Уладзімір Някляеў: Адкрыццё

Ты воблакам плыла...
Рукамі не дастаць...
Свяцілася ледзь-ледзь над рэчкай і над борам.
Ад слоў маіх плыла, што я сказаў учора,
Да слоў маіх плыла, што заўтра меў сказаць.

Ты воблакам плыла...
Над трапяткой зямлёй...
Між вокладкамі дзён наступных і мінулых
Мы дзіўную з табой старонку адгарнулі:
«Дзень вашай цішыні» — напісана на ёй.

Глыбока ў студні боўтнецца вядро...
Затархаціць пашчэпаная корба...
Адзін глыток — і існуе дабро,
I жыць на свеце хораша і добра.

Абуджан зрок: мільгне птушыны цень...
I слых: у ліпах пчолы зноў шчыруюць...

У жоўты жвір сцякае з рук струмень,
I на вадзе каменьчыкі танцуюць.

У пару лістапада, калі загарацца лясы
I гараць, не згараюць, а толькі прасторна святлеюць,
Недарэчнай здаецца самотная зелень сасны,
I шкада гэтых дрэў, што не хочуць згараць і не ўмеюць.
Але ў снежні, калі голым веццем бярозы звіняць,
Разумееш, якім недарэчным было шкадаванне,—
У знямеласці белай спакойныя сосны гараць,
I на вечны агонь іх да новай вясны спадзяванне

Густая вераснёўская раса.
Світання пошум над празрыстым садам...
Які ў душы спакой пад лістападам,
Якая невыказная краса!

Антонаўскія яблыкі ў траву
З галін цяжарных ападаюць глуха,
I светлы, нібы німб святога духа,
Асенні водар кружыць галаву...

Але, які ні доўгі гэты час,
Яго мне непазбежна не хапае.
I вось мяне жанчына сустракае,
I лістапад не закранае нас.

I я не разумею, што са мной.
Яна ў мяне ўглядаецца цнатліва:
— Ці ж гэта справядліва быць адной?..
— Вядома,— я кажу ,— несправядліва...

I рукі яе плачуць на плячах,
I валасы шапочуць збажыною...
I зноў я не згадаю, што са мною,
I толькі ўспамінаю па начах,

Як водарам кружыла галаву,
Як паступова росы халадалі,
Быў верасень, і глуха ападалі
Антонаўскія яблыкі ў траву.

Чыстыя мае лісты.
Мае м а р ы і жаданні.
Быццам сад на скрыжаванні,
Нечаканы і густы.

I ўтрапёна, у здзіўленні
Я глядзеў за далягляд:
На пажарышчах, каменнях,
Скуль т ам сад?!

З чатырох канцоў Зямлі,
З чатырох дарог сусвету
Я вяртаўся ў светлы гэты
Сад, як яблыні цвілі.

А пасля
З краёў, дзе Мекку,
Неразумны, я шукаў,
Я вяртаўся...
Чалавека
Я у садзе сустракаў.

I пытаў я Чалавека:
— Хто такі ты? Хто такі?
Што, скажы, мы ўсе спрадвеку?
Можа, мы — вартаўнікі?

I як наша апраўданне,
I як наша права жыць,
На сусветных скрыжаваннях,
На пустэльных скрыжаваннях —
Сад шуміць!

Я нарадзіўся ў сорак шостым,
Пасляваенным першым годзе...
Ў шуфлядцы нашага стала,
Які мы дзелім разам з бацькам,
Ёсць скрыначка... У ёй, сярод
Медаляў, ордэнаў і зорак,
Ляжыць, загорнуты ў чырвоны,
Пацёрты досыць аксаміт,
Свінца кавалачак... Яго
Дасталі з цела майго бацькі,
З-пад сэрца самага дасталі
У сорак трэцім... Я не браў
Ніколі той свінец у рукі,
Бо ведаю, што прапячэ
Ён мне далоні! Не ўтрымаю
У руках тры смерці, тры адразу:
Смерць бацькі.
Смерць сваю.
Смерць брата.