў невядома якую пляшку Алег Мікалаевіч.

«Эх, б.., тваю маць,

Будзем яйцы аслабляць!» — скончыў цытаваць невядома каго Пекка.

— А, тады ў лазню, — падняўся з­за стала Алег Мі­ калаевіч. — Пайду зірну, як яна там… Не піце без мяне, каб на роўных паміраць. Без вас мне жыць сэнсу няма…

— Правільна, усё і усе разам, — сказаў Пекка. — Разам п’ем, разам гуляем, разам парымся, разам паміраем.

Разам пайшлі глядзець на агульную магілу.

У лазні было холадна, але не так, каб замерзнуць. «Для фіна нармальна», — сказаў Пекка і пачаў распранацца.

— Можа, гарэлкай цябе нацерці, каб не прастудзіўся? — прапанаваў Алег Мікалаевіч.

— Нацерці, — згадзіўся Пекка. — Але і я вас натру. Усё і ўсе разам.

Алег Мікалаевіч павярнуўся ўжо, каб пайсці па га­ рэлку, але зачапіўся позіркам за драўлянае вядро, што вісела на круку каля печы, і хвіліну памысліў.

— Я вядро вазьму драўлянае. Бутэлькі, калі пары падкінем, нагрэюцца.

— Вазьмі, — падтрымаў яго Пекка. — Траім з вядра лацвей націрацца.

Алег Мікалаевіч пайшоў з вядром па гарэлку, а Вадзім Альбертавіч, гледзячы, як усё не можа і не можа сцяг­ нуць з сябе майку Пекка, і падумаўшы пра тое, як было б тут і зараз хай сабе й барадатаму Карлу Марксу, без імпэту пачаў здымаць туфлі.

— Разумееш, — сказаў Пекка з­пад задранай на галаву майкі, — ніяк да канца не адпускае мяне марксізм. Душу вунь адпусціў, а галаву — не.

Вадзім Альбертавіч сцягнуў з яго майку і дагала вызваліў ад марксізму.

— Фух! — выдыхнуў Пекка. — Адразу лягчэй стала. Задушлівае ўвогуле нейкае вучэнне…

Праз мінуту­другую, звесіўшы галовы і скурчыўшыся, як абадраныя пеўні пасля п’янай бойкі, яны сядзелі на палку і, пакалочваючыся ад дрыжакаў, парыліся.

— Пары б падкінуць… — запытальна прапанаваў Вадзім Альбертавіч.

— Не зашкодзіла б, але няма з чаго, — страсянуўся Пекка. — Галоўны тэхнолаг вядро знёс.

Алег Мікалаевіч вярнуўся, ашчадна несучы вядро паперадзе сябе дзвюма рукамі.

— Ані кроплі не расплюхаў! — з самапавагай канста­ таваў ён, не вешаючы вядро зноўку на крук, а асцярож­ на ставячы яго на падлогу каля печы. — Нібыта і вядро невялічкае, а дваццаць пляшак увабрала! Я думаў, што не ўбярэ… Найбольшае, меркаваў, пятнаццаць…

— Там столькі гарэлкі не было, — засумняваўся Пекка.

— Было і яшчэ засталося. Я знайшоў за барам. Поўную скрыню.

— За барам ты толькі спірт мог знайсці. Я ж вас папярэджваў, што кантрабанда. А ну дай паспрабаваць…

— Паддай, — сказаў, п’яна акаляваючы, Вадзім.

— Куды? — спытаў Алег.

— У печ! — ужо злуючыся і раздражняючыся, загадаў Пекка. І, як выявілася праз імгненне, з ягонага боку гэ­ та было няправільна: нельга фінам злавацца на славян, таму што славяне тады разумеюць іх жарты не так, як трэба, а па­свойму.